قوله تعالی: أَ لَمْ تَرَوْا نمیبینید؟ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُمْ که اللَّه شما را نرم کرد و بفرمان، ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ هر چه در آسمانها و زمینها چیز است وَ أَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ و تمام کرد و فراخ بر شما نعمتهای خویش ظاهِرَةً آشکارا وَ باطِنَةً و نهان، وَ مِنَ النَّاسِ و از مردمان کس است مَنْ یُجادِلُ فِی اللَّهِ که پیکار میکند در خدای و باو میپیچد بِغَیْرِ عِلْمٍ بیهیچ دانشی وَ لا هُدیً وَ لا کِتابٍ مُنِیرٍ (۲۰) و بیهیچ نشان و بیهیچ نامه روشن.
وَ إِذا قِیلَ لَهُمُ و چون ایشان را گویند اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ بر پی آن روید که اللَّه فرو فرستاد قالُوا ایشان گویند بَلْ نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَیْهِ آباءَنا نه که بر پی آن رویم که پدران خویش را بر آن یافتیم أَ وَ لَوْ کانَ الشَّیْطانُ یَدْعُوهُمْ إِلی عَذابِ السَّعِیرِ (۲۱) باش و اگر دیو ایشان را با عذاب آتش میخواند بران باید رفت.
وَ مَنْ یُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَی اللَّهِ هر که روی خویش و سوی خویش و آهنگ خویش با اللَّه سپارد وَ هُوَ مُحْسِنٌ و او نیکوکار بود و بیگمان فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی او دست در زد در استوارتر گوشهای وَ إِلَی اللَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ (۲۲) و باللّه گردد سرانجام همه کار.
وَ مَنْ کَفَرَ و هر که کافر شود و بسپاس نیندیشد فَلا یَحْزُنْکَ کُفْرُهُ اندوهگن مدار ترا نسپاسی و ناگرویدن او إِلَیْنا مَرْجِعُهُمْ با ماست بازگشت ایشان فَنُنَبِّئُهُمْ بِما عَمِلُوا تا آگاه کنیم ایشان را بپاداش دادن از آنچه میکردند إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (۲۳) که اللَّه داناست بهر چه در دلهاست.
نُمَتِّعُهُمْ قَلِیلًا فرا میداریم ایشان را ببرخورداری این جهانی اندکی ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلی عَذابٍ غَلِیظٍ (۲۴) پس ایشان را فرا نیاریم ناچاره فرا عذابی بزرگ.
وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ و اگر پرسی ایشان را مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ که که آفرید آسمانها و زمینها؟ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ گویند که اللَّه قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بگو حمد و ستایش بسزا آن خدای را بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ (۲۵) که بیشتر ایشان ناداناند.
لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ خدایراست هر چه در آسمان و زمین چیز است إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ (۲۶) که اللَّه آنست که او بینیاز است نکو نام ستوده.
وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ اگر چنان بودی که هر چه در زمین درخت است أَقْلامٌ همه قلم بودی وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ و دریا مداد بودی مِنْ بَعْدِهِ پس تهی شدن آن سَبْعَةُ أَبْحُرٍ هفت دریای دیگر ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللَّهِ بسر نیاید سخنان اللَّه إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (۲۷) که اللَّه توانایی است دانا.
ما خَلْقُکُمْ نیست آفرینش شما وَ لا بَعْثُکُمْ و نه برانگیختن شما إِلَّا کَنَفْسٍ واحِدَةٍ مگر چون یک تن إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ (۲۸) اللَّه شنواست بینا.
أَ لَمْ تَرَ نمیبینی؟ أَنَّ اللَّهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ که اللَّه درمیآرد شب در روز وَ یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ و درمیآرد روز در شب وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ و روان کرد و بفرمان خورشید و ماه کُلٌّ یَجْرِی إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی هر یکی میرود تا آن زمان که نام زد کرده اللَّه است که هر دو تباه و نیست شوند وَ أَنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ (۲۹) و نمیدانی که اللَّه داناست بهر چه میکنید و از آن آگاه.
ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ آن از بهر آنست تا بدانند که اللَّه هست بسزا وَ أَنَّ ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْباطِلُ و هر چه می خدای خوانید فرود ازو کژ است و نیست وَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ (۳۰) و اللَّه اوست که زبر خلق است و مه از ایشان.
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ نمیبینی که میرود کشتیها در دریا بِنِعْمَتِ اللَّهِ بنعمتهای خدای لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ آن را تا با شما نماید از نشانهای خویش إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ در آن نشانهای پیداست لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (۳۱) هر شکیبایی را سپاس شناس نیکو شکیب سپاس دار.
وَ إِذا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ و آن گه که بزیر ایشان درآید موج دریا کَالظُّلَلِ هم چون میغ بزرگ گران دَعَوُا اللَّهَ خوانند خدای را مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ پاک دارنده او را دعا خواندن خویش فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَی الْبَرِّ و آن گه که ایشان را رهاند و با دشت و صحرا آرد فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ از ایشان کس کس بود که میانه بود و بچم، نه دلآسا وَ ما یَجْحَدُ بِآیاتِنا و منکر نیاید نشانهای ما را إِلَّا کُلُّ خَتَّارٍ کَفُورٍ (۳۲) مگر ازین هر ناراستی کژکاری پلید، آهنگی ناسپاس.
یا أَیُّهَا النَّاسُ ای مردمان اتَّقُوا رَبَّکُمْ بپرهیزید از خداوند خویش وَ اخْشَوْا یَوْماً و بترسید از روزی لا یَجْزِی والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ که هیچ سود ندارد و بکار نیاید پدر پسر خویش را وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جازٍ عَنْ والِدِهِ شَیْئاً و نه هیچ فرزند بکار آید پدر خویش را هیچ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ که وعده اللَّه راست است فَلا تَغُرَّنَّکُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا هان که زندگانی این جهانی شما را مفریباد وَ لا یَغُرَّنَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ (۳۳) و مفریباد شما را بخدای آن شیطان فریبنده.
إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ بنزدیک اللَّه است دانش کی رستاخیز وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ و او فرستد باران وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ و او داند که در رحم آبستنان چیست وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً و نداند هیچکس که چه خواهد کرد فردا وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ و نداند هیچ کس که بکدام زمین خواهد مرد إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ (۳۴) اللَّه دانایی است آگاه.
اطلاعات
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
قوله تعالی: أَ لَمْ تَرَوْا نمیبینید؟ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُمْ که اللَّه شما را نرم کرد و بفرمان، ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ هر چه در آسمانها و زمینها چیز است وَ أَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ و تمام کرد و فراخ بر شما نعمتهای خویش ظاهِرَةً آشکارا وَ باطِنَةً و نهان، وَ مِنَ النَّاسِ و از مردمان کس است مَنْ یُجادِلُ فِی اللَّهِ که پیکار میکند در خدای و باو میپیچد بِغَیْرِ عِلْمٍ بیهیچ دانشی وَ لا هُدیً وَ لا کِتابٍ مُنِیرٍ (۲۰) و بیهیچ نشان و بیهیچ نامه روشن.
هوش مصنوعی: آیا نمیبینید که خداوند همه چیز را برای شما تحت کنترل درآورده است؟ هر چیزی که در آسمانها و زمین وجود دارد به فرمان اوست. او نعمتهای خود را بهطور آشکار و نهان به شما عطا کرده است. اما برخی از مردم هستند که در مورد خداوند جدل و بحث میکنند، بدون اینکه هیچ علم و دلیلی داشته باشند و بدون اینکه راهنمایی یا سند روشنی در اختیار داشته باشند.
وَ إِذا قِیلَ لَهُمُ و چون ایشان را گویند اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ بر پی آن روید که اللَّه فرو فرستاد قالُوا ایشان گویند بَلْ نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَیْهِ آباءَنا نه که بر پی آن رویم که پدران خویش را بر آن یافتیم أَ وَ لَوْ کانَ الشَّیْطانُ یَدْعُوهُمْ إِلی عَذابِ السَّعِیرِ (۲۱) باش و اگر دیو ایشان را با عذاب آتش میخواند بران باید رفت.
هوش مصنوعی: و هنگامی که به آنها گفته میشود به چیزهایی که خداوند نازل کرده است، دنبال کنید، میگویند: نه، ما به چیزی که پدرانمان بر آن بودند، پیروی خواهیم کرد. آیا حتی اگر شیطان آنها را به عذاب سوزان دعوت کند، باز هم نباید به دنبال آن بروند؟
وَ مَنْ یُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَی اللَّهِ هر که روی خویش و سوی خویش و آهنگ خویش با اللَّه سپارد وَ هُوَ مُحْسِنٌ و او نیکوکار بود و بیگمان فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی او دست در زد در استوارتر گوشهای وَ إِلَی اللَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ (۲۲) و باللّه گردد سرانجام همه کار.
هوش مصنوعی: هر کسی که روی خود را به سوی خداوند بگرداند و در اعمال خود نیکی کند، به حقیقت به محکمترین رشتهای چنگ زده است و سرانجام همه امور به سوی خداوند میانجامد.
وَ مَنْ کَفَرَ و هر که کافر شود و بسپاس نیندیشد فَلا یَحْزُنْکَ کُفْرُهُ اندوهگن مدار ترا نسپاسی و ناگرویدن او إِلَیْنا مَرْجِعُهُمْ با ماست بازگشت ایشان فَنُنَبِّئُهُمْ بِما عَمِلُوا تا آگاه کنیم ایشان را بپاداش دادن از آنچه میکردند إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (۲۳) که اللَّه داناست بهر چه در دلهاست.
هوش مصنوعی: هر که به کفر و عدم ایمان بپردازد، نگران نباش. بازگشت آنان به سوی ماست و ما آنها را نسبت به اعمالشان آگاه میسازیم. خداوند به آنچه در دلهاست آگاه است.
نُمَتِّعُهُمْ قَلِیلًا فرا میداریم ایشان را ببرخورداری این جهانی اندکی ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلی عَذابٍ غَلِیظٍ (۲۴) پس ایشان را فرا نیاریم ناچاره فرا عذابی بزرگ.
هوش مصنوعی: ما به آنها اندکی از لذتهای این دنیا میدهیم، اما سپس مجبورشان میکنیم که به عذاب سختی دچار شوند.
وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ و اگر پرسی ایشان را مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ که که آفرید آسمانها و زمینها؟ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ گویند که اللَّه قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بگو حمد و ستایش بسزا آن خدای را بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ (۲۵) که بیشتر ایشان ناداناند.
هوش مصنوعی: اگر از ایشان بپرسی که چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است، حتماً میگویند خدا. پس بگو: "ستایش برای خدا است"، اما بیشتر آنها نمیدانند.
لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ خدایراست هر چه در آسمان و زمین چیز است إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ (۲۶) که اللَّه آنست که او بینیاز است نکو نام ستوده.
هوش مصنوعی: هر آنچه در آسمانها و زمین وجود دارد، متعلق به خداوند است. خداوند بینیاز و ستوده است.
وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ اگر چنان بودی که هر چه در زمین درخت است أَقْلامٌ همه قلم بودی وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ و دریا مداد بودی مِنْ بَعْدِهِ پس تهی شدن آن سَبْعَةُ أَبْحُرٍ هفت دریای دیگر ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللَّهِ بسر نیاید سخنان اللَّه إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (۲۷) که اللَّه توانایی است دانا.
هوش مصنوعی: اگر همه درختان زمین قلم شوند و دریا هم به عنوان مداد مورد استفاده قرار گیرد، حتی اگر هفت دریای دیگر نیز به این موضوع اضافه شوند، باز هم کلمات خدا تمام نخواهند شد؛ چرا که خداوند توانا و حکیم است.
ما خَلْقُکُمْ نیست آفرینش شما وَ لا بَعْثُکُمْ و نه برانگیختن شما إِلَّا کَنَفْسٍ واحِدَةٍ مگر چون یک تن إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ (۲۸) اللَّه شنواست بینا.
هوش مصنوعی: آفرینش و برانگیختن شما مانند آفرینش یک فرد است. خداوند شنوا و بیناست.
أَ لَمْ تَرَ نمیبینی؟ أَنَّ اللَّهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ که اللَّه درمیآرد شب در روز وَ یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ و درمیآرد روز در شب وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ و روان کرد و بفرمان خورشید و ماه کُلٌّ یَجْرِی إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی هر یکی میرود تا آن زمان که نام زد کرده اللَّه است که هر دو تباه و نیست شوند وَ أَنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ (۲۹) و نمیدانی که اللَّه داناست بهر چه میکنید و از آن آگاه.
هوش مصنوعی: آیا نمیبینی که خداوند شب را به روز داخل میکند و روز را به شب؟ و خورشید و ماه را در تسخیر خود قرار داده است، هر کدام تا زمانی مشخص به حرکت خود ادامه میدهند که خداوند تعیین کرده است. و خداوند نسبت به کارهایی که انجام میدهید آگاه است.
ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ آن از بهر آنست تا بدانند که اللَّه هست بسزا وَ أَنَّ ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْباطِلُ و هر چه می خدای خوانید فرود ازو کژ است و نیست وَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ (۳۰) و اللَّه اوست که زبر خلق است و مه از ایشان.
هوش مصنوعی: این امر به این دلیل است که خداوند حقیقت است و باید بدانند که او تنها حقیقت مطلق است و هر چیزی که غیر از او خواسته شود، باطل و بیثمر است. همچنین خداوند بسیار والامقام و بزرگ است و اوست که بر فوق خلق است و از آنها بالاتر میباشد.
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ نمیبینی که میرود کشتیها در دریا بِنِعْمَتِ اللَّهِ بنعمتهای خدای لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ آن را تا با شما نماید از نشانهای خویش إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ در آن نشانهای پیداست لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (۳۱) هر شکیبایی را سپاس شناس نیکو شکیب سپاس دار.
هوش مصنوعی: آیا نمیبینی که کشتیها در دریا در حال حرکت هستند؟ این به نعمتهای خداوند است که به شما نشان میدهد از نشانههای خود. در این موضوع نشانههایی برای هر کسی که صبر و شکرگزاری دارد، وجود دارد.
وَ إِذا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ و آن گه که بزیر ایشان درآید موج دریا کَالظُّلَلِ هم چون میغ بزرگ گران دَعَوُا اللَّهَ خوانند خدای را مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ پاک دارنده او را دعا خواندن خویش فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَی الْبَرِّ و آن گه که ایشان را رهاند و با دشت و صحرا آرد فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ از ایشان کس کس بود که میانه بود و بچم، نه دلآسا وَ ما یَجْحَدُ بِآیاتِنا و منکر نیاید نشانهای ما را إِلَّا کُلُّ خَتَّارٍ کَفُورٍ (۳۲) مگر ازین هر ناراستی کژکاری پلید، آهنگی ناسپاس.
هوش مصنوعی: و هنگامی که موجی بر آنها میغلتد و آنان را در بر میگیرد، مانند ابرهای سنگین، با صدای بلند خدا را میخوانند و دین خود را خالصانه برای او قرار میدهند. اما هنگامی که خداوند آنها را به دریا نجات میدهد و به ساحل میرساند، در میان آنها کسانی هستند که میانهروی میکنند و به راحتی رفتار نمیکنند. و تنها کسانی که نشانههای ما را انکار میکنند، افرادی ناسپاس و کافر هستند.
یا أَیُّهَا النَّاسُ ای مردمان اتَّقُوا رَبَّکُمْ بپرهیزید از خداوند خویش وَ اخْشَوْا یَوْماً و بترسید از روزی لا یَجْزِی والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ که هیچ سود ندارد و بکار نیاید پدر پسر خویش را وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جازٍ عَنْ والِدِهِ شَیْئاً و نه هیچ فرزند بکار آید پدر خویش را هیچ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ که وعده اللَّه راست است فَلا تَغُرَّنَّکُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا هان که زندگانی این جهانی شما را مفریباد وَ لا یَغُرَّنَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ (۳۳) و مفریباد شما را بخدای آن شیطان فریبنده.
هوش مصنوعی: ای مردم، از پروردگار خود پرهیز کنید و از روزی بترسید که در آن هیچ پدر و فرزندی نمیتواند به کمک یکدیگر بیاید. هیچ پدر یا مادری نمیتواند از عذاب فرزندش بکاهد و هیچ فرزندی نمیتواند از عذاب والدین خود جلوگیری کند. بدانید که وعده خداوند حقیقت دارد، پس شما را زندگانی دنیا فریب ندهد و شیطان فریبکار شما را به گمراهی نکشاند.
إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ بنزدیک اللَّه است دانش کی رستاخیز وَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ و او فرستد باران وَ یَعْلَمُ ما فِی الْأَرْحامِ و او داند که در رحم آبستنان چیست وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ ما ذا تَکْسِبُ غَداً و نداند هیچکس که چه خواهد کرد فردا وَ ما تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ و نداند هیچ کس که بکدام زمین خواهد مرد إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ (۳۴) اللَّه دانایی است آگاه.
هوش مصنوعی: خدای عزیز علم زمان قیامت را میداند و اوست که باران را نازل میکند و میداند آنچه در رحمهاست. هیچکس نمیداند فردا چه چیزی به دست خواهد آورد و هیچکس نمیداند در کدام سرزمین خواهد مرد. خداوند دانا و آگاه است.