محیط قمیشمارهٔ ۵۱ - در میلاد سعادت بنیاد امام زمان علیه السلام
نوبهار فرّخ آمد، نوبت بستان بود
نوبت بوستان و گاه سیر سروستان بود
ساحت گیتی عبیر آگین چو صحرای ختن
چون شمیم زلف جانان باد مشک افشان بود
هرطرف بینی نظر بر لاله و گل اوفتد
هرکجا پویی گذر بر سنبل و ریحان بود
گریه ی ابر بهاری باغ را خندان کند
ابر می گرید از آن رو بوستان خندان بود
بر دمید از خاک ساده لاله های رنگ رنگ
رشحه ی از کلک صنع ایزد سبحان بود
می رسد از درگه سلطان دین باد بهار
کز شمیم او عبیر آگین مشام جان بود
نیمه ی شعبان بود عیدالتجلی و الظهور
زان که میلاد سعیدش نیمه ی شعبان بود
شمس گردون ولایت، نور پاک ذوالجلال
کز فروغ وی منور، عالم امکان بود
شهسوار عرش خرگه، حاکم رد قبول
که آسمانش گوی آسا، در خم چوگان بود
چون خرد در جسم و جان در جسم و بینش در بصر
پسش چشم سر عیان وز چشم سر پنهان بود
گرچه مستغنی است از برهان وجود اقدسش
شاهد بودش، بقای عالم امکان بود
می نیارم مدحتش گفتن که در توصیف او
نطق الکن، عقل درمانده، خرد حیران بود
عجز من در وصف ذات او دلیل معرفت
دعوی عرفان ذاتش، شاهد نقصان بود
قائم آل محمد مهدی موعود، آنک
از نژاد عسکری و جانشین، آن بود
حجت پاینده ی حق، قائم آل رسول
آن که او را ماسوی الله، بنده ی فرمان بود
رشحه ای ز ابر عطایش، نعمت خوان وجود
پایه ای از قصر قدرش، گنبد گردان بود
عدل او میزان حق است و ولای او صراط
مهر او خلد برین و خشم وی نیران بود
می شود گاه قیام او قیامت آشکار
ایمنی آن را بود آن دم که با ایمان بود
بی رضای او ندارد طاعت جاوید، سود
با ولای او چه باک از کثرت عصیان بود
نیک بخت آن کس که در دیوان محشر چون «محیط»
مدح شاهنشاه دینش زینت دیوان بود
شمارهٔ ۵۰ - در نیایش حضرت امیرالمؤمنین و امام المتقین علیه السلام: مه من هر که تو را ناظر و مایل نبودشمارهٔ ۵۲ - ایضاً در میلاد با سعادت حضرت صاحبّ الزّمان علیه السلام: ای منتظران مژده که آمد گه دیدار
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نوبهار فرّخ آمد، نوبت بستان بود
نوبت بوستان و گاه سیر سروستان بود
هوش مصنوعی: بهار خوشی فرا رسیده و وقت آن است که به باغ‌ها و بستان‌ها رفت و از زیبایی‌های درختان و گل‌ها لذت برد.
ساحت گیتی عبیر آگین چو صحرای ختن
چون شمیم زلف جانان باد مشک افشان بود
هوش مصنوعی: جهان مانند فضایی معطر و خوشبو است که شبیه بیابان ختن می‌باشد و بویی شبیه به عطر موهای محبوب می‌دهد.
هرطرف بینی نظر بر لاله و گل اوفتد
هرکجا پویی گذر بر سنبل و ریحان بود
هوش مصنوعی: اگر به اطراف خود نگاه کنی، زیبایی و گل‌های دل‌انگیز را خواهید دید؛ هر جا که قدم بگذاری، با عطر و زیبایی گیاهان خوشبو مواجه خواهی شد.
گریه ی ابر بهاری باغ را خندان کند
ابر می گرید از آن رو بوستان خندان بود
هوش مصنوعی: باران بهاری باعث شادابی و خنده‌ی باغ می‌شود. ابر به خاطر شادی و شادابی بوستان به گریه افتاده است.
بر دمید از خاک ساده لاله های رنگ رنگ
رشحه ی از کلک صنع ایزد سبحان بود
هوش مصنوعی: برگ‌های رنگارنگ لاله‌ها از خاک ساده بیرون آمده‌اند و این زیبایی نتیجه‌ی هنر و خلاقیت خداوند بزرگ است.
می رسد از درگه سلطان دین باد بهار
کز شمیم او عبیر آگین مشام جان بود
هوش مصنوعی: نسیمی از درگاه پادشاه دین می‌وزد، که مانند بوی خوش بهار، عطر جان‌نوازی به مشام می‌رساند.
نیمه ی شعبان بود عیدالتجلی و الظهور
زان که میلاد سعیدش نیمه ی شعبان بود
هوش مصنوعی: نیمه‌ی شعبان روز جشن و نمایش ظهور است، زیرا تولد مبارکش در نیمه‌ی شعبان قرار دارد.
شمس گردون ولایت، نور پاک ذوالجلال
کز فروغ وی منور، عالم امکان بود
هوش مصنوعی: خورشید عالم هستی، نوری خالص و جاودان است که به وسیلهٔ درخشندگی او، جهان موجودات روشن و پرنور شده است.
شهسوار عرش خرگه، حاکم رد قبول
که آسمانش گوی آسا، در خم چوگان بود
هوش مصنوعی: پادشاهی که در بالاترین مرتبه قرار دارد، بر همه چیز تسلط دارد و آسمان به گونه‌ای در اختیار اوست که مانند گوی در بازی چوگان تحت کنترل اوست.
چون خرد در جسم و جان در جسم و بینش در بصر
پسش چشم سر عیان وز چشم سر پنهان بود
هوش مصنوعی: زمانی که عقل در جسم و روح، و بینش در چشم قرار دارد، پس آنچه که با چشم ظاهر دیده می‌شود، به وضوح نمایان است و آنچه که از چشم باطن پنهان است، برای آنچنان نیست که به راحتی قابل مشاهده باشد.
گرچه مستغنی است از برهان وجود اقدسش
شاهد بودش، بقای عالم امکان بود
هوش مصنوعی: هرچند وجود مقدس او نیازی به دلیل و برهان ندارد، اما وجود او خود شاهدی بر بقای عالم ممکنات است.
می نیارم مدحتش گفتن که در توصیف او
نطق الکن، عقل درمانده، خرد حیران بود
هوش مصنوعی: من نمی‌توانم در مورد جلال و عظمت او سخن بگویم، زیرا زبان من ناتوان است و عقل و اندیشه‌ام در توصیف او کم می‌آورد و حیران می‌ماند.
عجز من در وصف ذات او دلیل معرفت
دعوی عرفان ذاتش، شاهد نقصان بود
هوش مصنوعی: ناتوانی من در توصیف خداوند خود نشانه‌ای بر شناخت من از اوست و ادعای من درباره عرفان و آگاهی از ذات او، گواهی بر ناتمامی و محدودیت من است.
قائم آل محمد مهدی موعود، آنک
از نژاد عسکری و جانشین، آن بود
هوش مصنوعی: قائم آل محمد، مهدی موعود، از خاندان عسکری و جانشین آن بزرگوار است.
حجت پاینده ی حق، قائم آل رسول
آن که او را ماسوی الله، بنده ی فرمان بود
هوش مصنوعی: حجت و نشانه محکم خداوند، امام از نسل پیامبر است که او، بنده‌ای اطاعت‌کننده از فرمان خداست و هیچ چیز دیگری جز او نمی‌بیند.
رشحه ای ز ابر عطایش، نعمت خوان وجود
پایه ای از قصر قدرش، گنبد گردان بود
هوش مصنوعی: یک ذره از برکت‌های آسمانی‌اش، سفره‌ای از نعمت‌های وجودش را فراهم کرده، و بالای قصر عظمتش مانند گنبدی در حال چرخش است.
عدل او میزان حق است و ولای او صراط
مهر او خلد برین و خشم وی نیران بود
هوش مصنوعی: انصاف و عدالت خداوند معیاری برای حقیقت است، و حاکمیت او راهی به سوی محبت و رحمت اوست. نعمت‌های او بهشتی است و خشم و غضب او مانند طوفان است که ویرانی به همراه دارد.
می شود گاه قیام او قیامت آشکار
ایمنی آن را بود آن دم که با ایمان بود
هوش مصنوعی: گاهی وقت‌ها ظهور او همچون روز قیامت نمایان می‌شود و در آن لحظه، کسانی که با ایمان هستند، در امان خواهند بود.
بی رضای او ندارد طاعت جاوید، سود
با ولای او چه باک از کثرت عصیان بود
هوش مصنوعی: بدون رضایت او، اطاعت جاودانه‌ای وجود ندارد. اگر با ولایت او باشیم، دیگر از زیاد بودن گناهان نگران نیستیم.
نیک بخت آن کس که در دیوان محشر چون «محیط»
مدح شاهنشاه دینش زینت دیوان بود
هوش مصنوعی: شخص خوشبخت کسی است که در روز حساب، نامش به عنوان ستایشگر پادشاه دیانتش در کتاب اعمال ثبت شده باشد.