گنجور

۲ - النوبة الاولى

قوله تعالی: وَ یَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَی النَّارِ، و آن روز که آتش با ناگرویدگان نمایند و ایشان را فرا آن دارند، أَذْهَبْتُمْ طَیِّباتِکُمْ، همه خوشهای خویش ببردید، فِی حَیاتِکُمُ الدُّنْیا در زندگانی آن جهانی خویش، وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها و بر آن بخوردید، فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ امروز شما را پاداش دهند عذاب خواری بِما کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بآنچه گردن‌کشی میکردید در زمین، بِغَیْرِ الْحَقِّ به بی حق که شما را آن نیامد و نه سزید، وَ بِما کُنْتُمْ تَفْسُقُونَ (۲) و بآنچه از طاعات خدای می‌بیرون آمدید.

وَ اذْکُرْ أَخا عادٍ، و یاد کن آن مرد عاد: هود، إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ، آن گه که آگاه کرد قوم خویش را، بِالْأَحْقافِ بریگستانهای یمن، وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ و پیش از او پیغامبران و بیم‌نمایان و آگاه‌کنان بودند و گذشتند، وَ مِنْ خَلْفِهِ، و از پس او بودند و گذشتند، أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ، که مپرستید مگر اللَّه را.

إِنِّی أَخافُ عَلَیْکُمْ عَذابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ (۲۱) من بر شما میترسم از عذاب روزی بزرگ.

قالُوا أَ جِئْتَنا، گفتند باش آمدی بما، لِتَأْفِکَنا عَنْ آلِهَتِنا، تا برگردانی ما را از خدایان ما، فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ (۲۲) بما آر آنچه می وعده دهی ما را از عذاب اگر از راست گویانی.

قالَ، هود گفت، إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ، دانش نزدیک خدا است، وَ أُبَلِّغُکُمْ ما أُرْسِلْتُ بِهِ، و آنچه مرا بآن فرستادند بشما میرسانم، وَ لکِنِّی أَراکُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ (۲۳) و شما را قومی می‌بینم که هیچ نمیدانید.

فَلَمَّا رَأَوْهُ عارِضاً مُسْتَقْبِلَ أَوْدِیَتِهِمْ، چون میغ دیدند که از برابر رودهای ایشان پدید آمد، قالُوا هذا عارِضٌ مُمْطِرُنا، گفتند این میغ میغی است که بر ما باران خواهد بارید، بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ،، آن عذابست که میشتاوید بآن، رِیحٌ فِیها عَذابٌ أَلِیمٌ (۲۴) بادیست در آن باد عذابی دردنمای.

تُدَمِّرُ کُلَّ شَیْ‌ءٍ دمار می‌برآورد آن باد از هر چیز که بآن رسید و تباه میکرد، بِأَمْرِ رَبِّها، بفرمان خداوند خویش، فَأَصْبَحُوا لا یُری‌ إِلَّا مَساکِنُهُمْ چنان شدند که نه بینی مگر نشستگاههای ایشان، کَذلِکَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمِینَ (۲۵) بدان را چنین پاداش دهیم ما.

وَ لَقَدْ مَکَّنَّاهُمْ فِیما إِنْ مَکَّنَّاکُمْ فِیهِ، ایشان را دسترسی دادیم و توان و آرام که شما را آن ندادیم، وَ جَعَلْنا لَهُمْ سَمْعاً وَ أَبْصاراً وَ أَفْئِدَةً، و ایشان را گوشها و چشمها و دلها دادیم، فَما أَغْنی‌ عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ هیچ سود نداشت ایشان را گوشهای ایشان، وَ لا أَبْصارُهُمْ وَ لا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَیْ‌ءٍ، و نه چشمهای ایشان و نه دلهای ایشان هیچ، إِذْ کانُوا یَجْحَدُونَ بِآیاتِ اللَّهِ، آن گه که از پذیرفتن سخنان اللَّه باز نشستند و نه پذیرفتند، وَ حاقَ بِهِمْ و فرا سر ایشان نشست، ما کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (۲۶) آنچه بر آن میخندیدند و افسوس می‌کردند.

وَ لَقَدْ أَهْلَکْنا ما حَوْلَکُمْ مِنَ الْقُری‌، نیست کردیم آنچه گرد بر گرد شماست از شهرها، وَ صَرَّفْنَا الْآیاتِ و سخنان و پند و عبرت روی بر روی گردانیدیم، لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ (۲۷) تا مگر باز گردند.

فَلَوْ لا نَصَرَهُمُ چرا یاری ندادند ایشان را و دست نگرفتند، الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً آلِهَةً، آن پرستیدگان که فزود از اللَّه ایشان را خدایان میخواندند و بپرستیدن ایشان را باللّه من نزدیکی جستند، بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ، گم گشتند از ایشان بوقت، وَ ذلِکَ إِفْکُهُمْ، و آنچه میگفتند دروغ‌زنی ایشان بود، وَ ما کانُوا یَفْتَرُونَ (۲۸) و آن نادرست و ناراست که میساختند.

وَ إِذْ صَرَفْنا إِلَیْکَ، یاد کن آن گه که بسوی تو گردانیدیم، نَفَراً مِنَ الْجِنِّ، جوکی از پریان، یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ می‌نیوشیدند قرآن.

فَلَمَّا حَضَرُوهُ، چون بقرآن رسیدند، قالُوا أَنْصِتُوا، یکدگر را گفتند خاموش، بنیوش، فَلَمَّا قُضِیَ، چون قرآن خواندن سپری کرده آمد، وَلَّوْا إِلی‌ قَوْمِهِمْ مُنْذِرِینَ (۲۹) هر یکی با قوم خویش شد آگاه‌کنان.

قالُوا یا قَوْمَنا، قوم خویش را گفتند ای قوم ما، إِنَّا سَمِعْنا کِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسی‌ ما نامه‌ای شنیدیم که فرو فروستادند از پس موسی، مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ، راست گیرنده و استوار دارنده و گواه هر نامه‌ای را که پیش از آن فرستادند، یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ راه مینماید براستی.

وَ إِلی‌ طَرِیقٍ مُسْتَقِیمٍ (۳۰) و براه راستی.

یا قَوْمَنا أَجِیبُوا داعِیَ اللَّهِ، ای قوم استوار گیرید و پاسخ کنید باز خواننده را با خدای، وَ آمِنُوا بِهِ و بگروید باو، یَغْفِرْ لَکُمْ مِنْ ذُنُوبِکُمْ تا بیامرزد شما را گناهان شما، وَ یُجِرْکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ (۳۱) و زینهار دهد شما را از عذابی دردنمای.

وَ مَنْ لا یُجِبْ داعِیَ اللَّهِ، و هر که پاسخ نکند خواننده را باللّه، فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی الْأَرْضِ، او را خدای پیش نشود درین جهان، وَ لَیْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءُ و او را فزود از اللَّه یاران نیست، أُولئِکَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ (۲۲) و ایشان در بی‌راهی آشکارااند.

أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ، نمی‌بینند که اللَّه آسمانها و زمینها، آفرید، وَ لَمْ یَعْیَ بِخَلْقِهِنَّ، و در نماند در آفریدن آن، بِقادِرٍ عَلی‌ أَنْ یُحْیِیَ الْمَوْتی‌، تواناست بر آنچه مردگان زنده کند.

بَلی‌ إِنَّهُ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۳۳) آری او بر همه چیز توانا است.

وَ یَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَی النَّارِ، آن روز که آتش با ناگرویدگان نمایند و ایشان را فرا آن دارند، أَ لَیْسَ هذا بِالْحَقِّ، ایشان را گویند آنچه می‌بینند راست نیست، قالُوا بَلی‌ وَ رَبِّنا گویند آری راست است بخدای ما، قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ، فرشته گوید ایشان را چشید عذاب، بِما کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ (۳۴) بآنچه می‌کافر شدند.

فَاصْبِرْ شکیبایی کن، کَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ، چنان که شکیبایی کردند خداوندان آهنگ درست از پیغامبران، وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ، و مشتاب قوم و خویش را، کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ ما یُوعَدُونَ آن روز که آن بینند که ایشان را میگفتند و وعده میدادند،، لَمْ یَلْبَثُوا إِلَّا ساعَةً مِنْ نَهارٍ گویی نبودند مگر یک ساعت از روز، بَلاغٌ، این سخن وعید است و پند رسانیدن. فَهَلْ یُهْلَکُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفاسِقُونَ (۳۵) و نیست خواهند کرد مگر آن گروه که از طاعت بیرون‌اند.

۱ - النوبة الثالثة: قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام او که فراخ علم است و شیرین گفتار. بنام او که فراخ رحمت است و نغز کردار. بنام او که یگانه ذات است و پاک صفات. بنام او که از کی پیش و پیش از جا. بنام او که پیش از ما آن ما و بی ما بهره ما. در صنعهاش حکمت پیدا و در نشانهانش قدرت پیدا. در یکتائیش حجت پیدا و در صفاتش بی‌همتایی پیدا. همه عاجزند و او توانا، همه جاهلند و او دانا. همه در عدداند و او واحد. همه معیوب‌اند و او صمد. لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ، علّام سرّ عارفان. ستّار عیب عیبیان. غفّار جرم مجرمان. قهّار و قدّوس و نهان دان. واحد و وحید در نام و در نشان. قادر و قدیر از ازل تا جاودان.۲ - النوبة الثانیة: قوله: وَ یَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَی النَّارِ، فیقال لهم، أَذْهَبْتُمْ طَیِّباتِکُمْ. قرأ ابن کثیر آذهبتم بالاستفهام ممدودا و ابن عامر بالاستفهام من غیر مدّ و الباقون بلا استفهام علی الخبر. و المعنی نلتم لذّاتکم و احببتم شهواتکم فی الدنیا غیر متفکرین فی حرامها و حلالها. و استمتعتم بملاذّها و قیل: اذهبتم طیباتکم، من الرزق و الحلالات الذی انفقتموها فی شهواتکم و لذّاتکم و لم تنفقوها فی مرضات اللَّه عز و جل. و قیل: أَذْهَبْتُمْ طَیِّباتِکُمْ فی الآخرة بمعاصیکم، فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: وَ یَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَی النَّارِ، و آن روز که آتش با ناگرویدگان نمایند و ایشان را فرا آن دارند، أَذْهَبْتُمْ طَیِّباتِکُمْ، همه خوشهای خویش ببردید، فِی حَیاتِکُمُ الدُّنْیا در زندگانی آن جهانی خویش، وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها و بر آن بخوردید، فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ امروز شما را پاداش دهند عذاب خواری بِما کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بآنچه گردن‌کشی میکردید در زمین، بِغَیْرِ الْحَقِّ به بی حق که شما را آن نیامد و نه سزید، وَ بِما کُنْتُمْ تَفْسُقُونَ (۲) و بآنچه از طاعات خدای می‌بیرون آمدید.
هوش مصنوعی: در آن روزی که کسانی که کافر شده‌اند، به آتش جهنم عرضه می‌شوند، به آن‌ها گفته می‌شود: «در زندگی دنیا، از نعمت‌ها و لذت‌های خود استفاده کردید و در آن خوش گذراندید. اکنون شما را به عذابی خوارکننده پاداش می‌دهند، به خاطر گردن‌کشی‌هایتان در زمین به ناحق و به خاطر گناهان و نافرمانی‌هایتان از فرمان خداوند.»
وَ اذْکُرْ أَخا عادٍ، و یاد کن آن مرد عاد: هود، إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ، آن گه که آگاه کرد قوم خویش را، بِالْأَحْقافِ بریگستانهای یمن، وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ و پیش از او پیغامبران و بیم‌نمایان و آگاه‌کنان بودند و گذشتند، وَ مِنْ خَلْفِهِ، و از پس او بودند و گذشتند، أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ، که مپرستید مگر اللَّه را.
هوش مصنوعی: و به یاد بیاور مرد عاد، هود، زمانی که قومش را در بیابان‌های یمن هشدار داد، در حالی که پیش از او و پس از او پیامبرانی آمده بودند که مردم را از عذاب خدا آگاه می‌کردند. او به قوم خود گفت که غیر از خداوند کسی را نپرستید.
إِنِّی أَخافُ عَلَیْکُمْ عَذابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ (۲۱) من بر شما میترسم از عذاب روزی بزرگ.
هوش مصنوعی: من از عذاب یک روز بزرگ بر شما نگرانم.
قالُوا أَ جِئْتَنا، گفتند باش آمدی بما، لِتَأْفِکَنا عَنْ آلِهَتِنا، تا برگردانی ما را از خدایان ما، فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ (۲۲) بما آر آنچه می وعده دهی ما را از عذاب اگر از راست گویانی.
هوش مصنوعی: آنها گفتند: آیا تو به سراغ ما آمده‌ای تا ما را از خدایان‌مان برگردانی؟ پس اگر از راست‌گویان هستی، آنچه را به ما وعده داده‌ای، بیاور.
قالَ، هود گفت، إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ، دانش نزدیک خدا است، وَ أُبَلِّغُکُمْ ما أُرْسِلْتُ بِهِ، و آنچه مرا بآن فرستادند بشما میرسانم، وَ لکِنِّی أَراکُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ (۲۳) و شما را قومی می‌بینم که هیچ نمیدانید.
هوش مصنوعی: هود گفت: علم تنها نزد خداوند است و من فقط آنچه را که به من مأمور شده به شما می‌رسانم، اما شما را قومی می‌بینم که در نادانی به سر می‌برید.
فَلَمَّا رَأَوْهُ عارِضاً مُسْتَقْبِلَ أَوْدِیَتِهِمْ، چون میغ دیدند که از برابر رودهای ایشان پدید آمد، قالُوا هذا عارِضٌ مُمْطِرُنا، گفتند این میغ میغی است که بر ما باران خواهد بارید، بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ،، آن عذابست که میشتاوید بآن، رِیحٌ فِیها عَذابٌ أَلِیمٌ (۲۴) بادیست در آن باد عذابی دردنمای.
هوش مصنوعی: زمانی که آن‌ها آن ابر را دیدند که به سمت رودهایشان می‌آید، گفتند: "این ابر است که به ما باران خواهد بارید." اما حقیقت این بود که آن ابر، چیزی بود که شما به آن شتاب می‌زدید؛ بلکه این باد در آن عذابی دردناک نهفته است.
تُدَمِّرُ کُلَّ شَیْ‌ءٍ دمار می‌برآورد آن باد از هر چیز که بآن رسید و تباه میکرد، بِأَمْرِ رَبِّها، بفرمان خداوند خویش، فَأَصْبَحُوا لا یُری‌ إِلَّا مَساکِنُهُمْ چنان شدند که نه بینی مگر نشستگاههای ایشان، کَذلِکَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمِینَ (۲۵) بدان را چنین پاداش دهیم ما.
هوش مصنوعی: آن باد هر چیزی را که به آن می‌رسید، نابود می‌کرد و تباه می‌ساخت، به فرمان خداوند خود. بنابراین، کسانی که در آنجا بودند، به گونه‌ای شدند که جز محل‌های زندگی آن‌ها دیده نمی‌شد. اینچنین ما با قوم مجرمان پاداش می‌دهیم.
وَ لَقَدْ مَکَّنَّاهُمْ فِیما إِنْ مَکَّنَّاکُمْ فِیهِ، ایشان را دسترسی دادیم و توان و آرام که شما را آن ندادیم، وَ جَعَلْنا لَهُمْ سَمْعاً وَ أَبْصاراً وَ أَفْئِدَةً، و ایشان را گوشها و چشمها و دلها دادیم، فَما أَغْنی‌ عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ هیچ سود نداشت ایشان را گوشهای ایشان، وَ لا أَبْصارُهُمْ وَ لا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَیْ‌ءٍ، و نه چشمهای ایشان و نه دلهای ایشان هیچ، إِذْ کانُوا یَجْحَدُونَ بِآیاتِ اللَّهِ، آن گه که از پذیرفتن سخنان اللَّه باز نشستند و نه پذیرفتند، وَ حاقَ بِهِمْ و فرا سر ایشان نشست، ما کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (۲۶) آنچه بر آن میخندیدند و افسوس می‌کردند.
هوش مصنوعی: ما به آن‌ها امکاناتی دادیم که به شما نداده‌ایم و برایشان توانایی و آرامشی فراهم کردیم. به آن‌ها گوش، چشم و دل اعطا کردیم، ولی گوش‌ها و چشم‌ها و دل‌هایشان هیچ کمکی به آن‌ها نکردند. این به این دلیل بود که آن‌ها آیات خدا را انکار می‌کردند و از قبول آن‌ها خودداری می‌کردند، و در نتیجه، چیزی که به آن می‌خندیدند و مسخره می‌کردند، بر سرشان فرود آمد.
وَ لَقَدْ أَهْلَکْنا ما حَوْلَکُمْ مِنَ الْقُری‌، نیست کردیم آنچه گرد بر گرد شماست از شهرها، وَ صَرَّفْنَا الْآیاتِ و سخنان و پند و عبرت روی بر روی گردانیدیم، لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ (۲۷) تا مگر باز گردند.
هوش مصنوعی: ما شهرهای اطراف شما را نابود کردیم و نشانه‌ها و آیات را به این شکل تغییر دادیم که شاید آنان به خود آمده و بازگردند.
فَلَوْ لا نَصَرَهُمُ چرا یاری ندادند ایشان را و دست نگرفتند، الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً آلِهَةً، آن پرستیدگان که فزود از اللَّه ایشان را خدایان میخواندند و بپرستیدن ایشان را باللّه من نزدیکی جستند، بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ، گم گشتند از ایشان بوقت، وَ ذلِکَ إِفْکُهُمْ، و آنچه میگفتند دروغ‌زنی ایشان بود، وَ ما کانُوا یَفْتَرُونَ (۲۸) و آن نادرست و ناراست که میساختند.
هوش مصنوعی: چرا آن کسانی که غیر از خدا را می‌پرستیدند، به یاری آن‌ها نیامدند و دستشان را نگرفتند؟ آن خدایانی که تنها به خاطر نزدیکی به خدا آنها را به عنوان خدا می‌خواندند، در واقع از این حقیقت دور مانده بودند. و این همان دروغ‌هایی است که آنها می‌گفتند و آنچه که از روی خیالات خود می‌ساختند، نادرست و بی‌اساس بود.
وَ إِذْ صَرَفْنا إِلَیْکَ، یاد کن آن گه که بسوی تو گردانیدیم، نَفَراً مِنَ الْجِنِّ، جوکی از پریان، یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ می‌نیوشیدند قرآن.
هوش مصنوعی: و به یاد بیاور زمانی که گروهی از جن را به سوی تو فرستادیم تا قرآن را بشنوند.
فَلَمَّا حَضَرُوهُ، چون بقرآن رسیدند، قالُوا أَنْصِتُوا، یکدگر را گفتند خاموش، بنیوش، فَلَمَّا قُضِیَ، چون قرآن خواندن سپری کرده آمد، وَلَّوْا إِلی‌ قَوْمِهِمْ مُنْذِرِینَ (۲۹) هر یکی با قوم خویش شد آگاه‌کنان.
هوش مصنوعی: وقتی که به محضر قرآن رسیدند، به یکدیگر گفتند که ساکت شوند و گوش فرا دهند. پس از این که قرائت قرآن به پایان رسید، هر کدام به سوی قوم خود بازگشتند و آنان را آگاه کردند.
قالُوا یا قَوْمَنا، قوم خویش را گفتند ای قوم ما، إِنَّا سَمِعْنا کِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسی‌ ما نامه‌ای شنیدیم که فرو فروستادند از پس موسی، مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ، راست گیرنده و استوار دارنده و گواه هر نامه‌ای را که پیش از آن فرستادند، یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ راه مینماید براستی.
هوش مصنوعی: آنها به قوم خود گفتند: ای قوم ما، ما کتابی شنیده‌ایم که پس از موسی نازل شده است. این کتاب، تصدیق کننده‌ی آنچه قبلاً آمده، و راهنمای راستین به سوی حقیقت است.
وَ إِلی‌ طَرِیقٍ مُسْتَقِیمٍ (۳۰) و براه راستی.
هوش مصنوعی: و به مسیر درست و مستقیم.
یا قَوْمَنا أَجِیبُوا داعِیَ اللَّهِ، ای قوم استوار گیرید و پاسخ کنید باز خواننده را با خدای، وَ آمِنُوا بِهِ و بگروید باو، یَغْفِرْ لَکُمْ مِنْ ذُنُوبِکُمْ تا بیامرزد شما را گناهان شما، وَ یُجِرْکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ (۳۱) و زینهار دهد شما را از عذابی دردنمای.
هوش مصنوعی: ای قوم، به دعوت خدای خود پاسخ دهید و به او ایمان بیاورید تا او گناهان شما را ببخشد و شما را از عذاب دردناک نجات دهد.
وَ مَنْ لا یُجِبْ داعِیَ اللَّهِ، و هر که پاسخ نکند خواننده را باللّه، فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی الْأَرْضِ، او را خدای پیش نشود درین جهان، وَ لَیْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءُ و او را فزود از اللَّه یاران نیست، أُولئِکَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ (۲۲) و ایشان در بی‌راهی آشکارااند.
هوش مصنوعی: هر کسی که دعوای خدا را اجابت نکند، در این دنیا نمی‌تواند خدای خود را به چالش بکشد و هیچ یار و یاوری به جز خداوند نخواهد داشت. این افراد در وضعتی آشکار از گمراهی به سر می‌برند.
أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ، نمی‌بینند که اللَّه آسمانها و زمینها، آفرید، وَ لَمْ یَعْیَ بِخَلْقِهِنَّ، و در نماند در آفریدن آن، بِقادِرٍ عَلی‌ أَنْ یُحْیِیَ الْمَوْتی‌، تواناست بر آنچه مردگان زنده کند.
هوش مصنوعی: آیا آنها نمی‌بینند که خدایی که آسمان‌ها و زمین را آفریده، در آفریدن آنها دچار خستگی نشده است و قدرت دارد مردگان را زنده کند؟
بَلی‌ إِنَّهُ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۳۳) آری او بر همه چیز توانا است.
هوش مصنوعی: بله، او بر هر چیزی قدرت دارد.
وَ یَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَی النَّارِ، آن روز که آتش با ناگرویدگان نمایند و ایشان را فرا آن دارند، أَ لَیْسَ هذا بِالْحَقِّ، ایشان را گویند آنچه می‌بینند راست نیست، قالُوا بَلی‌ وَ رَبِّنا گویند آری راست است بخدای ما، قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ، فرشته گوید ایشان را چشید عذاب، بِما کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ (۳۴) بآنچه می‌کافر شدند.
هوش مصنوعی: روزی که کسانی که کافر شده‌اند به آتش عرضه می‌شوند، آتش آنها را به نمایش می‌گذارد و به سوی آن‌ها فرا می‌خواند. آیا این حقیقت نیست؟ آن‌ها پاسخ می‌دهند که آنچه می‌بینند راست نیست، اما خواهند گفت: آری، به خدایی که ما را آفریده، این راست است. سپس فرشته‌ای به آن‌ها می‌گوید: اکنون عذاب را بچشید به خاطر کفرهایی که ورزیده‌اید.
فَاصْبِرْ شکیبایی کن، کَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ، چنان که شکیبایی کردند خداوندان آهنگ درست از پیغامبران، وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ، و مشتاب قوم و خویش را، کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ ما یُوعَدُونَ آن روز که آن بینند که ایشان را میگفتند و وعده میدادند،، لَمْ یَلْبَثُوا إِلَّا ساعَةً مِنْ نَهارٍ گویی نبودند مگر یک ساعت از روز، بَلاغٌ، این سخن وعید است و پند رسانیدن. فَهَلْ یُهْلَکُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفاسِقُونَ (۳۵) و نیست خواهند کرد مگر آن گروه که از طاعت بیرون‌اند.
هوش مصنوعی: شکیبایی کن، همان‌طور که پیامبران بزرگ در برابر مشکلات صبر کردند، و به هیچ وجه از آن‌ها انتظار نداشته باش و شتاب نکن. زیرا هنگامی که آن‌ها وعده‌هایی را که به آن‌ها داده شده است، ببینند، گویی تنها یک ساعت از روز را گذرانده‌اند. این سخن، هشدار و پندی برای عبرت است. آیا غیر از گروه نافرمانان، کس دیگری هلاک خواهد شد؟