گنجور

شمارهٔ ۲۳ - در مدح امام الانس و الجّان صاحب العصر و الزمان علیه السلام

ای پایه ی جلال تو آن سوتر از جهات
برتر بود مقام تو زادراک ممکنات
جایی رسیده ای ز جلالت که آمده
در عالم تصور ذاتت، عقول، مات
فرخ سلیل حجت حق، عسکری تویی
جدّ تو هست ختم رسل، فخر کائنات
هستی تو نخبه ی عرب و زبده ی عجم
بابت ز طیّبین بُد و مامت، ز طیّبات
ای برترین سلاله ی ارواح محترم
ای بهترین نتیجه ی آباء و اُمّهات
دامان عصمت تو مبرّا بود ز عیب
زاصلاب شامخاتی و ارحام طاهرات
فرخنده درگه تو بود ساحل امید
در بحر روزگار، تویی کشتی نجات
بگشوده فیض عام تو بر چهر ماسوی
ابواب جاودانه عطیات وافرات
بر زهر، بَر دمند اگر نام مهر تو
مانند آب خضر شود مایه ی حیات
خوانند گر، به آب بقا وصف قهر تو
چون زهر جانگزای شود مورث ممات
می خواست مهر و قهر ترا حق نشانه ای
ایجاد کرد دوزخ و جنات عالیات
در رتبه ماسوی همه جسمند و تو روان
نی نی خطا سرودم، اینان صفت تو ذات
باشد گه تجلی یزدان ظهور تو
حق راست در وجود تو هر دم تجلّیات
نبود ولی قائم بالسیف، جز تو کس
هم صاحب الزمانی و هم مالک الجهات
هستی امام غایب و مهدی منتظر
ای مظهر غرائت آثار و معجزات
از پا فتاده ام ز کرم دست من بگیر
یا ناصر الأحبة و یا حامی الولات
نبود مرا ز کار فرو بسته غم که هست
دست گره گشای تو حلال مشکلات
دستی بر آر و ریشه ی کافر دلان بکن
یا قاهر الاعادی و یا قامع الطُّغات
یا خاتم الائمه و یا هادی الأمم
با مبدأ الهدایة و یا منتهی الهُدات
در حضرت تو حاجت اظهار حال نیست
باشد چه احتیاج به توضیح واضحات
دارد زلطف عام تو چشم کرم «محیط»
ای ریزه خوار خوان عطای تو کاینات
گوید بدین امید ثنایت که روز حشر
انعام او، به روضه ی رضوان کنی برات
در خورد حضرت تو نباشد ثنای من
ای عاجز از بیان ثنای تو ممکنات
هر دم ترا نثار فرستند قدسیان
از بارگاه قُدس تحیّات زاکیات

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای پایه ی جلال تو آن سوتر از جهات
برتر بود مقام تو زادراک ممکنات
هوش مصنوعی: تو همواره بالاتر از همه جلال‌ها و مراتب هستی و مقام تو از درک موجودات عادی فراتر است.
جایی رسیده ای ز جلالت که آمده
در عالم تصور ذاتت، عقول، مات
هوش مصنوعی: به جایی رسیده‌ای که بزرگی و عظمتت به حدی است که در ذهن‌ها هم نتوانسته‌اند آن را تصور کنند و ذهن‌ها در برابر وجود تو عاجز مانده‌اند.
فرخ سلیل حجت حق، عسکری تویی
جدّ تو هست ختم رسل، فخر کائنات
هوش مصنوعی: تو، فرزند بزرگوار و شایسته حق هستی و به عنوان حجت و نماینده او در میان مردم در نظر گرفته می‌شوی. جد تو، آخرین پیامبر خداوند است که به عنوان بزرگترین افتخار کائنات شناخته می‌شود.
هستی تو نخبه ی عرب و زبده ی عجم
بابت ز طیّبین بُد و مامت، ز طیّبات
هوش مصنوعی: وجود تو بهترین و برجسته‌ترین نمونه از عرب و عجم است و باید بگویی که از بهترین‌ها و نیکوترین‌ها منشأ گرفته‌ای.
ای برترین سلاله ی ارواح محترم
ای بهترین نتیجه ی آباء و اُمّهات
هوش مصنوعی: ای بهترین و ارزشمندترین نسل از روح‌های گرامی، ای برترین ثمره‌ی پدران و مادران.
دامان عصمت تو مبرّا بود ز عیب
زاصلاب شامخاتی و ارحام طاهرات
هوش مصنوعی: دامان پاکی و عصمت تو از هر عیب و نقصی خالی است و درخت خانواده‌ات از نسل‌های بلند و مادران پاک سرچشمه گرفته است.
فرخنده درگه تو بود ساحل امید
در بحر روزگار، تویی کشتی نجات
هوش مصنوعی: کاخ تو خوشبختی و جایی است که می‌توان به آرزوها دست یافت. در دریای پر از چالش‌های زندگی، تو مانند کشتی‌ای هستی که انسان‌ها را به ساحل نجات می‌رسانند.
بگشوده فیض عام تو بر چهر ماسوی
ابواب جاودانه عطیات وافرات
هوش مصنوعی: موهبت‌ها و عنایت‌های تو به تمامی موجودات گشوده شده و درهایی از نعمت‌های بی‌پایان به روی آنها باز است.
بر زهر، بَر دمند اگر نام مهر تو
مانند آب خضر شود مایه ی حیات
هوش مصنوعی: اگرچه زهر در خود اثر مرگ‌آوری دارد، اما اگر نام تو را بر آن بگذارند، مانند آب حیاتبخش خضر می‌شود و زندگی‌بخش خواهد بود.
خوانند گر، به آب بقا وصف قهر تو
چون زهر جانگزای شود مورث ممات
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد در وصف قهر و غضب تو بگوید، مانند این است که بر آب زندگی نوشته باشد، چراکه این کلمات جان را می‌سوزاند و باعث مرگ می‌شود.
می خواست مهر و قهر ترا حق نشانه ای
ایجاد کرد دوزخ و جنات عالیات
هوش مصنوعی: خداوند برای اینکه محبت و خشم تو را بشناساند، نشانه‌ای به وجود آورد که شامل جهنم و بهشت‌های عالی بود.
در رتبه ماسوی همه جسمند و تو روان
نی نی خطا سرودم، اینان صفت تو ذات
هوش مصنوعی: همه موجودات دیگر جسمانی هستند، اما تو روح هستی. من در اینجا اشتباهی کردم و اینها فقط صفات تو را مجسم می‌کنند.
باشد گه تجلی یزدان ظهور تو
حق راست در وجود تو هر دم تجلّیات
هوش مصنوعی: هر لحظه، نشانه‌های خدا در وجود تو نمایان می‌شود و ظهور حق به روشنی در خودت تجلی پیدا می‌کند.
نبود ولی قائم بالسیف، جز تو کس
هم صاحب الزمانی و هم مالک الجهات
هوش مصنوعی: هیچ‌کس به جز تو که هم صاحب زمان هستی و هم فرمانروای همه جا، در دنیا وجود ندارد که به سلاح بایستد و بر حق بایستد.
هستی امام غایب و مهدی منتظر
ای مظهر غرائت آثار و معجزات
هوش مصنوعی: وجود امام غایب و مهدی منتظر، نمادی از تمام جلوه‌ها و شگفتی‌های الهی و معجزات است.
از پا فتاده ام ز کرم دست من بگیر
یا ناصر الأحبة و یا حامی الولات
هوش مصنوعی: من به خاطر لطف و محبت تو به زمین افتاده‌ام، خواهش می‌کنم یا ای یاری‌دهنده دوستان، یا ای حمایت‌کننده فرمانروایان، دست من را بگیر.
نبود مرا ز کار فرو بسته غم که هست
دست گره گشای تو حلال مشکلات
هوش مصنوعی: من درگیر مشکلات و غم‌های زندگی‌ام و نگران نباش، زیرا همیشه تو به عنوان یک راهگشا و منجی در کنارم هستی.
دستی بر آر و ریشه ی کافر دلان بکن
یا قاهر الاعادی و یا قامع الطُّغات
هوش مصنوعی: دستی به کار بزن و ریشه دشمنان دل‌ها را بکن یا ای کسی که بر دشمنان غالبی و یا ای کسی که ستمگران را سرکوب می‌کنی.
یا خاتم الائمه و یا هادی الأمم
با مبدأ الهدایة و یا منتهی الهُدات
هوش مصنوعی: ای آخرین پیشوایان و ای راهنمای مردم، با منبع هدایت و ای پایان دهنده هدایت یافتگان.
در حضرت تو حاجت اظهار حال نیست
باشد چه احتیاج به توضیح واضحات
هوش مصنوعی: در پیشگاه تو نیازی به بیان خواسته‌ها و مشکلات نیست، چرا که نیازی به توضیح روشن‌ کردن واضح‌ترین امور وجود ندارد.
دارد زلطف عام تو چشم کرم «محیط»
ای ریزه خوار خوان عطای تو کاینات
هوش مصنوعی: عطای تو، ای مهربان، چنان گسترده و فراوان است که حتی کسانی که کوچکترین سهمی از آن دارند، از فیض و نعمت‌های بی‌پایانت بهره‌مند می‌شوند. نگاه کرم‌آلود تو به همه جا می‌رسد و به همه چیز رنگ و بویی از لطف خود می‌دهی.
گوید بدین امید ثنایت که روز حشر
انعام او، به روضه ی رضوان کنی برات
هوش مصنوعی: می‌گوید امیدوارم که از ثنای تو بهره‌مند شوم تا در روز قیامت به لطف خداوند، به بهشت وارد شوم.
در خورد حضرت تو نباشد ثنای من
ای عاجز از بیان ثنای تو ممکنات
هوش مصنوعی: ای موجودات، در برابر مقام تو من توان بیان ثنایت را ندارم.
هر دم ترا نثار فرستند قدسیان
از بارگاه قُدس تحیّات زاکیات
هوش مصنوعی: هر لحظه فرشتگان از بارگاه الهی براساس پاکی و احترام، سلام و تحیت خود را به سوی تو می‌فرستند.