گنجور

۳ - النوبة الاولى

قوله تعالی: ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ پس میراث دادیم نامه، الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا اینان که برگزیدیم از رهیکان خویش فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ ازیشان هست که ستمکار نفس خویش است، وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ و هست ازیشان که راه میانه رفت، وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ و هست ازیشان پیشوا و پیشی جوی بنیکیها، بِإِذْنِ اللَّهِ بخواست و دانش خدا، ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ (۳۲) اینست این فضل بزرگوار از خداوند بزرگوار.

جَنَّاتُ عَدْنٍ سرایهای همیشی، یَدْخُلُونَها می‌درروند در ان، یُحَلَّوْنَ فِیها میآرایند ایشان را در ان بهشتها، مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَ لُؤْلُؤاً از دستینه‌ها از زر و مروارید، وَ لِباسُهُمْ فِیها حَرِیرٌ (۳۳) و جامه ایشان در ان حریر.

وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ و گویند حمد اللَّه را، الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ آن خداوند که ببرد از ما اندوه، إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَکُورٌ (۲۴) خداوند ما بزرگ آمرز است و خرد پذیر.

الَّذِی أَحَلَّنا او که فرو آورد ما را، دارَ الْمُقامَةِ سرای همیشی، مِنْ فَضْلِهِ از نیکوکاری خویش، لا یَمَسُّنا فِیها نَصَبٌ نرسد بما در ان هیچ رنجوری، وَ لا یَمَسُّنا فِیها لُغُوبٌ (۳۵) و نرسد بما در ان هیچ ماندگی.

وَ الَّذِینَ کَفَرُوا و ایشان که کافر شدند، لَهُمْ نارُ جَهَنَّمَ ایشانراست آتش دوزخ، لا یُقْضی‌ عَلَیْهِمْ فَیَمُوتُوا بر ایشان مرگ نرانند که بمیرند، وَ لا یُخَفَّفُ عَنْهُمْ مِنْ عَذابِها و هیچ عذاب ازیشان سست نکنند، کذلک یجزی کل کفور (۳۶) همچنین پاداش دهند هر ناگرویده‌ای را.

وَ هُمْ یَصْطَرِخُونَ فِیها و ایشان فریادرس میخواهند در ان، رَبَّنا أَخْرِجْنا میگویند خداوند ما بیرون آر ما را، نَعْمَلْ صالِحاً تا کردار نیک کنیم، غَیْرَ الَّذِی کُنَّا نَعْمَلُ جز آن که میکردیم، أَ وَ لَمْ نُعَمِّرْکُمْ نه زندگانی دادیم شما را؟ ما یَتَذَکَّرُ فِیهِ مَنْ تَذَکَّرَ چندان که پند توانستید پذیرفت در ان آن کس که پذیرفتند، وَ جاءَکُمُ النَّذِیرُ و نه آگاه کننده بشما آمد؟ فَذُوقُوا فَما لِلظَّالِمِینَ مِنْ نَصِیرٍ (۳۷) می‌چشید عذاب که ناگرویدگان را یاری ده نیست هیچ.

إِنَّ اللَّهَ عالِمُ غَیْبِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ اللَّه داناست بهر نهان که در آسمانها و زمینهاست، إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (۳۸) که او داناست بهر چه در دلهاست.

هُوَ الَّذِی جَعَلَکُمْ خَلائِفَ فِی الْأَرْضِ او آنست که شما را پسینان کرد پس پیشینان در زمین فَمَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ هر که ناگرویده شد ناگرویدن او برو، وَ لا یَزِیدُ الْکافِرِینَ کُفْرُهُمْ و نفزاید ناگرویدگان را ناگرویدن ایشان، عِنْدَ رَبِّهِمْ نزدیک خدای ایشان، إِلَّا مَقْتاً مگر زشتی، وَ لا یَزِیدُ الْکافِرِینَ کُفْرُهُمْ إِلَّا خَساراً (۳۹) و نفزاید ناگرویدگان را ناگرویدن ایشان مگر زیانکاری.

قُلْ پیغامبر من بگوی: أَ رَأَیْتُمْ شُرَکاءَکُمُ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ چه بینید این انباز گرفتگان شما که خدای میخوانید فرود از اللَّه؟ أَرُونِی ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ با من نمائید تا چه چیز آفریدند در زمین، أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّماواتِ یا ایشان را انبازیی هست با اللَّه در آفرینش آسمانها، أَمْ آتَیْناهُمْ کِتاباً یا ایشان را نامه‌ای دادیم، فَهُمْ عَلی‌ بَیِّنَةٍ مِنْهُ که ایشان بریشان درست‌اند از آن، بَلْ إِنْ یَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً إِلَّا غُرُوراً (۴۰) بلکه وعده نمی‌دهد ناگرویدگان یکدیگر را مگر بفریب.

إِنَّ اللَّهَ یُمْسِکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ اللَّه می‌دارد بر جای آسمانها و زمینها را، أَنْ تَزُولا تا از جای بنجنبند، وَ لَئِنْ زالَتا و اگر بجنبند، إِنْ أَمْسَکَهُما مِنْ أَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ بجای ندارد آن را هیچ کس پس او، إِنَّهُ کانَ حَلِیماً غَفُوراً (۴۱) او خداوند بردبارست از دشمنان آمرزگار دوستان همیشه.

وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ سوگندان می‌خورند بخدای، جَهْدَ أَیْمانِهِمْ هر چند که توانستند از سوگندان خویش، لَئِنْ جاءَهُمْ نَذِیرٌ که اگر بایشان آید آگاه کننده‌ای، لَیَکُونُنَّ أَهْدی‌ مِنْ إِحْدَی الْأُمَمِ ایشان راست راه‌تر باشند از هر یکی ازین نامه داران مردمان، فَلَمَّا جاءَهُمْ نَذِیرٌ چون بایشان آمد آگاه کننده‌ای، ما زادَهُمْ إِلَّا نُفُوراً (۴۳) نیفزود ایشان را مگر رمیدن.

اسْتِکْباراً فِی الْأَرْضِ بگردنکشی در زمین، وَ مَکْرَ السَّیِّئِ و بدسازی و دستان گری، وَ لا یَحِیقُ الْمَکْرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ و فرا سر نه نشیند ساز بد مگر سازنده را، فَهَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِینَ چشم نمیدارند مگر در خور آنچه پیشینان دیدند از سرانجام بد، فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِیلًا نیابی هرگز نهاد اللَّه را جز کردن، وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِیلًا (۴۳) و نیابی هرگز نهاد اللَّه را بگردانیدن.

أَ وَ لَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ نروند در زمین؟ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ تا بینند که چون بود سرانجام ایشان که پیش از ایشان بودند، وَ کانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً و ازیشان سخت نیروتر بودند، وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُعْجِزَهُ مِنْ شَیْ‌ءٍ و اللَّه آن کس نیست که چیزی او را عاجز کند یا کسی ازو پیش شود، فِی السَّماواتِ وَ لا فِی الْأَرْضِ نه در آسمانها و نه در زمینها، إِنَّهُ کانَ عَلِیماً قَدِیراً (۴۴) که او خداوندی است دانا توانا.

وَ لَوْ یُؤاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ و اگر اللَّه مردمان را می‌بگرفتی، بِما کَسَبُوا بآنچه ایشان می‌کنند، ما تَرَکَ عَلی‌ ظَهْرِها مِنْ دَابَّةٍ بنگذاشتی بر پشت زمین هیچ جنبنده، وَ لکِنْ یُؤَخِّرُهُمْ إِلی‌ أَجَلٍ مُسَمًّی لکن ایشان را باز پس میدارد تا بهنگامی نامزد کرده، فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ آن گه که هنگام ایشان آید، فَإِنَّ اللَّهَ کانَ بِعِبادِهِ بَصِیراً (۴۵) اللَّه برهیکان خویش و بکردار ایشان داناست و بینا و آگاه.

۲ - النوبة الثالثة: قوله: وَ ما یَسْتَوِی الْبَحْرانِ هذا عَذْبٌ فُراتٌ سائِغٌ شَرابُهُ وَ هذا مِلْحٌ أُجاجٌ...۳ - النوبة الثانیة: قوله تعالی: ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ ثمّ تعقیب علی قوله: لِما بَیْنَ یَدَیْهِ آنست که پس وفات پیغامبران و پس امّتان گذشته ما میراث دادیم امّت احمد را علم فقه دین‌ و احکام کتاب باز مانده از اخبار و فقهای پیشینان. کتاب درین آیت هم قرآن است و هم دین، و فی الخبر الصحیح انّ رجلین اختصما الی رسول اللَّه (ص) فقال احدهما: اقض بیننا بکتاب اللَّه و قال الآخر: اجل یا رسول اللَّه فاقض بیننا بکتاب و أذن لی ان أتکلّم فقال: تکلّم قال: إنّ ابنی کان عسیفا علی هذا فزنا بامرأته؟ فأخبرونی انّ علی ابنی الرّجم فافتدیت منه بمائة شاة و بجاریة لی ثمّ إنّی سألت أهل العلم فأخبرونی انّ علی ابنی جلد مائة و تغریب عام و انّما الرّجم علی امرأته، فقال رسول اللَّه (ص): اما و الّذی نفسی بیده لأقضینّ بینکما بکتاب اللَّه امّا غنمک و جاریتک فردّ علیک و امّا ابنک فعلیه جلد مائة و تغریب عام و امّا انت یا انیس فاغد علی امرأة هذا فان اعترفت فارجمها، فاعترفت فرجمها.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ پس میراث دادیم نامه، الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا اینان که برگزیدیم از رهیکان خویش فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ ازیشان هست که ستمکار نفس خویش است، وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ و هست ازیشان که راه میانه رفت، وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ و هست ازیشان پیشوا و پیشی جوی بنیکیها، بِإِذْنِ اللَّهِ بخواست و دانش خدا، ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ (۳۲) اینست این فضل بزرگوار از خداوند بزرگوار.
هوش مصنوعی: خداوند در آیه‌ای فرمود که ما به بندگان خود که آنها را برگزیده‌ایم، کتاب را ارث دادیم. عده‌ای از آنها به خود ظلم می‌کنند، بعضی در راه میانه و اعتدال حرکت می‌کنند و گروهی دیگر در انجام کارهای نیک از دیگران پیشی می‌گیرند. این به خواست و دانش خداوند است و این همان نعمت بزرگ اوست.
جَنَّاتُ عَدْنٍ سرایهای همیشی، یَدْخُلُونَها می‌درروند در ان، یُحَلَّوْنَ فِیها میآرایند ایشان را در ان بهشتها، مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَ لُؤْلُؤاً از دستینه‌ها از زر و مروارید، وَ لِباسُهُمْ فِیها حَرِیرٌ (۳۳) و جامه ایشان در ان حریر.
هوش مصنوعی: در بهشت‌های جاودانه، انسان‌ها وارد می‌شوند و در آنجا با زینت‌هایی از طلا و مروارید آراسته می‌شوند و لباس‌هایشان از ابریشم خواهد بود.
وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ و گویند حمد اللَّه را، الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ آن خداوند که ببرد از ما اندوه، إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَکُورٌ (۲۴) خداوند ما بزرگ آمرز است و خرد پذیر.
هوش مصنوعی: و می‌گویند: سپاس خدا را که اندوه را از ما دور کرده است. بی‌تردید، پروردگار ما بسیار آمرزنده و شایسته شکرگزاری است.
الَّذِی أَحَلَّنا او که فرو آورد ما را، دارَ الْمُقامَةِ سرای همیشی، مِنْ فَضْلِهِ از نیکوکاری خویش، لا یَمَسُّنا فِیها نَصَبٌ نرسد بما در ان هیچ رنجوری، وَ لا یَمَسُّنا فِیها لُغُوبٌ (۳۵) و نرسد بما در ان هیچ ماندگی.
هوش مصنوعی: او ما را به سرای جاودانه‌ای که از لطف خود فرود آورده است، می‌بخشد. در آنجا هیچ رنج و زحمتی به ما نخواهد رسید و هیچ گونه خستگی و ماندگاری بر ما حاکم نخواهد شد.
وَ الَّذِینَ کَفَرُوا و ایشان که کافر شدند، لَهُمْ نارُ جَهَنَّمَ ایشانراست آتش دوزخ، لا یُقْضی‌ عَلَیْهِمْ فَیَمُوتُوا بر ایشان مرگ نرانند که بمیرند، وَ لا یُخَفَّفُ عَنْهُمْ مِنْ عَذابِها و هیچ عذاب ازیشان سست نکنند، کذلک یجزی کل کفور (۳۶) همچنین پاداش دهند هر ناگرویده‌ای را.
هوش مصنوعی: و کسانی که کافر شدند، برایشان آتش جهنم است، هیچ مرگی برایشان نمی‌فرستند تا بمیرند و هیچ عذابی از آنها کم نمی‌شود. این‌چنین هر کافر را جزا می‌دهند.
وَ هُمْ یَصْطَرِخُونَ فِیها و ایشان فریادرس میخواهند در ان، رَبَّنا أَخْرِجْنا میگویند خداوند ما بیرون آر ما را، نَعْمَلْ صالِحاً تا کردار نیک کنیم، غَیْرَ الَّذِی کُنَّا نَعْمَلُ جز آن که میکردیم، أَ وَ لَمْ نُعَمِّرْکُمْ نه زندگانی دادیم شما را؟ ما یَتَذَکَّرُ فِیهِ مَنْ تَذَکَّرَ چندان که پند توانستید پذیرفت در ان آن کس که پذیرفتند، وَ جاءَکُمُ النَّذِیرُ و نه آگاه کننده بشما آمد؟ فَذُوقُوا فَما لِلظَّالِمِینَ مِنْ نَصِیرٍ (۳۷) می‌چشید عذاب که ناگرویدگان را یاری ده نیست هیچ.
هوش مصنوعی: آنها در جهنم فریاد می‌زنند و از خداوند می‌خواهند که آنها را بیرون کند تا بتوانند اعمال نیک انجام دهند، نه مانند آنچه که قبلاً انجام می‌دادند. آیا ما شما را زندگی ندادیم؟ آیا به شما فرصت ندادیم که پند بگیرید؟ آیا مژده دهنده‌ای به سراغ شما نیامد؟ به همین خاطر حالا عذاب را بچشید، زیرا برای ستمکاران هیچ یاری‌رسانی وجود ندارد.
إِنَّ اللَّهَ عالِمُ غَیْبِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ اللَّه داناست بهر نهان که در آسمانها و زمینهاست، إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (۳۸) که او داناست بهر چه در دلهاست.
هوش مصنوعی: خداوند به همه‌ی اسرار و پنهانی‌های آسمان‌ها و زمین آگاه است و به آنچه در دل‌ها نهفته است نیز علم دارد.
هُوَ الَّذِی جَعَلَکُمْ خَلائِفَ فِی الْأَرْضِ او آنست که شما را پسینان کرد پس پیشینان در زمین فَمَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ هر که ناگرویده شد ناگرویدن او برو، وَ لا یَزِیدُ الْکافِرِینَ کُفْرُهُمْ و نفزاید ناگرویدگان را ناگرویدن ایشان، عِنْدَ رَبِّهِمْ نزدیک خدای ایشان، إِلَّا مَقْتاً مگر زشتی، وَ لا یَزِیدُ الْکافِرِینَ کُفْرُهُمْ إِلَّا خَساراً (۳۹) و نفزاید ناگرویدگان را ناگرویدن ایشان مگر زیانکاری.
هوش مصنوعی: او کسی است که شما را جانشینانی در زمین قرار داد. هر کس که به کفر رو آورد، عواقب کفرش به خودش برمی‌گردد و کفر آنها نزد پروردگارشان جز به زشتی و زیان بیشتری نمی‌افزاید.
قُلْ پیغامبر من بگوی: أَ رَأَیْتُمْ شُرَکاءَکُمُ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ چه بینید این انباز گرفتگان شما که خدای میخوانید فرود از اللَّه؟ أَرُونِی ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ با من نمائید تا چه چیز آفریدند در زمین، أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّماواتِ یا ایشان را انبازیی هست با اللَّه در آفرینش آسمانها، أَمْ آتَیْناهُمْ کِتاباً یا ایشان را نامه‌ای دادیم، فَهُمْ عَلی‌ بَیِّنَةٍ مِنْهُ که ایشان بریشان درست‌اند از آن، بَلْ إِنْ یَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً إِلَّا غُرُوراً (۴۰) بلکه وعده نمی‌دهد ناگرویدگان یکدیگر را مگر بفریب.
هوش مصنوعی: پیامبر من بگو: آیا شما به شریکانی که به جای خدا می‌خوانید، فکر کرده‌اید؟ آیا می‌توانید به من نشان دهید که آن‌ها چه چیزی از زمین آفریده‌اند؟ آیا آن‌ها در آفرینش آسمان‌ها هم شریک هستند؟ یا آیا به آن‌ها کتابی داده‌ایم که بر اساس آن، دلیلی روشن دارند؟ در واقع، کسانی که ظلم می‌کنند فقط به یکدیگر وعده می‌دهند و این وعده‌ها جز فریب چیزی نیست.
إِنَّ اللَّهَ یُمْسِکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ اللَّه می‌دارد بر جای آسمانها و زمینها را، أَنْ تَزُولا تا از جای بنجنبند، وَ لَئِنْ زالَتا و اگر بجنبند، إِنْ أَمْسَکَهُما مِنْ أَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ بجای ندارد آن را هیچ کس پس او، إِنَّهُ کانَ حَلِیماً غَفُوراً (۴۱) او خداوند بردبارست از دشمنان آمرزگار دوستان همیشه.
هوش مصنوعی: خداوند آسمان‌ها و زمین را به گونه‌ای نگه می‌دارد که از جای خود تکان نخورند. و اگر آن‌ها تکان بخورند، هیچ‌کس جز او نمی‌تواند آن‌ها را نگه دارد. او بسیار بردبار و آمرزنده است.
وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ سوگندان می‌خورند بخدای، جَهْدَ أَیْمانِهِمْ هر چند که توانستند از سوگندان خویش، لَئِنْ جاءَهُمْ نَذِیرٌ که اگر بایشان آید آگاه کننده‌ای، لَیَکُونُنَّ أَهْدی‌ مِنْ إِحْدَی الْأُمَمِ ایشان راست راه‌تر باشند از هر یکی ازین نامه داران مردمان، فَلَمَّا جاءَهُمْ نَذِیرٌ چون بایشان آمد آگاه کننده‌ای، ما زادَهُمْ إِلَّا نُفُوراً (۴۳) نیفزود ایشان را مگر رمیدن.
هوش مصنوعی: آنها به خدا سوگند می‌خورند که اگر به آنها هشداردهنده‌ای بیاید، از هر یک از گروه‌های دیگر بیشتر به راه حق هدایت خواهند شد. اما وقتی که آن آگاهی‌دهنده به سراغشان آمد، هیچ چیزی جز فرار از او نصیبشان نشد.
اسْتِکْباراً فِی الْأَرْضِ بگردنکشی در زمین، وَ مَکْرَ السَّیِّئِ و بدسازی و دستان گری، وَ لا یَحِیقُ الْمَکْرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ و فرا سر نه نشیند ساز بد مگر سازنده را، فَهَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِینَ چشم نمیدارند مگر در خور آنچه پیشینان دیدند از سرانجام بد، فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِیلًا نیابی هرگز نهاد اللَّه را جز کردن، وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِیلًا (۴۳) و نیابی هرگز نهاد اللَّه را بگردانیدن.
هوش مصنوعی: بزرگ‌منشی و گردن‌کشی در زمین، و توطئه‌های بد؛ و هیچ توطئه‌ای به بدی به کسی نمی‌رسد مگر اینکه خود آن را بپروراند. آیا آنان جز به سرنوشت پیشینیان می‌نگرند؟ آنان که عاقبت‌های بد را از گذشته می‌بینند. هرگز نمی‌توانی در قانون الهی تغییری بیابی و هیچ‌گونه تغییر و تبدیلی در سنت خداوند نخواهی دید.
أَ وَ لَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ نروند در زمین؟ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ تا بینند که چون بود سرانجام ایشان که پیش از ایشان بودند، وَ کانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً و ازیشان سخت نیروتر بودند، وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُعْجِزَهُ مِنْ شَیْ‌ءٍ و اللَّه آن کس نیست که چیزی او را عاجز کند یا کسی ازو پیش شود، فِی السَّماواتِ وَ لا فِی الْأَرْضِ نه در آسمانها و نه در زمینها، إِنَّهُ کانَ عَلِیماً قَدِیراً (۴۴) که او خداوندی است دانا توانا.
هوش مصنوعی: آیا آنها در زمین سفر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آن‌ها بوده‌اند چگونه بوده است؟ آن‌ها که از این‌ها قوی‌تر بودند. خداوند هیچ‌گاه از چیزی ناتوان نخواهد شد، چه در آسمان‌ها و چه در زمین. او قطعا دانا و تواناست.
وَ لَوْ یُؤاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ و اگر اللَّه مردمان را می‌بگرفتی، بِما کَسَبُوا بآنچه ایشان می‌کنند، ما تَرَکَ عَلی‌ ظَهْرِها مِنْ دَابَّةٍ بنگذاشتی بر پشت زمین هیچ جنبنده، وَ لکِنْ یُؤَخِّرُهُمْ إِلی‌ أَجَلٍ مُسَمًّی لکن ایشان را باز پس میدارد تا بهنگامی نامزد کرده، فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ آن گه که هنگام ایشان آید، فَإِنَّ اللَّهَ کانَ بِعِبادِهِ بَصِیراً (۴۵) اللَّه برهیکان خویش و بکردار ایشان داناست و بینا و آگاه.
هوش مصنوعی: اگر خداوند مردم را به خاطر اعمالشان مورد مؤاخذه قرار می‌داد، هیچ جنبنده‌ای روی زمین باقی نمی‌ماند. اما او آنان را تا زمانی مشخص به تأخیر می‌اندازد. وقتی آن زمان فرا برسد، خداوند نسبت به بندگانش بینا و آگاه است.