گنجور

شمارهٔ ۷ - ایضاً فی رثائه علیه السلام عن لسان امه

دل ناتوان لیلی ز غم تو می‌گدازد
چکند اگر نسوزد چکند اگر نسازد
تو سوار روی نی مادر دل کبابت از پی
نه عجب اگر که در پای نی تو سر ببازد
تو اگرچه سر بلندی نظری بزیر پا کن
که نظر بزیردستان به بزرگ می برازد
تو همای دولتی سایه فکن بر این ضعیفان
که بزیر سایه ات سرو بلند سر فرازد
تو سوار یکه تازی به پیادگان مدارا
که پیاده را نشاید ز پی سواره تازد
من اگر ز غم بمیرم ز سرت نظر نگیرم
که بچون تو نازنینی دل عالمی ببازد
چه شود اگر نوازش کنی از نیازمندان
چه نی تو بند بندم ز غم تو می‌نوازد

اطلاعات

وزن: فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل ناتوان لیلی ز غم تو می‌گدازد
چکند اگر نسوزد چکند اگر نسازد
هوش مصنوعی: دل ضعیف لیلی از غم تو می‌سوزد. اگر احساساتی نداشته باشد، چه خواهد شد و اگر نتواند احساساتش را بیان کند، چه پیش خواهد آمد؟
تو سوار روی نی مادر دل کبابت از پی
نه عجب اگر که در پای نی تو سر ببازد
هوش مصنوعی: تو بر اسب نی سوار هستی و دل مادر به خاطر تو غمگین است. تعجبی ندارد اگر کسی به خاطر تو در پای نی سرش را ببازد.
تو اگرچه سر بلندی نظری بزیر پا کن
که نظر بزیردستان به بزرگ می برازد
هوش مصنوعی: اگرچه تو مقام و جایگاه بالایی داری، اما نگاهی به زیرپا بینداز، زیرا توجه به افراد پایین‌تر موجب می‌شود که بزرگان نیز به تو احترام بگذارند.
تو همای دولتی سایه فکن بر این ضعیفان
که بزیر سایه ات سرو بلند سر فرازد
هوش مصنوعی: تو ای پرنده خوشبختی، سایه‌ات را بر این افراد ضعیف بگستران که در زیر سایه‌ات درختان بلند خود را برمی‌افرازند.
تو سوار یکه تازی به پیادگان مدارا
که پیاده را نشاید ز پی سواره تازد
هوش مصنوعی: تو به عنوان یک فرد قوی و با تجربه نباید بر افرادی که کمتر توانایی دارند یا ضعیف‌تر هستند، سخت بگیری. باید با آن‌ها با احترام و محبت رفتار کنی و اجازه ندهی که به خاطر برتری‌ات، آن‌ها احساس ناامنی یا حقارت کنند.
من اگر ز غم بمیرم ز سرت نظر نگیرم
که بچون تو نازنینی دل عالمی ببازد
هوش مصنوعی: اگر من از غم بمیرم، جوری به تو نگاهی نخواهم کرد که تو آنقدر زیبا و دلربا هستی که دل بسیاری را می‌ربائی.
چه شود اگر نوازش کنی از نیازمندان
چه نی تو بند بندم ز غم تو می‌نوازد
هوش مصنوعی: چه اشکالی دارد اگر به نیازمندان محبت کنی؟ مگر اینکه من تحت تاثیر غم تو قرار نگرفته‌ام و این غم من را در هم می‌شکند.

حاشیه ها

1402/05/29 18:07
علی انصاری

وزن "متفاعلن فعولن" با "فعلات فاعلاتن" یکی است.