شمارهٔ ۵ - فی رثاء القاسم بن الحسن سلام الله علیهما
مژده کامد از میدان نامراد و ناشادم
نوجوان دامادم
مدتی نشد چندان کرد از غم آزادم
نوجوان دامادم
مادر جگرخون را روز غم بسر آمد
قاسم از سفر آمد
طالع همایون را رسم شکر بنهادم
نوجوان دامادم
بخت من دگرگونست نالۀ جوانان چیست
آه جان جانان چیست
از چه غرقۀ خونست قد شاخ شمشارم
نوجوان دامادم
حلقۀ جوانان را قاسمم نگین گشته
یا ز صدر زین گشته
نقد گوهر جان را عاقبت ز کف دادم
نوجوان دامادم
بانوان نوائی چند زانکه تازه داماد است
نا مراد و ناشاد است
روز سور این فرزند در غریبی افتادم
نوجوان دامادم
حجلۀ جوانم را بانوان بیارائید
یا بخون بیالائید
من دل و روانم را از پیش فرستادم
نوجوان دامادم
آرزوی دامادی ماند در دل زارم
بانوان گرفتارم
مادرانه فریادی حق رسد بفریادم
نوجوان دامادم
نو خطان گل افشانید بر سر مزار او
یادی از عذار او
شمع آه بنشانید یاد سرو آزادم
نوجوان دامادم
آن خط دلارا نو خطان بیاد آرید
چون بخاک بسپارید
این جوان زیبا را کاشکی نمی زادم
نوجوان دامادم
نو خط رشید من ناگهان ز دستم رفت
یک جهان ز دستم رفت
مایۀ امید من رفت و کند بنیادم
نوجوان دامادم
داغ لالۀ رویش کرده شمع سوزانم
تا ابد فروزانم
تاب طرۀ مویش داده آه بر بادم
نوجوان دامادم
گلشن عذار او بهر چیست افسرده
مادرش مگر مرده
من که در کنار او جوی اشک بگشادم
نوجوان دامادم
در اشک شورانگیز شد نثار ناکامم
قاسم دل آرامم
دود آه آتش بیز عود رود ناشادم
نوجوان دامادم
بعد از این چه خواهد رفت بر من پسر کشته
یا که بخت برگشته
تا ابد نخواهد رفت نامرادم از یادم
نوجوان دامادم
شمارهٔ ۴ - فی رثاء القاسم بن الحسن علیه السلام: چون یافت نو خط شاه فرمان جان نثاریشمارهٔ ۶ - ایضاً فی رثاء القاسم بن الحسن علیهماالسلام: ای بقربان جانفشانی تو
اطلاعات
وزن: فاعلن مفاعیلن فاعلن مفاعیلن (مقتضب مثمن مطوی مقطوع)
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مژده کامد از میدان نامراد و ناشادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: خبر خوشی از میدان ناموفق و ناامیدکننده به من رسیده است، و من به خاطر همکاری با جوانی برومند خوشحال هستم.
مدتی نشد چندان کرد از غم آزادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: مدتی نگذشته که از غم و اندوه آزاد شدم، گرچه هنوز جوان و در مرحلهای جدید از زندگیام هستم.
مادر جگرخون را روز غم بسر آمد
قاسم از سفر آمد
هوش مصنوعی: مادر با دل aching و ناراحتیش روز سختی را سپری کرد و حالا خبر خوشی برایش آمده است که قاسم از سفر برگشته است.
طالع همایون را رسم شکر بنهادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: به خاطر خوشبختی و نیکبختی، شادی و شکرگزاری را در وجود عروس و داماد تازهازدواج کرده قرار دادهام.
بخت من دگرگونست نالۀ جوانان چیست
آه جان جانان چیست
هوش مصنوعی: سرنوشت من تغییر کرده است، جوانان از چه چیزی ناله میکنند؟ آه و فریاد معشوق چیست؟
از چه غرقۀ خونست قد شاخ شمشارم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: بیت بیانگر احساس عمیق و دردناکی است. در اینجا، شاعر به مقایسه قد خود با شاخ شمشیر اشاره میکند که ممکن است به معنی قدرت و تیزی آن باشد. در ادامه به وضوح عصبانیت یا اندوهی را نشان میدهد که نشاندهنده وضعیت ناپایدار یا دشوار اوست. به طور کلی، این عبارت به نشان دادن چالشها و احساساتی عاطفی قوی میپردازد که در زندگی انسانها وجود دارد.
حلقۀ جوانان را قاسمم نگین گشته
یا ز صدر زین گشته
هوش مصنوعی: حلقه جوانان به مانند نگینی در دست قاسم شده و یا بر روی زین استوار گشته است.
نقد گوهر جان را عاقبت ز کف دادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: در نهایت، ارزش و گنجینه جان خود را به راحتی از دست دادم، همانطور که داماد جوانم در این موضوع بیخبر است.
بانوان نوائی چند زانکه تازه داماد است
نا مراد و ناشاد است
هوش مصنوعی: زنان چندین آواز میخوانند، چرا که داماد تازه به خانه آمده و حال رضایتی ندارد و شاد نیست.
روز سور این فرزند در غریبی افتادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: در روز جشن و شادمانی این فرزند، در دوران غریبگی و دوری از خانواده، داماد جوانی به دامادی میروم.
حجلۀ جوانم را بانوان بیارائید
یا بخون بیالائید
هوش مصنوعی: جوانی من را با زیباییهای زنان تزئین کنید یا به نقطهای بالاتر برسانید.
من دل و روانم را از پیش فرستادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: من دل و روحم را به سوی تو فرستادم، ای داماد جوانم.
آرزوی دامادی ماند در دل زارم
بانوان گرفتارم
هوش مصنوعی: آرزوی ازدواج در دل غمزدهام باقی ماند و زنان در حسرتهایی گرفتارند.
مادرانه فریادی حق رسد بفریادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: در اینجا فردی به طور عاطفی از مادری که به فریادش رسیده و او را در شرایط سخت کمک کرده، یاد میکند. او از حمایتی که در دوران جوانی و در شرایط دشوار از مادرش دریافت کرده، سخن میگوید و به نوعی برای او ارزش و احترامی ویژه قائل است. بدین ترتیب، این احساس نسبت به مادر به صورت پرشور و احساسی بیان شده است.
نو خطان گل افشانید بر سر مزار او
یادی از عذار او
هوش مصنوعی: نوکها و گلها بر سر قبر او شکفتهاند و یادآور زیبایی چهرهاش هستند.
شمع آه بنشانید یاد سرو آزادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: شمع را خاموش کنید تا یاد آن جوان آزاد و خوشبخت از خاطرتان برود.
آن خط دلارا نو خطان بیاد آرید
چون بخاک بسپارید
هوش مصنوعی: آن خط زیبا و دلنشین را به یاد آورید، زمانی که به خاک سپرده میشود.
این جوان زیبا را کاشکی نمی زادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: کاش که این جوان زیبا را به دنیا نیاورده بودم تا راهی دیگر برای ازدواج فرزندم پیدا میکردم.
نو خط رشید من ناگهان ز دستم رفت
یک جهان ز دستم رفت
هوش مصنوعی: به طور ناگهانی، خوشنویسی زیبای من از دستم slips و یک دنیا از من دور شد و از دست رفت.
مایۀ امید من رفت و کند بنیادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: در این بیت، بیانگر این است که منبع امید و آرزوی من از دست رفته و در این شرایط، پایه و اساس زندگیام که جوان و تازهنفس بود، ضعیف و آسیبپذیر شده است.
داغ لالۀ رویش کرده شمع سوزانم
تا ابد فروزانم
هوش مصنوعی: من به خاطر زیبایی و جذابیت او همیشه در آتش اشتیاق و عشق زندگی میکنم و این احساس همیشه در من باقی خواهد ماند.
تاب طرۀ مویش داده آه بر بادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: موهای تابدار او باعث شده که با حسرت و افسوس آهی از دلم بلند شود، چون این احساس جوانی و عشقم را به واسطه او پیدا کردهام.
گلشن عذار او بهر چیست افسرده
مادرش مگر مرده
هوش مصنوعی: چرا گل و زیبایی چهره او تیره و غمگین است؟ آیا مادرش به خاطر مرگش اندوهگین شده است؟
من که در کنار او جوی اشک بگشادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: من در کنارش اشکهایم را ریختم و به او عشق ورزیدم، مثل یک داماد جوان.
در اشک شورانگیز شد نثار ناکامم
قاسم دل آرامم
هوش مصنوعی: در اشکهای پرشور و حسرت، ناکامیهای من به نمایش درآمد و دل آرامم به هم ریخت.
دود آه آتش بیز عود رود ناشادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: دود ناشی از آتش بیز و عود باعث میشود که جوانی که به تازگی وارد زندگی مشترک شده، در حالت ناامیدی و غم قرار گیرد.
بعد از این چه خواهد رفت بر من پسر کشته
یا که بخت برگشته
هوش مصنوعی: از این به بعد چه بر سر من خواهد آمد؟ آیا پسری که کشته شده به من آسیب خواهد زد یا کسی که به بدشانسی دچار شده؟
تا ابد نخواهد رفت نامرادم از یادم
نوجوان دامادم
هوش مصنوعی: نام نامردی که در گذشته با او روبهرو شدم، همیشه در ذهن من خواهد ماند و هرگز فراموش نخواهد شد.