قوله تعالی: أَ هُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّکَ، ایشان میبخشند بخشایش خداوند تو، نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ، ما بخش کردیم میان ایشان، مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا، زیش ایشان و جهان داشتن ایشان در زندگانی این جهانی، وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ، و برداشتیم ایشان را زبر یکدیگر در عز و در مال، پایهها افزونی، لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا تا یکدیگر را بچاکری و بندگی گیرند و زیر دستی سازند، وَ رَحْمَتُ رَبِّکَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ (۳۲) و بهشت خداوند تو، به است از آنچه ایشان میفراهم کنند.
وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً، و اگر نه آن بودی که مؤمن و کافر، چون هم باشند، لَجَعَلْنا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمنِ، ما ساختیمی و کردیمی هر کس را که برحمن کافر شود، لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ، خانهای ایشان را کاذی سیمین، وَ مَعارِجَ عَلَیْها یَظْهَرُونَ (۳۳) و نردبانهای سیمین که بآن برمیشدندی وَ لِبُیُوتِهِمْ أَبْواباً وَ سُرُراً، و خانههای ایشان را ما، درها و تختها کردیم، عَلَیْها یَتَّکِؤُنَ (۳۴) که بر آن تکیه میزدندی.
وَ زُخْرُفاً، و آن همه ایشان را زرین کریمی، وَ إِنْ کُلُّ ذلِکَ لَمَّا مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا، و نبودی آن مگر چیز این جهانی، وَ الْآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّکَ لِلْمُتَّقِینَ (۳۵) و پیروزی آن جهان بنزدیک خداوند تو، پرهیزگاران راست.
وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ، و هر که بگردد از ذکر رحمن، نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً، دیوی را فرا، دست او سازیم، فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ (۳۶) تا او را دمساز میبود.
وَ إِنَّهُمْ لَیَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِیلِ، تا آن دیو ایشان را از راه باز میگرداند، وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ (۳۷) و ایشان میپندارند که بر راه راستاند.
حَتَّی إِذا جاءَنا، تا آن گه که هر دو آیند بما، قالَ، گوید آدمی،، یا لَیْتَ بَیْنِی وَ بَیْنَکَ، کاش میان من و میان تو، بُعْدَ الْمَشْرِقَیْنِ، چندان بودی که میان دو گوشه جهان، فَبِئْسَ الْقَرِینُ (۳۸) بد دمساز که تویی.
وَ لَنْ یَنْفَعَکُمُ الْیَوْمَ إِذْ ظَلَمْتُمْ، سود ندارد شما را آن روز که ستمکارانید، أَنَّکُمْ فِی الْعَذابِ مُشْتَرِکُونَ (۳۹) که شما در عذاب با یکدیگر انبازانید.
أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ، باش تو آنی که گوش دل کردلان شنوانی، أَوْ تَهْدِی الْعُمْیَ، یا چشم دل نابینادلان را راهنمایی، وَ مَنْ کانَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ (۴۰) یا او که در گمراهی آشکار است، با راه آری.
فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِکَ، اگر تو را ببریم، فَإِنَّا مِنْهُمْ مُنْتَقِمُونَ (۴۱) ما از ایشان کین خواهیم ستد.
أَوْ نُرِیَنَّکَ الَّذِی وَعَدْناهُمْ، یا با تو نمائیم آنچه ایشان را می وعده دهیم، فَإِنَّا عَلَیْهِمْ مُقْتَدِرُونَ (۴۲)، ما بر ایشان پادشاهیم.
فَاسْتَمْسِکْ بِالَّذِی أُوحِیَ إِلَیْکَ، سخت دار و دست محکم در این پیغام زن که بتو فرستادم، إِنَّکَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ (۴۳) که تو بر راه راستی.
وَ إِنَّهُ لَذِکْرٌ لَکَ وَ لِقَوْمِکَ، و این قرآن تازی و دین تازی و حکم تازی و قبله تازی و عید تازی آوا و بزرگ نامی توست، و عرب که قوم تواند، وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ (۴۴) و شما را از شکر این بخواهند پرسید.
وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا پرس ایشان را که فرستادیم پیش از تو از فرستادگان ما، أَ جَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ آلِهَةً یُعْبَدُونَ (۴۵) پرس که ما فزود از رحمن، خدایان کردیم تا پرستند هرگز از ما پسند و دستوری آن بود.
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا، فرستادیم موسی را به پیغامها و نشانههای خویش، إِلی فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ، بفرعون و حشم او، فَقالَ إِنِّی رَسُولُ رَبِّ الْعالَمِینَ (۴۶) گفت من فرستاده خداوند جهانیانم.
فَلَمَّا جاءَهُمْ بِآیاتِنا، چون بایشان آمد، بپیغامها و نشانهای ما إِذا هُمْ مِنْها یَضْحَکُونَ (۴۷) ایشان از آن خنده درگرفتند.
وَ ما نُرِیهِمْ مِنْ آیَةٍ، ننمودیم ایشان را هیچ نشانی، إِلَّا هِیَ أَکْبَرُ مِنْ أُخْتِها، مگر همه از یکدیگر مهتر و بهتر، وَ أَخَذْناهُمْ بِالْعَذابِ، و فرا گرفتیم ایشان را بعذاب، لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ (۴۸) تا مگر بتوبه بازگردند.
وَ قالُوا یا أَیُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنا رَبَّکَ، گفتند ای جادو، خوان خداوند خویش بِما عَهِدَ عِنْدَکَ، بآن عهد و پیمان که نزدیک تو نهاده است، إِنَّنا لَمُهْتَدُونَ (۴۹) که ما بر آن پیمان بخواهیم پائید و با راه خواهیم آمد.
فَلَمَّا کَشَفْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ، چون بازبردیمی از ایشان عذاب، إِذا هُمْ یَنْکُثُونَ ایشان پیمان میشکستندی.
وَ نادی فِرْعَوْنُ فِی قَوْمِهِ، بانگ زد فرعون در قوم خویش، قالَ یا قَوْمِ أَ لَیْسَ لِی مُلْکُ مِصْرَ، گفت ای قوم نه مراست پادشاهی زمین مصر، وَ هذِهِ الْأَنْهارُ تَجْرِی مِنْ تَحْتِی و، و این جویها آنک روان زیر من، أَ فَلا تُبْصِرُونَ (۵۰).
أَمْ نمیبینید یا میبینید؟، أَنَا خَیْرٌ مِنْ هذَا الَّذِی هُوَ مَهِینٌ، من بهام از این مرد که خوار است، وَ لا یَکادُ یُبِینُ (۵۱) و نمیتواند که سخن گشاید آسان.
فَلَوْ لا أُلْقِیَ عَلَیْهِ أَسْوِرَةٌ مِنْ ذَهَبٍ، چرا برو، دستینهاء زرین نیوکندند و نیاراستند، أَوْ جاءَ مَعَهُ الْمَلائِکَةُ مُقْتَرِنِینَ (۵۲) یا چرا باو فرشتگان نیامدند، دست در دست.
فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ، سبک و بیمغز در دست آمد او را قوم او، و ایشان را زبون گرفت، و تن فراوی دادند، إِنَّهُمْ کانُوا قَوْماً فاسِقِینَ (۵۳) که ایشان گروهی بودند نافرمانان و بدان.
فَلَمَّا آسَفُونا انْتَقَمْنا مِنْهُمْ، چون ما را بخشم آوردند، کین کشیدیم از ایشان، فَأَغْرَقْناهُمْ أَجْمَعِینَ (۵۴) بآب بکشتیم ایشان را همه.
فَجَعَلْناهُمْ سَلَفاً، ایشان را سرگذشتی کردیم، وَ مَثَلًا لِلْآخِرِینَ (۵۵) و داستانی پسینان را.
وَ لَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْیَمَ مَثَلًا و آن گه که پسر مریم را مثل زدند، إِذا قَوْمُکَ مِنْهُ یَصِدُّونَ (۵۶) و قوم تو قریش از آن، بانگ و خنده در گرفتند و از تصدیق برگشتند.
وَ قالُوا، أَ آلِهَتُنا خَیْرٌ أَمْ هُوَ، گفتند: این خدایان ما بهتر که بتاناند یا عیسی،، ما ضَرَبُوهُ لَکَ إِلَّا جَدَلًا، بعیسی مثل نزدند ترا در این سخن مگر به پیکار و پیچیدن در حق، بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ قریش قومیاند جنگین.
إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنا عَلَیْهِ، نیست عیسی مگر بندهای که بنواختیم او را و نیکویی کردیم با او، وَ جَعَلْناهُ مَثَلًا لِبَنِی إِسْرائِیلَ، و او را عبرتی کردیم بنی اسرائیل را، وَ لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْنا مِنْکُمْ مَلائِکَةً، و اگر ما خواستیمی هم از شما فرشتگان آفریدیمی، فِی الْأَرْضِ یَخْلُفُونَ (۶۰) که در زمین میبودندید، یکی پس دیگر و جو کی پس جو کی.
وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسَّاعَةِ، و عیسی آگاهی خلق است رستاخیز را، فَلا تَمْتَرُنَّ بِها نگر بگمان نبید درین، وَ اتَّبِعُونِ، بر پی من روید، هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ (۶۱) که راه راست اینست.
وَ لا یَصُدَّنَّکُمُ الشَّیْطانُ، و نبادا که شیطان شما را از راه برگرداند، إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ (۶۲) که او شما را دشمنی است آشکارا.
وَ لَمَّا جاءَ عِیسی بِالْبَیِّناتِ، و آن گه که عیسی آمد بپیغامها و نشانهای روشن، قالَ قَدْ جِئْتُکُمْ بِالْحِکْمَةِ، گفت آوردم شما را سخن راست، درست، وَ لِأُبَیِّنَ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی تَخْتَلِفُونَ فِیهِ، و تا بیان کنم شما را چیزی از آنچه در آن مختلف شدید، فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُونِ (۶۳) بپرهیزید از خشم و عذاب خدا و مرا، فرمانبردار باشید.
إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ، اللَّه اوست که خداوند من و خداوند شماست، فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ (۶۴) او را پرستید که راه راست اینست.
فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ مِنْ بَیْنِهِمْ مختلف شدند، جدا جدا گوی سپاهها از میان ترسایان، فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْ عَذابِ یَوْمٍ أَلِیمٍ (۶۵) پس ویل ایشان را که ستم کردند بر خویشتن، از عذاب روزی دردنمای.
هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ، چه چشم دارند، مگر رستاخیز را، أَنْ تَأْتِیَهُمْ بَغْتَةً، که بایشان آید ناگاه، وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ (۶۶) و ایشان نمیدانند.
برگردان به زبان ساده
قوله تعالی: أَ هُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّکَ، ایشان میبخشند بخشایش خداوند تو، نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ، ما بخش کردیم میان ایشان، مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا، زیش ایشان و جهان داشتن ایشان در زندگانی این جهانی، وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ، و برداشتیم ایشان را زبر یکدیگر در عز و در مال، پایهها افزونی، لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا تا یکدیگر را بچاکری و بندگی گیرند و زیر دستی سازند، وَ رَحْمَتُ رَبِّکَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ (۳۲) و بهشت خداوند تو، به است از آنچه ایشان میفراهم کنند.
هوش مصنوعی: آیا آنها بخشایش خداوند تو را تقسیم میکنند؟ ما روزی و معیشت آنها را در زندگی دنیا میانشان تقسیم کردهایم و برخی از آنها را بر برخی دیگر در درجات و مقامها برتری دادهایم، تا اینکه بعضی از آنها از بعضی دیگر بهرهکشی کنند و زیر بار یکدیگر باشند. و رحمت پروردگار تو بهتر است از آنچه که آنها جمعآوری میکنند.
وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً، و اگر نه آن بودی که مؤمن و کافر، چون هم باشند، لَجَعَلْنا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمنِ، ما ساختیمی و کردیمی هر کس را که برحمن کافر شود، لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ، خانهای ایشان را کاذی سیمین، وَ مَعارِجَ عَلَیْها یَظْهَرُونَ (۳۳) و نردبانهای سیمین که بآن برمیشدندی وَ لِبُیُوتِهِمْ أَبْواباً وَ سُرُراً، و خانههای ایشان را ما، درها و تختها کردیم، عَلَیْها یَتَّکِؤُنَ (۳۴) که بر آن تکیه میزدندی.
هوش مصنوعی: اگر مردم یک جامعه واحد نمیبودند، ما برای کسانی که به رحمان کافر میشوند، خانههایی با سقفهای نقرهای و نردبانهای نقرهای میساختیم که با آنها به سمت خانههایشان میرفتنند و همچنین درها و تختهایی برای آنها قرار میدادیم که بر روی آنها تکیه کنند.
وَ زُخْرُفاً، و آن همه ایشان را زرین کریمی، وَ إِنْ کُلُّ ذلِکَ لَمَّا مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا، و نبودی آن مگر چیز این جهانی، وَ الْآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّکَ لِلْمُتَّقِینَ (۳۵) و پیروزی آن جهان بنزدیک خداوند تو، پرهیزگاران راست.
هوش مصنوعی: و زینتها و تزیینات، و همه آنها مانند طلا و زیباییهای دنیا هستند و همه اینها تنها کالای زندگی دنیوی به حساب میآیند. اما آخرت نزد پروردگارت برای پرهیزگاران است و پیروزی آن جهان نزد خداوند تو، مخصوص پرهیزگارن راستین است.
وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ، و هر که بگردد از ذکر رحمن، نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً، دیوی را فرا، دست او سازیم، فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ (۳۶) تا او را دمساز میبود.
هوش مصنوعی: هر کس از یاد خداوند رحمن روی برگرداند، ما شیطانی را برای او قرار میدهیم که همواره با او باشد و او را تنها نگذارد.
وَ إِنَّهُمْ لَیَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِیلِ، تا آن دیو ایشان را از راه باز میگرداند، وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ (۳۷) و ایشان میپندارند که بر راه راستاند.
هوش مصنوعی: آنها مانع میشوند که مردم به راه درست برسند تا آن شیطان آنها را از مسیر منحرف کند، و در عین حال فکر میکنند که در مسیر صحیح هستند.
حَتَّی إِذا جاءَنا، تا آن گه که هر دو آیند بما، قالَ، گوید آدمی،، یا لَیْتَ بَیْنِی وَ بَیْنَکَ، کاش میان من و میان تو، بُعْدَ الْمَشْرِقَیْنِ، چندان بودی که میان دو گوشه جهان، فَبِئْسَ الْقَرِینُ (۳۸) بد دمساز که تویی.
هوش مصنوعی: تا زمانی که هر دو به ما بیایند، آدمی میگوید: ای کاش فاصلهای به اندازهی دو گوشهی جهان بین من و تو بود، که از این دمساز بدتر برای من وجود ندارد.
وَ لَنْ یَنْفَعَکُمُ الْیَوْمَ إِذْ ظَلَمْتُمْ، سود ندارد شما را آن روز که ستمکارانید، أَنَّکُمْ فِی الْعَذابِ مُشْتَرِکُونَ (۳۹) که شما در عذاب با یکدیگر انبازانید.
هوش مصنوعی: امروز که ظلم کردهاید، هیچ فایدهای برای شما ندارد. شما در عذاب شریک یکدیگر هستید.
أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ، باش تو آنی که گوش دل کردلان شنوانی، أَوْ تَهْدِی الْعُمْیَ، یا چشم دل نابینادلان را راهنمایی، وَ مَنْ کانَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ (۴۰) یا او که در گمراهی آشکار است، با راه آری.
هوش مصنوعی: آیا تو میتوانی به افرادی که ناشنوا هستند، چیزی بشنوانی؟ یا میتوانی به افراد نابینا راهی نشان دهی؟ و آیا کسی که در گمراهی آشکار است، میتواند با راهنمایی تو هدایت شود؟
فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِکَ، اگر تو را ببریم، فَإِنَّا مِنْهُمْ مُنْتَقِمُونَ (۴۱) ما از ایشان کین خواهیم ستد.
هوش مصنوعی: اگر تو را ببریم، ما از آنها انتقام خواهیم گرفت.
أَوْ نُرِیَنَّکَ الَّذِی وَعَدْناهُمْ، یا با تو نمائیم آنچه ایشان را می وعده دهیم، فَإِنَّا عَلَیْهِمْ مُقْتَدِرُونَ (۴۲)، ما بر ایشان پادشاهیم.
هوش مصنوعی: ما میتوانیم آنچه را که به آنها وعده دادهایم به تو نشان دهیم، زیرا ما بر آنها تسلط داریم و میتوانیم هر کاری انجام دهیم.
فَاسْتَمْسِکْ بِالَّذِی أُوحِیَ إِلَیْکَ، سخت دار و دست محکم در این پیغام زن که بتو فرستادم، إِنَّکَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ (۴۳) که تو بر راه راستی.
هوش مصنوعی: سختی بگیر و محکم به آنچه که به تو وحی شده چنگ بزن، زیرا تو بر مسیر درست و راستی قرار داری.
وَ إِنَّهُ لَذِکْرٌ لَکَ وَ لِقَوْمِکَ، و این قرآن تازی و دین تازی و حکم تازی و قبله تازی و عید تازی آوا و بزرگ نامی توست، و عرب که قوم تواند، وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ (۴۴) و شما را از شکر این بخواهند پرسید.
هوش مصنوعی: این کتاب به عنوان یادآوری برای تو و قوم توست. این قرآن به زبان عربی نازل شده و دین، احکام، جهت قبله و مناسک عید آن نیز عربی است. عربها قوم تو هستند و شما در روز قیامت مورد سؤال قرار میگیرید و از شما بابت شکر گزاری از این نعمتها پرسش خواهد شد.
وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا پرس ایشان را که فرستادیم پیش از تو از فرستادگان ما، أَ جَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ آلِهَةً یُعْبَدُونَ (۴۵) پرس که ما فزود از رحمن، خدایان کردیم تا پرستند هرگز از ما پسند و دستوری آن بود.
هوش مصنوعی: از پیامبرانت که پیش از تو فرستادیم بپرس که آیا ما معبودهایی را به جای رحمن قرار دادیم تا مردم آنها را پرستش کنند؟ این کار هرگز از سوی ما پسندیده نبوده است.
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا، فرستادیم موسی را به پیغامها و نشانههای خویش، إِلی فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ، بفرعون و حشم او، فَقالَ إِنِّی رَسُولُ رَبِّ الْعالَمِینَ (۴۶) گفت من فرستاده خداوند جهانیانم.
هوش مصنوعی: ما موسی را با نشانهها و پیامهای خود به سوی فرعون و یاران او فرستادیم و او گفت: من فرستاده پروردگار جهانیان هستم.
فَلَمَّا جاءَهُمْ بِآیاتِنا، چون بایشان آمد، بپیغامها و نشانهای ما إِذا هُمْ مِنْها یَضْحَکُونَ (۴۷) ایشان از آن خنده درگرفتند.
هوش مصنوعی: وقتی پیامها و نشانههای ما به آنها رسید، شروع به خندیدن کردند.
وَ ما نُرِیهِمْ مِنْ آیَةٍ، ننمودیم ایشان را هیچ نشانی، إِلَّا هِیَ أَکْبَرُ مِنْ أُخْتِها، مگر همه از یکدیگر مهتر و بهتر، وَ أَخَذْناهُمْ بِالْعَذابِ، و فرا گرفتیم ایشان را بعذاب، لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ (۴۸) تا مگر بتوبه بازگردند.
هوش مصنوعی: ما هیچ نشانهای به ایشان نشان ندادیم مگر اینکه آن نشانهای بزرگتر از نشانههای قبلی بود. سپس آنها را به عذاب مبتلا کردیم تا شاید به سوی ما بازگردند و توبه کنند.
وَ قالُوا یا أَیُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنا رَبَّکَ، گفتند ای جادو، خوان خداوند خویش بِما عَهِدَ عِنْدَکَ، بآن عهد و پیمان که نزدیک تو نهاده است، إِنَّنا لَمُهْتَدُونَ (۴۹) که ما بر آن پیمان بخواهیم پائید و با راه خواهیم آمد.
هوش مصنوعی: آنها گفتند: ای جادوگر، از پروردگارت برای ما دعا کن، به آن عهد و پیمانی که نزد تو دارد. ما تصمیم داریم به راهی که تو نشان میدهی هدایت یابیم.
فَلَمَّا کَشَفْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ، چون بازبردیمی از ایشان عذاب، إِذا هُمْ یَنْکُثُونَ ایشان پیمان میشکستندی.
هوش مصنوعی: وقتی که ما عذاب را از آنها برداشتیم، آنها به سرعت وعده و پیمان خود را نقض کردند.
وَ نادی فِرْعَوْنُ فِی قَوْمِهِ، بانگ زد فرعون در قوم خویش، قالَ یا قَوْمِ أَ لَیْسَ لِی مُلْکُ مِصْرَ، گفت ای قوم نه مراست پادشاهی زمین مصر، وَ هذِهِ الْأَنْهارُ تَجْرِی مِنْ تَحْتِی و، و این جویها آنک روان زیر من، أَ فَلا تُبْصِرُونَ (۵۰).
هوش مصنوعی: فرعون در میان قوم خود فریاد زد و گفت: ای قوم، آیا مالکیت سرزمین مصر از آن من نیست؟ و این رودخانهها که زیر پای من جاری هستند، آیا آنها را نمیبینید؟
أَمْ نمیبینید یا میبینید؟، أَنَا خَیْرٌ مِنْ هذَا الَّذِی هُوَ مَهِینٌ، من بهام از این مرد که خوار است، وَ لا یَکادُ یُبِینُ (۵۱) و نمیتواند که سخن گشاید آسان.
هوش مصنوعی: آیا نمیبینید یا میبینید؟ من از این مرد که در حال تحقیر است، بهترم و او به سختی میتواند صحبت کند.
فَلَوْ لا أُلْقِیَ عَلَیْهِ أَسْوِرَةٌ مِنْ ذَهَبٍ، چرا برو، دستینهاء زرین نیوکندند و نیاراستند، أَوْ جاءَ مَعَهُ الْمَلائِکَةُ مُقْتَرِنِینَ (۵۲) یا چرا باو فرشتگان نیامدند، دست در دست.
هوش مصنوعی: چرا بر او زنجیرهایی از طلا نینداختند، یا چرا با او فرشتگان نیامدند و در کنار او قرار نگرفتند؟
فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ، سبک و بیمغز در دست آمد او را قوم او، و ایشان را زبون گرفت، و تن فراوی دادند، إِنَّهُمْ کانُوا قَوْماً فاسِقِینَ (۵۳) که ایشان گروهی بودند نافرمانان و بدان.
هوش مصنوعی: او با بیتوجهی و سبکی خود، قومش را تحت تأثیر قرار داد و آنها به او اطاعت کردند. این قوم به خاطر رفتارهای نادرستشان زبون و تسلیم او شدند، زیرا آنها گروهی سرکش و نافرمان بودند.
فَلَمَّا آسَفُونا انْتَقَمْنا مِنْهُمْ، چون ما را بخشم آوردند، کین کشیدیم از ایشان، فَأَغْرَقْناهُمْ أَجْمَعِینَ (۵۴) بآب بکشتیم ایشان را همه.
هوش مصنوعی: وقتی ما را به خشم آوردند، از آنها انتقام گرفتیم و همه آنها را در آب غرق کردیم.
فَجَعَلْناهُمْ سَلَفاً، ایشان را سرگذشتی کردیم، وَ مَثَلًا لِلْآخِرِینَ (۵۵) و داستانی پسینان را.
هوش مصنوعی: ما آنان را پیشینیان قرار دادیم و داستانی از ایشان برای عبرت دیگران ساختیم.
وَ لَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْیَمَ مَثَلًا و آن گه که پسر مریم را مثل زدند، إِذا قَوْمُکَ مِنْهُ یَصِدُّونَ (۵۶) و قوم تو قریش از آن، بانگ و خنده در گرفتند و از تصدیق برگشتند.
هوش مصنوعی: وقتی که مثال پسر مریم بیان شد، قوم تو از آن خنده و تمسخر کردند و از تصدیق آن سر باز زدند.
وَ قالُوا، أَ آلِهَتُنا خَیْرٌ أَمْ هُوَ، گفتند: این خدایان ما بهتر که بتاناند یا عیسی،، ما ضَرَبُوهُ لَکَ إِلَّا جَدَلًا، بعیسی مثل نزدند ترا در این سخن مگر به پیکار و پیچیدن در حق، بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ قریش قومیاند جنگین.
هوش مصنوعی: آنها گفتند: آیا خدایان ما بهترند یا عیسی؟ آنها این مقایسه را فقط به خاطر جدل و بحث مطرح کردند، زیرا تنها به جنگ و دروغ گفتن درباره حق مشغولند. بلکه آنها قومی نزاعجو و دعوایی هستند.
إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنا عَلَیْهِ، نیست عیسی مگر بندهای که بنواختیم او را و نیکویی کردیم با او، وَ جَعَلْناهُ مَثَلًا لِبَنِی إِسْرائِیلَ، و او را عبرتی کردیم بنی اسرائیل را، وَ لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْنا مِنْکُمْ مَلائِکَةً، و اگر ما خواستیمی هم از شما فرشتگان آفریدیمی، فِی الْأَرْضِ یَخْلُفُونَ (۶۰) که در زمین میبودندید، یکی پس دیگر و جو کی پس جو کی.
هوش مصنوعی: عیسی فقط یک بنده است که ما به او نعمت دادهایم و با او نیکی کردهایم و او را برای بنیاسرائیل الگو و عبرتی قرار دادهایم. اگر ما میخواستیم، میتوانستیم از شما فرشتگانی در زمین بیافرینیم که به شکلهای مختلف وجود داشته باشند و یکدیگر را دنبال کنند.
وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسَّاعَةِ، و عیسی آگاهی خلق است رستاخیز را، فَلا تَمْتَرُنَّ بِها نگر بگمان نبید درین، وَ اتَّبِعُونِ، بر پی من روید، هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ (۶۱) که راه راست اینست.
هوش مصنوعی: و این حقیقت نشانهای از وقوع ساعت معاد است و عیسی نشانهای برای آگاهی مردم از روز رستاخیز محسوب میشود. پس به آن شک نکنید و در اینباره تردید نکنید و از من پیروی کنید. این راهی است که درست و مستقیم است.
وَ لا یَصُدَّنَّکُمُ الشَّیْطانُ، و نبادا که شیطان شما را از راه برگرداند، إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ (۶۲) که او شما را دشمنی است آشکارا.
هوش مصنوعی: و مراقب باشید که شیطان شما را از مسیر درست منحرف نکند؛ چرا که او دشمنی روشن و مشخص برای شماست.
وَ لَمَّا جاءَ عِیسی بِالْبَیِّناتِ، و آن گه که عیسی آمد بپیغامها و نشانهای روشن، قالَ قَدْ جِئْتُکُمْ بِالْحِکْمَةِ، گفت آوردم شما را سخن راست، درست، وَ لِأُبَیِّنَ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی تَخْتَلِفُونَ فِیهِ، و تا بیان کنم شما را چیزی از آنچه در آن مختلف شدید، فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُونِ (۶۳) بپرهیزید از خشم و عذاب خدا و مرا، فرمانبردار باشید.
هوش مصنوعی: وقتی عیسی با نشانههای روشن و معجزات خود آمد، گفت: "من برای شما پیامی آوردهام که درست و حکیمانه است و میخواهم برخی از مسائل را که در آن اختلاف دارید، برایتان روشن کنم. پس از خشم و عذاب خدا بپرهیزید و از من اطاعت کنید."
إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ، اللَّه اوست که خداوند من و خداوند شماست، فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ (۶۴) او را پرستید که راه راست اینست.
هوش مصنوعی: خدای من و خدای شما تنها خداوندی است که وجود دارد، پس او را پرستش کنید، زیرا این یک راه صحیح و مستقیم است.
فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ مِنْ بَیْنِهِمْ مختلف شدند، جدا جدا گوی سپاهها از میان ترسایان، فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْ عَذابِ یَوْمٍ أَلِیمٍ (۶۵) پس ویل ایشان را که ستم کردند بر خویشتن، از عذاب روزی دردنمای.
هوش مصنوعی: حزبها در میان خود مختلف شدند و از یکدیگر جدا گشتند، و برای کسانی که ظلم کردند، عذابی دردناک در روزی وحشتناک خواهد بود.
هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ، چه چشم دارند، مگر رستاخیز را، أَنْ تَأْتِیَهُمْ بَغْتَةً، که بایشان آید ناگاه، وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ (۶۶) و ایشان نمیدانند.
هوش مصنوعی: آیا آنها فقط منتظر قیامت هستند که ناگهانی به سراغشان بیاید، در حالی که خودشان از آن بیخبرند؟