گنجور

شمارهٔ ۶ - ایضاً فی رثاء القاسم بن الحسن علیهماالسلام

ای بقربان جانفشانی تو
عزیز مادر
شام شد صبح زندگانی تو
عزیز مادر
یک چمن لاله رفت و کرد داغم
ز غصه و غم
یا گل روی ارغوانی تو
عزیز مادر
یک فلک شد ز آفتاب خاور
بخون شناور
یا رخ ماه آسمانی تو
عزیز مادر
یک جهان صورت از صحیفۀ حسن
لطیفۀ حسن
رفت با یک جهان معانی تو
عزیز مادر
یک یمن از عقیق بی صفا شد
چه کهربا شد
یا عقیق لب یمانی تو
عزیز مادر
حجله ات را بخون نگار بستم
بخون نشستم
وای از این سور و کامرانی تو
عزیز مادر
آرزوهای من برفت از دل
برفت در گل
داد از این مرگ ناگهانی تو
عزیز مادر
شاخ شمشاد من شدم زمین گیر
ز سوز غم پیر
چون بیاد آورم جوانی تو
عزیز مادر
حلقۀ سور شد محیط ماتم
فضای عالم
شد غم و غصه شادمانی تو
عزیز مادر
غنچۀ لب ز گفتگو به بستی
مرا بخستی
جان به قربان خوش زبانی تو
عزیز مادر
نخلۀ طور من ز تشنگی سوخت
مرا بیفروخت
سوز آهنگ لم ترانی تو
عزیز مادر
زیر سم سمند کین چنانی
که بی نشانی
ای دریغا ز بی نشانی تو
عزیز مادر
سایۀ سرت آرزوی من بود
سر تو بنمود
شد سر نیزه سایبانی تو
عزیز مادر
از غمت قامتم دوتا شد ای رود
کجا شد ای رود
دلنوازی و مهربانی تو
عزیز مادر
من به بند غمت چنان اسیرم
که تا بمیرم
دل نگیرم ز دلستانی تو
عزیز مادر
مو بمو تا ابد اگر بمویم
یکی نگویم
از هزاران غم نهانی تو
عزیز مادر

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای بقربان جانفشانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: ای مادر عزیز، جانم فدای فداکاری‌ها و محبت‌های تو است.
شام شد صبح زندگانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: عزیز مادر، روزهای زندگی تو به پایان رسید و شب فرا رسید.
یک چمن لاله رفت و کرد داغم
ز غصه و غم
هوش مصنوعی: یک لاله در چمن سرسبز شکفت و باعث شد که من از غم و اندوه پر از درد شوم.
یا گل روی ارغوانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: ای گل زیبای ارغوانی، تو عزیز منی مادرم.
یک فلک شد ز آفتاب خاور
بخون شناور
هوش مصنوعی: یک آسمان به دلیل تابش خورشید از سمت شرق به رنگ خون درآمده است.
یا رخ ماه آسمانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: ای مادر، زیبایی چهره‌ات همچون ماه در آسمان می‌درخشد.
یک جهان صورت از صحیفۀ حسن
لطیفۀ حسن
هوش مصنوعی: تمامی زیبایی‌ها و جلوه‌های عالم، خود را از کتاب زیبایی که همان حسن است، گرفته‌اند.
رفت با یک جهان معانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: عزیز مادر، تو به همراه خود یک دنیا معنا و مفهوم را بردی.
یک یمن از عقیق بی صفا شد
چه کهربا شد
هوش مصنوعی: یک یمن از عقیق بی‌نظیر شده است، چه زیبایی‌ای همچون کهربا پیدا کرده است.
یا عقیق لب یمانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: عزیزم، مانند عقیق‌های یمنی هستی که ارزش و زیبایی خاصی دارند.
حجله ات را بخون نگار بستم
بخون نشستم
هوش مصنوعی: من برای تو حجله‌ای زینت کرده‌ام و در آن جا نشسته‌ام.
وای از این سور و کامرانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: ای مادر عزیز، چقدر از خوشحالی و شادابی تو ناراحتم.
آرزوهای من برفت از دل
برفت در گل
هوش مصنوعی: آرزوهای من از دل رفته و در میان گل‌ها گم شده است.
داد از این مرگ ناگهانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: از این مرگ ناگهانی تو ای مادر عزیز، چه درد و رنجی به من رسیده است.
شاخ شمشاد من شدم زمین گیر
ز سوز غم پیر
هوش مصنوعی: من به خاطر درد و غم کهنه، به مانند شاخ شمشاد در زمین گیر شده‌ام.
چون بیاد آورم جوانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: زمانی که به یاد می‌آورم جوانی تو ای مادر عزیزم، احساسی خاص به من دست می‌دهد.
حلقۀ سور شد محیط ماتم
فضای عالم
هوش مصنوعی: فراز شادی به اندوه تبدیل شده و گویی تمام دنیا در سوگ و غم قرار دارد.
شد غم و غصه شادمانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: غم و اندوه به شادمانی تو، ای مادر عزیز، تبدیل شده است.
غنچۀ لب ز گفتگو به بستی
مرا بخستی
هوش مصنوعی: لبخندت که در گفتگو بماند، مرا به یاد خود می‌اندازد و می‌برد.
جان به قربان خوش زبانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: جانم را فدای زبان شیرین تو، ای مادر عزیزم.
نخلۀ طور من ز تشنگی سوخت
مرا بیفروخت
هوش مصنوعی: درخت نخل من در دامان کوه طور به خاطر تشنگی‌اش بسوزانده شد و آتش عشقش درون من شعله‌ور شده است.
سوز آهنگ لم ترانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: این بیت به احساس عمیق عشق و دلتنگی شخصی نسبت به مادرش اشاره دارد. فرستنده پیام ابراز می‌کند که حالتی از عشق و محبت در دلش نسبت به مادر وجود دارد که نمی‌تواند آن را به راحتی بیان کند. به نظر می‌رسد با وجود دوری و جدایی، ارتباط عاطفی‌اش با مادر همچنان قوی و نافذ است.
زیر سم سمند کین چنانی
که بی نشانی
هوش مصنوعی: به زیر پای اسب تندرو، نشانه‌ای از کین و دشمنی وجود دارد که هیچ اثری از آن به جا نمانده است.
ای دریغا ز بی نشانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: ای کاش که تو همیشه در کنارم بودی، ای مادر عزیز، که بی‌حضور تو احساس تنهایی می‌کنم.
سایۀ سرت آرزوی من بود
سر تو بنمود
هوش مصنوعی: من همیشه آرزوی سایه تو را داشتم و حالا خودت را در برابر من نشان دادی.
شد سر نیزه سایبانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: عزیزم، تو مانند سر نیزه‌ای هستی که سایه‌بان من شده است.
از غمت قامتم دوتا شد ای رود
کجا شد ای رود
هوش مصنوعی: از اندوه تو، قامت من دو نیم شد، ای رود، کجا رفتی، ای رود؟
دلنوازی و مهربانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: عزیز مادر، محبت و ناز و نوازش تو دل‌نواز است.
من به بند غمت چنان اسیرم
که تا بمیرم
هوش مصنوعی: من به خاطر غمت چنان گرفتار و اسیر شده‌ام که تا زمان مرگم از این وضعیت رهایی نخواهم یافت.
دل نگیرم ز دلستانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: من از محبوبی که تو هستی دلگیر نمی‌شوم، ای مادر عزیز.
مو بمو تا ابد اگر بمویم
یکی نگویم
هوش مصنوعی: هرگز نمی‌گویم که ما از هم جدا هستیم، چون همیشه در کنار هم خواهیم بود.
از هزاران غم نهانی تو
عزیز مادر
هوش مصنوعی: تو عزیزترین و بهترین کسی هستی که در میان هزاران غم و درد پنهان، وجودت برای من ارزشمند و بی‌نظیر است، مادر.