قوله تعالی: اللَّهُ لَطِیفٌ بِعِبادِهِ، اللَّه باریک دانست ببندگان خویش. یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ روزی میدهد او را که خواهد،، وَ هُوَ الْقَوِیُّ الْعَزِیزُ (۱۹) و اوست با نیروی بی‌همتا.
مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ، هر که برّ آن جهان میخواهد و پاداش آن را، نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ ما خود برّ آن جهان فرا فزائیم، وَ مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیا، و هر که بر این جهان را کشت کند و پاداش این جهان را کوشد، نُؤْتِهِ مِنْها بدهیم او را از آن چیز، وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نَصِیبٍ (۲۰). و او را در آن جهان بهره‌ای نه.
أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ، ایشان را انباز انست با خدای، شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّینِ، که ایشان را می‌راهی نهند از دین، ما لَمْ یَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ، که اللَّه و دستوری نداد، وَ لَوْ لا کَلِمَةُ الْفَصْلِ، و اگر نه سخن راست و درست، لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ، میان تو با ایشان کاری برگزارده آمدید، وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ (۲۱) و ستمکاران ناگرویدگان را عذابی است دردناک.
تَرَی الظَّالِمِینَ مُشْفِقِینَ، ستمکاران را می‌بینی ترسان و هراسان، مِمَّا کَسَبُوا، از کرد بد خویش که میکردند، وَ هُوَ واقِعٌ بِهِمْ، و آن بایشان بودنی است، وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ، و ایشان که بگرویدند و کارهای نیک کردند، فِی رَوْضاتِ الْجَنَّاتِ، در مرغزارهای بهشتهایند، لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ، ایشانراست هر چه ایشان خواهند بنزدیک خداوند ایشان، ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ (۲۲) آنست فضل بزرگوار.
ذلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ، این آنست که می بشارت دهد اللَّه بندگان خویش را، الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ، ایشان که بگرویدند و کردارهای نیک کردند، قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً، گوی نمیخواهم از شما بر این هیچ مزدی، إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی، لکن بدوست داشتن که نزدیکی جوید، وَ مَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَةً و هر که یک نیکی کند، نَزِدْ لَهُ فِیها حُسْناً، ما درافزائیم او را در آن نیکویی، إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ (۲۳). اللَّه بزرگ آمرز است خردپذیر.
أَمْ یَقُولُونَ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً، میگویند که دروغی ساخت بر خدا.
فَإِنْ یَشَإِ اللَّهُ یَخْتِمْ عَلی قَلْبِکَ، اگر اللَّه خواهد، مهر بر دل تو نهد وَ یَمْحُ اللَّهُ الْباطِلَ، و خود بخویشتن باطل و کژی از دلها بسترد، وَ یُحِقُّ الْحَقَّ، و راستی پیدا کند و باز نماید که راست است، بِکَلِماتِهِ، بسخنان خویش، إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (۲۴) که او دانا است بهر چه در دلها است وَ هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ، اوست که می‌پذیرد بازگشت از بندگان، وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ، و می فرا گذارد بدیهای ایشان، وَ یَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ (۲۵). و میداند آنچه بندگان خواهند کرد.
وَ یَسْتَجِیبُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ، و پاسخ میکند ایشان را که بگرویدند و نیکیها کردند، وَ یَزِیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ناخواسته ایشان را میافزاید، وَ الْکافِرُونَ لَهُمْ عَذابٌ شَدِیدٌ (۲۶) و ناگرویدگان را عذابی است سخت.
وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ، و اگر اللَّه روزی بر بندگان خویش، فراخ بگسترانیدی، لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ، ایشان نافرمان و شدندی در زمین وَ لکِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما یَشاءُ، لکن می‌فروفرستد روزی باندازه و آنچه خواهد.
إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبِیرٌ بَصِیرٌ (۲۷) او به بندگان خویش دانا است و بینا.
وَ هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا، و اوست که میفرستد باران، پس انک خلق نومید شدند، وَ یَنْشُرُ رَحْمَتَهُ، و بخشایش خویش می‌پراکند وَ هُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ (۲۸) و اوست آن خداوند یاری ده ستوده.
وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ، و از نشانهای اوست آفرینش آسمانها و زمینها، وَ ما بَثَّ فِیهِما مِنْ دابَّةٍ، و آنچه در آن هر دو بپراکند از جنبنده وَ هُوَ عَلی جَمْعِهِمْ، و او بر هم فرا آوردن ایشان، إِذا یَشاءُ قَدِیرٌ (۲۹) هر گه که خواهد توانا است.
وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ، و هر چه بشما رسد از رسیدنی، فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ، بدان بکرد دو دست شما است، وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ (۳۰) و فراوانست که می‌فرو گذارد.
وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ فِی الْأَرْضِ، و شما نه آنید که در زمین او را عاجز آرید، وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ (۳۱) و شما را فرود از اللَّه نه یاری ده است و نه فریادرس.
وَ مِنْ آیاتِهِ الْجَوارِ فِی الْبَحْرِ کَالْأَعْلامِ (۳۲) و از نشانهای اوست در دریا چون کوه.
إِنْ یَشَأْ یُسْکِنِ الرِّیحَ، اگر اللَّه خواهد باد کشتی ران را بیاراماند، فَیَظْلَلْنَ رَواکِدَ عَلی ظَهْرِهِ، تا فرو ایستاده، إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (۳۳) در آن نشانهایی است آشکارا، هر شکیبایی را سپاس دار.
أَوْ یُوبِقْهُنَّ، یا تباه کند آن کشتیها را، بِما کَسَبُوا، بآن که ایشان کردند، وَ یَعْفُ عَنْ کَثِیرٍ (۳۴) و فراوانی هم فرا گذارد
وَ یَعْلَمَ الَّذِینَ یُجادِلُونَ فِی آیاتِنا، و بدانند ایشان که می پیکار کنند نشانهای ما، ما لَهُمْ مِنْ مَحِیصٍ (۳۵) که ایشان را از عذاب باز پس نشستن نیست.
اطلاعات
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
قوله تعالی: اللَّهُ لَطِیفٌ بِعِبادِهِ، اللَّه باریک دانست ببندگان خویش. یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ روزی میدهد او را که خواهد،، وَ هُوَ الْقَوِیُّ الْعَزِیزُ (۱۹) و اوست با نیروی بی‌همتا.
هوش مصنوعی: خداوند به بندگانش بسیار دقیق و مهربان است و از رزق و روزی به هر کس که بخواهد میدهد. او توانمند و با عزت است.
مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ، هر که برّ آن جهان میخواهد و پاداش آن را، نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ ما خود برّ آن جهان فرا فزائیم، وَ مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیا، و هر که بر این جهان را کشت کند و پاداش این جهان را کوشد، نُؤْتِهِ مِنْها بدهیم او را از آن چیز، وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نَصِیبٍ (۲۰). و او را در آن جهان بهره‌ای نه.
هوش مصنوعی: هر کسی که خواهان کشت و کار برای جهان آخرت باشد و بر این اساس تلاش کند، ما نیز باید به او در آن کار بیشتر کمک کنیم. اما هر کس که فقط به کشت و کار و پاداش دنیوی توجه دارد، ما به او از آنچه بخواهد می‌دهیم، اما در آخرت هیچ نصیبی برای او نخواهد بود.
أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ، ایشان را انباز انست با خدای، شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّینِ، که ایشان را می‌راهی نهند از دین، ما لَمْ یَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ، که اللَّه و دستوری نداد، وَ لَوْ لا کَلِمَةُ الْفَصْلِ، و اگر نه سخن راست و درست، لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ، میان تو با ایشان کاری برگزارده آمدید، وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ (۲۱) و ستمکاران ناگرویدگان را عذابی است دردناک.
هوش مصنوعی: آیا برای آن‌ها شرکایی هست که به خداوند شراکت داده شده باشند و برای آن‌ها از دین راه‌هایی تعیین کرده باشند که خداوند اجازه نداده است؟ و اگر سخن راست و درست نبود، میان آن‌ها و شما فتوی صادر می‌شد. و حقیقت این است که ستمکاران عذابی دردناک خواهند داشت.
تَرَی الظَّالِمِینَ مُشْفِقِینَ، ستمکاران را می‌بینی ترسان و هراسان، مِمَّا کَسَبُوا، از کرد بد خویش که میکردند، وَ هُوَ واقِعٌ بِهِمْ، و آن بایشان بودنی است، وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ، و ایشان که بگرویدند و کارهای نیک کردند، فِی رَوْضاتِ الْجَنَّاتِ، در مرغزارهای بهشتهایند، لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ، ایشانراست هر چه ایشان خواهند بنزدیک خداوند ایشان، ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ (۲۲) آنست فضل بزرگوار.
هوش مصنوعی: ستمکاران را می‌بینی که از کارهای بد خود ترسان و نگران‌اند، و عاقبت آنچه کرده‌اند به سرشان خواهد آمد. اما کسانی که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده‌اند در باغ‌های بهشت خواهند بود و هر آنچه بخواهند نزد پروردگارشان برایشان فراهم خواهد شد. این است بخشش بزرگ.
ذلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ، این آنست که می بشارت دهد اللَّه بندگان خویش را، الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ، ایشان که بگرویدند و کردارهای نیک کردند، قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً، گوی نمیخواهم از شما بر این هیچ مزدی، إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی، لکن بدوست داشتن که نزدیکی جوید، وَ مَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَةً و هر که یک نیکی کند، نَزِدْ لَهُ فِیها حُسْناً، ما درافزائیم او را در آن نیکویی، إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ (۲۳). اللَّه بزرگ آمرز است خردپذیر.
هوش مصنوعی: این آیه به بشارت خداوند به بندگانش اشاره دارد که به او ایمان آورده و کارهای نیک انجام می‌دهند. خداوند در اینجا می‌فرماید که از آن‌ها هیچ پاداشی نمی‌خواهد، مگر محبت و دوستی نسبت به نزدیکان. همچنین، هر فردی که کار نیکی انجام دهد، خداوند پاداش او را افزون‌تر خواهد کرد، زیرا او بسیار آمرزنده و شکرگزار است.
أَمْ یَقُولُونَ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً، میگویند که دروغی ساخت بر خدا.
هوش مصنوعی: آیا میگویند که او دروغی بر خدا بسته است؟
فَإِنْ یَشَإِ اللَّهُ یَخْتِمْ عَلی قَلْبِکَ، اگر اللَّه خواهد، مهر بر دل تو نهد وَ یَمْحُ اللَّهُ الْباطِلَ، و خود بخویشتن باطل و کژی از دلها بسترد، وَ یُحِقُّ الْحَقَّ، و راستی پیدا کند و باز نماید که راست است، بِکَلِماتِهِ، بسخنان خویش، إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (۲۴) که او دانا است بهر چه در دلها است وَ هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ، اوست که می‌پذیرد بازگشت از بندگان، وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ، و می فرا گذارد بدیهای ایشان، وَ یَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ (۲۵). و میداند آنچه بندگان خواهند کرد.
هوش مصنوعی: اگر خدا بخواهد، بر قلب تو مهر می‌زند و باطل را می‌زداید و حق را نمایان می‌سازد. او به سخنان خود این کار را انجام میدهد، زیرا او از آنچه در دل‌هاست آگاه است. همچنین، اوست که توبه بندگانش را می‌پذیرد و از بدیهای آن‌ها می‌گذرد و میداند که آن‌ها چه اقداماتی انجام می‌دهند.
وَ یَسْتَجِیبُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ، و پاسخ میکند ایشان را که بگرویدند و نیکیها کردند، وَ یَزِیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ناخواسته ایشان را میافزاید، وَ الْکافِرُونَ لَهُمْ عَذابٌ شَدِیدٌ (۲۶) و ناگرویدگان را عذابی است سخت.
هوش مصنوعی: خداوند به کسانی که ایمان آورده و اعمال نیک انجام داده‌اند پاسخ میدهد و فضل خود را بر آن‌ها میافزاید. اما کسانی که ایمان نمی‌آورند عذاب سختی در انتظارشان است.
وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ، و اگر اللَّه روزی بر بندگان خویش، فراخ بگسترانیدی، لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ، ایشان نافرمان و شدندی در زمین وَ لکِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما یَشاءُ، لکن می‌فروفرستد روزی باندازه و آنچه خواهد.
هوش مصنوعی: اگر خداوند روزی را برای بندگانش به طور وسیع و فراوان قرار می‌داد، آن‌ها در زمین فساد و نافرمانی میکردند، اما خداوند روزی را به اندازه‌ای که بخواهد نازل میکند.
إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبِیرٌ بَصِیرٌ (۲۷) او به بندگان خویش دانا است و بینا.
هوش مصنوعی: او به بندگان خود آگاه و بیناست.
وَ هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا، و اوست که میفرستد باران، پس انک خلق نومید شدند، وَ یَنْشُرُ رَحْمَتَهُ، و بخشایش خویش می‌پراکند وَ هُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ (۲۸) و اوست آن خداوند یاری ده ستوده.
هوش مصنوعی: اوست که پس از ناامیدی مردم، باران را نازل میکند و رحمت خود را منتشر می‌سازد. او ولی و سزاوار ستایش است.
وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ، و از نشانهای اوست آفرینش آسمانها و زمینها، وَ ما بَثَّ فِیهِما مِنْ دابَّةٍ، و آنچه در آن هر دو بپراکند از جنبنده وَ هُوَ عَلی جَمْعِهِمْ، و او بر هم فرا آوردن ایشان، إِذا یَشاءُ قَدِیرٌ (۲۹) هر گه که خواهد توانا است.
هوش مصنوعی: از نشانه‌های او خلق آسمانها و زمین است و همچنین آنچه در آن دو از جنبندگان پراکنده شده است. و او بر جمع‌آوری آن‌ها در زمانی که بخواهد تواناست.
وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ، و هر چه بشما رسد از رسیدنی، فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ، بدان بکرد دو دست شما است، وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ (۳۰) و فراوانست که می‌فرو گذارد.
هوش مصنوعی: هر مصیبتی که به شما برسد، نتیجه اعمال خودتان است و خداوند از بسیاری از خطاهای شما می‌گذرد.
وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ فِی الْأَرْضِ، و شما نه آنید که در زمین او را عاجز آرید، وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ (۳۱) و شما را فرود از اللَّه نه یاری ده است و نه فریادرس.
هوش مصنوعی: شما نمی‌توانید خدا را در زمین ناتوان کنید و هیچ یاری یا کمک‌کننده‌ای جز او برای شما وجود ندارد.
وَ مِنْ آیاتِهِ الْجَوارِ فِی الْبَحْرِ کَالْأَعْلامِ (۳۲) و از نشانهای اوست در دریا چون کوه.
هوش مصنوعی: و یکی از نشانه‌های خداوند، کشتیها هستند که در دریا مانند کوه‌ها به حرکت درمی‌آیند.
إِنْ یَشَأْ یُسْکِنِ الرِّیحَ، اگر اللَّه خواهد باد کشتی ران را بیاراماند، فَیَظْلَلْنَ رَواکِدَ عَلی ظَهْرِهِ، تا فرو ایستاده، إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (۳۳) در آن نشانهایی است آشکارا، هر شکیبایی را سپاس دار.
هوش مصنوعی: اگر خدا بخواهد، می‌تواند باد را آرام کرده و کشتی را در سکون قرار دهد، به‌طوری‌که کشتی بر روی آب باقی بماند. در این امر نشانه‌های روشنی برای کسی است که صبر و شکر دارد.
أَوْ یُوبِقْهُنَّ، یا تباه کند آن کشتیها را، بِما کَسَبُوا، بآن که ایشان کردند، وَ یَعْفُ عَنْ کَثِیرٍ (۳۴) و فراوانی هم فرا گذارد
هوش مصنوعی: یا آن کشتیها را تباه کند به خاطر اعمالی که انجام داده‌اند و از بسیاری هم می‌گذرد.
وَ یَعْلَمَ الَّذِینَ یُجادِلُونَ فِی آیاتِنا، و بدانند ایشان که می پیکار کنند نشانهای ما، ما لَهُمْ مِنْ مَحِیصٍ (۳۵) که ایشان را از عذاب باز پس نشستن نیست.
هوش مصنوعی: و افرادی که در آیات ما جستجو و بحث می‌کنند، بدانند که هیچ راه فراری برای آنان وجود ندارد و نمی‌توانند از عذاب ما نجات پیدا کنند.
میبدی