گنجور

شمارهٔ ۴۲

به سامانی رسان یارا سر سودایی ما را
و گر نه ده شکیبایی دل شیدایی ما را
براق عقل در حیرت شود از رفرف طبعم
چه بیند گاه همت آسمان‌پیمایی ما را
به گلزار معارف بلبلم کن ای گل خوشبو
ببین دستان‌سرایی و چمن‌آرایی ما را
مناز ای گنبد مینا به رفعت کاین خم گردون
حبابی بیشتر نبود خم مینایی ما را
بفرما جلوه‌ای ای شمع جمع نرم جانبازان
ببین آنگاه چون پروانه بی‌پروایی ما را
به شکر آنکه یکتایی تو در اقلیم زیبایی
بخور گاهی به غمخواری غم تنهایی ما را
به عشق ذکر و فکر نقش باطل صرف شد عمری
بسوزان ای حقیقت دفتر دانایی ما را
شد از ترک عنایت بی‌نهایت مفتقر رسوا
چرا چندین پسندی خواری و رسوایی ما را

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به سامانی رسان یارا سر سودایی ما را
و گر نه ده شکیبایی دل شیدایی ما را
هوش مصنوعی: دوست عزیز، کمک کن تا افکار آشفته‌ام را سامان دهم و اگر نمی‌توانی، حداقل به من صبر بده تا بتوانم این شیدایی را تحمل کنم.
براق عقل در حیرت شود از رفرف طبعم
چه بیند گاه همت آسمان‌پیمایی ما را
هوش مصنوعی: عقل حیران و متحیر می‌شود وقتی که می‌بیند چگونه روح و فکر من به سفرهای آسمانی و بلند پروازانه می‌رود.
به گلزار معارف بلبلم کن ای گل خوشبو
ببین دستان‌سرایی و چمن‌آرایی ما را
هوش مصنوعی: ای گل خوشبو، مرا به دنیای زیبایی‌ها و دانش‌ها ببر تا زیبایی‌های هنری و طبیعت‌پروری‌ام را ببینی.
مناز ای گنبد مینا به رفعت کاین خم گردون
حبابی بیشتر نبود خم مینایی ما را
هوش مصنوعی: ای گنبد مینا، به زیبایی و بلندی‌ات فخر نکن، چرا که این گردونه‌ای که ما در آن هستیم، بیشتر از یک حباب نیست و خم مینا، ما را به عمق بیشتری می‌برد.
بفرما جلوه‌ای ای شمع جمع نرم جانبازان
ببین آنگاه چون پروانه بی‌پروایی ما را
هوش مصنوعی: ای شمع جمع، بیایید و زیبایی‌تان را به نمایش بگذارید. جانبازان را ببینید و آنگاه مانند پروانه‌هایی که بدون ترس به دور شما می‌چرخند، ما را هم مشاهده کنید.
به شکر آنکه یکتایی تو در اقلیم زیبایی
بخور گاهی به غمخواری غم تنهایی ما را
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه تو تنها هستی و زیبایی‌ات در این دنیا بی‌نظیر است، گاهی با ما در اندوه تنهایی‌امان شریک شو و کمی در کنار ما بمان.
به عشق ذکر و فکر نقش باطل صرف شد عمری
بسوزان ای حقیقت دفتر دانایی ما را
هوش مصنوعی: عمر ما به خاطر عشق و یاد و فکر به مطالب بی‌اهمیت گذشت. ای حقیقت، ما را از این غفلت بیرون بیاور.
شد از ترک عنایت بی‌نهایت مفتقر رسوا
چرا چندین پسندی خواری و رسوایی ما را
هوش مصنوعی: به دلیل بی‌نظیری که در توجه و محبت تو وجود دارد، من به فقر و درماندگی دچار شدم. پس چرا ادامه می‌دهی به این که ما را در ذلت و رسوایی نگه‌داری؟