گنجور

بخش ۴

شیخ گفت امشب ابرهیم خوانده است:

من بودم و او واو و من اینت خوشی

این چنین سه چهار تن بود چنین باید گفت:

من بودم و او واو و او اینت خوشی.

شعر:
بیت
بیت
شعر
بیت
خواهی کی کسی شوی ز هستی کم کن
ناخورده شراب وصل مستی کم کن
با زلف بتان دراز دستی کم کن
بت را چه گنه تو بت پرستی کم کن
گرفت خواهم زلفین عنبرین ترا
به بوسه نقش کنم برگ یاسمین ترا
هر آن زمین که تو یکره برو قدم بنهی
هزار سجده برم خاک آن زمین ترا
هزار بوسه دهم بر سخاء نامۀ تو
اگر ببینم بر مُهرِ او نگین ترا
به تیغ هندی گو دست من جدا بکنند
اگر بگیرم روزی من آستین ترا
وگرچه خامُش مردم که شعر باید گفت
زبان من بروی گردد آفرین ترا
تا روی ترا بدیدم ای شمع طراز
نی کار کنم نه روزه دارم نه نماز
چون باتو بوم مجاز من جمله نماز
چون بی‌تو بوم نماز من جمله مجاز
تقنع بالکفاف تعش رخاءً
ولاتبغ الفضول مع الکفاف
ففی خبز القفار بغیر أدم
و فی ماء القراح غنی و کاف
وکل تزین بالمرء زین
وازینه التجمل بالعفاف
واحببت اولاد الیهود باَسرِهِم
لاجلک حتی کدتُ ان اَتهوّدا
اصلی فأزوی قبلتی متعمدا
لقبلتکم فاشهد صلاتی لتشهدا
وانی لاهدی فی صلاتی بحبکم
بتوریة موسی ثم فرقان احمدا
ولولا مقال الکاشحین و بغضهم
لعبدت یوم السبت فیمن تعبدا
و کان دخول النار فی الحب هینا
اذاکان من نهواه فی الحب مسعدا

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شیخ گفت امشب ابرهیم خوانده است:
هوش مصنوعی: شیخ گفت امشب ابراهیم را دعوت کرده‌اند.
من بودم و او واو و من اینت خوشی
هوش مصنوعی: من و او کنار هم بودیم و از این لحظه خوشحال بودیم.
من بودم و او واو و او اینت خوشی.
هوش مصنوعی: من و او با هم بودیم و او این شادی را احساس کرد.
خواهی کی کسی شوی ز هستی کم کن
ناخورده شراب وصل مستی کم کن
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی کسی شوی، از وجود خود کم کن و کیف وصال را با از سر گذراندن شراب عشق کاهش ده.
با زلف بتان دراز دستی کم کن
بت را چه گنه تو بت پرستی کم کن
هوش مصنوعی: با موهای بلند معشوقه دست کم کن، تو چه گناهی داری؟ بت‌پرستی را کاهش بده.
گرفت خواهم زلفین عنبرین ترا
به بوسه نقش کنم برگ یاسمین ترا
هوش مصنوعی: می‌خواهم با زلف‌های عطرآگینت، تو را ببوسم و نقش یاسمنی را بر روی دلم بگذارم.
هر آن زمین که تو یکره برو قدم بنهی
هزار سجده برم خاک آن زمین ترا
هوش مصنوعی: هر مکانی که تو پا بر آن بگذاری، هزاران بار بر خاک آن زمین برای تو سجده می‌کنم.
هزار بوسه دهم بر سخاء نامۀ تو
اگر ببینم بر مُهرِ او نگین ترا
هوش مصنوعی: اگر بر روی نامه‌ات مهر تو را ببینم، هزار بوسه به خاطر بخشندگی‌ات می‌زنم.
به تیغ هندی گو دست من جدا بکنند
اگر بگیرم روزی من آستین ترا
هوش مصنوعی: اگر که بخواهند با شمشیر هندی دست مرا ببرند، می‌پذیرم، اما فقط به این شرط که روزی تو را در آغوش بگیرم.
وگرچه خامُش مردم که شعر باید گفت
زبان من بروی گردد آفرین ترا
هوش مصنوعی: هرچند که دیگران ساکت هستند و نباید شعر گفت، اما زبان من به خاطر تو، همچنان به سخن گفتن ادامه می‌دهد.
تا روی ترا بدیدم ای شمع طراز
نی کار کنم نه روزه دارم نه نماز
هوش مصنوعی: من وقتی که چهره‌ی تو را دیدم، ای شمعی که نور افشانی می‌کنی، دیگر نه روزه‌ام را نگه می‌دارم و نه به نماز اهمیت می‌دهم.
چون باتو بوم مجاز من جمله نماز
چون بی‌تو بوم نماز من جمله مجاز
هوش مصنوعی: هرگاه با تو هستم، همه چیز برایم واقعی و مقدس است، اما وقتی که تو در کنارم نیستی، همه چیز به یک نوع تظاهر و نامناسبی تبدیل می‌شود.
تقنع بالکفاف تعش رخاءً
ولاتبغ الفضول مع الکفاف
هوش مصنوعی: با قناعت به مقدار کافی زندگی آرامی خواهی داشت و هرگز به دنبال اضافات نباش.
ففی خبز القفار بغیر أدم
و فی ماء القراح غنی و کاف
هوش مصنوعی: در بیابان‌ها نان بدون خوراک و در آب زلال، بی‌نیاز و کافی است.
وکل تزین بالمرء زین
وازینه التجمل بالعفاف
هوش مصنوعی: زینت و زیبایی انسان به نوع لباس و ظاهر او نیست، بلکه به عفاف و پاکی او بستگی دارد.
واحببت اولاد الیهود باَسرِهِم
لاجلک حتی کدتُ ان اَتهوّدا
هوش مصنوعی: من فرزندان یهود را به خاطر تو بسیار دوست دارم، به طوری که نزدیک بود خودم به آیین آنان درآیم.
اصلی فأزوی قبلتی متعمدا
لقبلتکم فاشهد صلاتی لتشهدا
هوش مصنوعی: من با تمام وجود به سوی قبله شما می‌نگرم و به عبادت مشغولم. شاهد باشید که نماز من مورد قبول قرار گیرد.
وانی لاهدی فی صلاتی بحبکم
بتوریة موسی ثم فرقان احمدا
هوش مصنوعی: من در نمازهایم به خاطر حب شما، بر اساس تعالیم موسی و سپس با راهنمایی پیامبر احمد، هدایت می‌شوم.
ولولا مقال الکاشحین و بغضهم
لعبدت یوم السبت فیمن تعبدا
هوش مصنوعی: اگر نبود درستی سخنان کینه‌ورزان و دشمنانشان، من نیز در روز شنبه، همچون دیگران، به عبادت می‌پرداختم.
و کان دخول النار فی الحب هینا
اذاکان من نهواه فی الحب مسعدا
هوش مصنوعی: و ورود به آتش عشق آسان است، اگر کسی که ما را در عشق دوست دارد، در کنارمان باشد.