گنجور

شمارهٔ ۱۱۰ - )

شد زدار محن به دار نعیم
رادمردی بزرگوار و حکیم
فخر دوران طبیب پاک سرشت
که دمش بد شفای جان سقیم
مَلک الطّب سلیل نادر شاه
شاهزاده محمد ابراهیم
آن که او مستشار اطبّا را
بود از حسن رأی و ذوق سلیم
در سپنجی سرا و دار بقا
بود پنجه و هشت سال مقیم
به دو سال هزار و سیصد و شش
در محرم نمود جان تسلیم
نیمه عشر سومین از ماه
شد ز دار محن به دار نعیم
چون به خاکش گذر نمود محیط
بهر تاریخ آن یگانه حکیم
هست پای ادب به پیش و سرود
به جان باد مستشار مقیم

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شد زدار محن به دار نعیم
رادمردی بزرگوار و حکیم
هوش مصنوعی: از دنیای سخت و پر از مشکلات به دنیای خوشبختی و نعمت منتقل شد مردی بزرگ و با فضیلت، که حکیم نیز بود.
فخر دوران طبیب پاک سرشت
که دمش بد شفای جان سقیم
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف یک پزشک بزرگ و با ادب پرداخته است که سخنان او برای بیماران، همانند دارویی است که جان‌های بیمار را شفا می‌بخشد. او برتری زمانه است و ویژگی‌های نیکو و پاکی دارد که باعث می‌شود تا درمان‌هایش مؤثر واقع شوند.
مَلک الطّب سلیل نادر شاه
شاهزاده محمد ابراهیم
هوش مصنوعی: این جمله اشاره به این دارد که محمد ابراهیم، فرزند نادر شاه، در زمینه پزشکی و طبابت تمایز خاصی دارد و به نوعی در این حوزه برتری و مهارت‌هایی را نشان می‌دهد.
آن که او مستشار اطبّا را
بود از حسن رأی و ذوق سلیم
هوش مصنوعی: کسی که به خاطر نظر خوب و ذوق سالمش، مشاور پزشکان بوده است.
در سپنجی سرا و دار بقا
بود پنجه و هشت سال مقیم
هوش مصنوعی: در یک مکان با دوام و استواری، هشت سال زندگی کرده و ساکن بوده است.
به دو سال هزار و سیصد و شش
در محرم نمود جان تسلیم
هوش مصنوعی: در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی، در ماه محرم، جان خود را به تسلیم و رضا سپرد.
نیمه عشر سومین از ماه
شد ز دار محن به دار نعیم
هوش مصنوعی: نیمه دهم ماه سوم، از زندگی سختی‌ها به سوی نعمت‌ها و خوشی‌ها تبدیل شد.
چون به خاکش گذر نمود محیط
بهر تاریخ آن یگانه حکیم
هوش مصنوعی: زمانی که به سرزمین او سفر کردم، به یاد تاریخچه آن دانشمند بی‌نظیر افتادم.
هست پای ادب به پیش و سرود
به جان باد مستشار مقیم
هوش مصنوعی: در اینجا به اهمیت ادب و آداب اجتماعی اشاره شده است. از یک سو، ادب و احترام باید در رفتار انسان‌ها جلوه‌گر باشد و از سوی دیگر، از شعر و هنر هم بهره‌گیری شود تا احساسات و زیبایی‌های زندگی را درک کنیم. این ترکیب می‌تواند به ما در رهنمود دادن به زندگی کمک کند.