گنجور

۲ - النوبة الاولى

قوله تعالی: وَ تِلْکَ نِعْمَةٌ تَمُنُّها عَلَیَّ و این انیز دستی است ترا بر من که سپاس نهی بآن بر من أَنْ عَبَّدْتَ بَنِی إِسْرائِیلَ (۲۲) که قوم مرا به بندگی گرفتی تا من در میان شما بالیدم و در دست تو برآمدم.

قالَ فِرْعَوْنُ وَ ما رَبُّ الْعالَمِینَ (۲۳) فرعون گفت: خدای جهانیان خود چه چیزست ؟

قالَ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُمَا (ع) گفت: خداوند آسمانها و زمینها و هر چه در میان آن، إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ (۲۴). اگر این سخن را بی‌گمان خواهید بود.

قالَ لِمَنْ حَوْلَهُ أَ لا تَسْتَمِعُونَ (۲۵)، ایشان را گفت که گرد او بودند: نمی‌نیوشید؟

قالَ رَبُّکُمْ وَ رَبُّ آبائِکُمُ الْأَوَّلِینَ (۲۶) گفت: خداوند شما و خداوند پدران پیشینیان شما.

قالَ إِنَّ رَسُولَکُمُ الَّذِی أُرْسِلَ إِلَیْکُمْ لَمَجْنُونٌ (۲۷) گفت: این رسول شما که بشما فرستادند براستی که دیوانه است.

قالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ ما بَیْنَهُما گفت: خداوند دو نیمه جهان، جای برآمد روز و فروشدن آن و آنچه میان آن، إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ (۲۸) اگر می‌دریابید.

قالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلهَاً غَیْرِی گفت: اگر خدایی گیری جز زمن، لَأَجْعَلَنَّکَ مِنَ الْمَسْجُونِینَ (۲۹) چنان کنم که از زندانیان باشی.

قالَ أَ وَ لَوْ جِئْتُکَ بِشَیْ‌ءٍ مُبِینٍ (۳۰) گفت: و اگر چیزی آرم بتو چیزی پیدا آشکارا.

قالَ فَأْتِ بِهِ إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ (۳۱) گفت: پس بیار آن را اگر از راست‌گویانی.

فَأَلْقی‌ عَصاهُ عصای خویش را بیوکند فَإِذا هِیَ ثُعْبانٌ مُبِینٌ (۳۲) چون بنگریست آن ماری بود بزرگ آشکارا.

وَ نَزَعَ یَدَهُ و دست راست خویش بیرون کشید فَإِذا هِیَ بَیْضاءُ لِلنَّاظِرِینَ (۳۳) آن دست او را دید سپید روشن تاونده نگرندگانرا.

قالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ گفت: مهینان ایشان را که گرد بر گرد او بودند: إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِیمٌ (۳۴) آن مرد براستی جادویی است استاد دانا.

یُرِیدُ أَنْ یُخْرِجَکُمْ مِنْ أَرْضِکُمْ بِسِحْرِهِ میخواهد که بیرون کند شما را از زمین شما بجادویی خویش فَما ذا تَأْمُرُونَ (۳۵). چه فرمائید شما در کار او.

قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ گفتند با پس کن او را و برادر او را. وَ ابْعَثْ فِی الْمَدائِنِ حاشِرِینَ (۳۶) و در شارستان‌های خویش فراهم آورندگان فرست.

یَأْتُوکَ بِکُلِّ سَحَّارٍ عَلِیمٍ (۳۷) تا بتو آرند هر جادویی دانا که هست.

فَجُمِعَ السَّحَرَةُ فراهم آورند جادوان، لِمِیقاتِ یَوْمٍ مَعْلُومٍ (۳۸) هنگام روزی را دانسته و نامزد کرده.

وَ قِیلَ لِلنَّاسِ و مردمان را گفتند هَلْ أَنْتُمْ مُجْتَمِعُونَ (۳۹) هستید شما آن را که فراهم آئید؟

لَعَلَّنا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ تا ما از آن سوی باشیم که جادوان از آن سویند، إِنْ کانُوا هُمُ الْغالِبِینَ (۴۰) اگر ایشان به آیند.

فَلَمَّا جاءَ السَّحَرَةُ چون جادوان آمدند قالُوا لِفِرْعَوْنَ فرعون را گفتند: أَ إِنَّ لَنا لَأَجْراً إِنْ کُنَّا نَحْنُ الْغالِبِینَ (۴۱) ما را مزدی هست اگر ما به آییم؟

قالَ نَعَمْ وَ إِنَّکُمْ إِذاً لَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ (۴۲) گفت: آری وانگه شما براستی که از نزدیک کردگان باشید.

قالَ لَهُمْ مُوسی‌ أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ (۴۳) موسی گفت: ایشان را بیفکنید آنچه بخواهید افکند.

فَأَلْقَوْا حِبالَهُمْ وَ عِصِیَّهُمْ بیفکندند رسنها و چوبهای خویش، وَ قالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغالِبُونَ (۴۴) و گفتند بخدایی فرعون که ما به آییم.

فَأَلْقی‌ مُوسی‌ عَصاهُ بیوکند موسی عصای خویش، فَإِذا هِیَ تَلْقَفُ ما یَأْفِکُونَ (۴۵) تا که می‌فروبرد تیز آنچه ایشان ساختند.

فَأُلْقِیَ السَّحَرَةُ ساجِدِینَ (۴۶) جادوان را بیفکندند بر روی سجده بران.

قالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعالَمِینَ (۴۷).

رَبِّ مُوسی‌ وَ هارُونَ (۴۸). گفتند بگرویدیم بخداوند جهانیان خداوند موسی و هارون.

قالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَکُمْ گفت ایمان آوردید او را پیش از آن که دستوری دادم شما را؟، إِنَّهُ لَکَبِیرُکُمُ الَّذِی عَلَّمَکُمُ السِّحْرَ جز زان نیست که مهتر و استادتر شما آمد و جادویی آموخت شما را، فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ.

که زود باشد که بدانید. لَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلافٍ دستها و پاهای شما را ببرم چپ و راست. وَ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ أَجْمَعِینَ (۴۹) و شما را بیاویزم همگان.

قالُوا لا ضَیْرَ گفتند. گزند نیست، باک نیست. إِنَّا إِلی‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ (۵۰) ما با خداوند خویش گشتیم.

إِنَّا نَطْمَعُ أَنْ یَغْفِرَ لَنا رَبُّنا خَطایانا ما امیدواریم که بیامرزد ما را خداوند ما گناهان ما. أَنْ کُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِینَ (۵۱) آن گه که ما اوّل گرویدگان باشیم.

وَ أَوْحَیْنا إِلی‌ مُوسی‌ و پیغام کردیم بموسی، أَنْ أَسْرِ بِعِبادِی که بشب ببر بندگان مرا إِنَّکُمْ مُتَّبَعُونَ (۵۲) تا ایشان از پس شما بیایند.

فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِی الْمَدائِنِ حاشِرِینَ (۵۳) فرعون در شارستانها مردم انگیزندگان فرستاد.

إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِیلُونَ (۵۴) گفت: اینان تنی چندند سخت اندک، وَ إِنَّهُمْ لَنا لَغائِظُونَ (۵۵) و ایشان ما را بدرد خشم آورده‌اند.

وَ إِنَّا لَجَمِیعٌ حاذِرُونَ (۵۶) و ما انبوهیم هام پشت بهم ساخته.

فَأَخْرَجْناهُمْ مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ، وَ کُنُوزٍ (۵۷) بیرون آوردیم ایشان را از بهشتها و چشمه‌های روان‌

و گنجها وَ مَقامٍ کَرِیمٍ (۵۸)، کَذلِکَ و جایگاههای بناز

چنان وَ أَوْرَثْناها بَنِی إِسْرائِیلَ (۵۹) و فرا بنی اسرائیل دادیم از کشته بازمانده.

فَأَتْبَعُوهُمْ مُشْرِقِینَ (۶۰) در پی ایشان نشستند تا برآمد آفتاب.

فَلَمَّا تَراءَا الْجَمْعانِ چون هام دیدار شد هر دو گروه با یکدیگر، قالَ أَصْحابُ مُوسی‌ إِنَّا لَمُدْرَکُونَ (۶۱) یاران موسی گفتند در ما رسیدند.

قالَ کَلَّا گفت موسی نه نه چنین نرسند، إِنَّ مَعِی رَبِّی سَیَهْدِینِ (۶۲) خداوند من با من مرا راه می‌نماید.

فَأَوْحَیْنا إِلی‌ مُوسی‌ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاکَ الْبَحْرَ پیغام دادیم بموسی و فرمان که بعصای خویش دریا بزن! فَانْفَلَقَ بشکافت دریا، فَکانَ کُلُّ فِرْقٍ کَالطَّوْدِ الْعَظِیمِ (۶۳) تا هر پاره‌ای ازو چون کوهی بگشت بزرگ.

وَ أَزْلَفْنا ثَمَّ الْآخَرِینَ (۶۴) و تنگ درآوردیم آنجا دیگران را.

وَ أَنْجَیْنا مُوسی‌ وَ مَنْ مَعَهُ أَجْمَعِینَ (۶۵) و رهانیدیم موسی را و هر که با وی بود همگان.

ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِینَ (۶۶) پس بآب بکشتیم دیگران را.

إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً در آن عبرتی است، وَ ما کانَ أَکْثَرُهُمْ مُؤْمِنِینَ (۶۷) و بیشتر مردمان گرونده نیستند.

وَ إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ (۶۸) و خداوند تو توانای است مهربان.

۱ - النوبة الثالثة: قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، اسم من قرت به العیون، و تحقّقت به الظنون، له من العرش الی النون، و إِذا أَرادَ شَیْئاً أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ اسم لمن لم یزل و لا یزال، موصوفا بوصف الجلال و نعت الجمال، سبحانه هو اللَّه الکبیر المتعال. نام خداوند ذو الجلال، قادر بر کمال، مفضل بانوال، موصوف بوصف جلال، منعوت بنعت جمال. خداوندی که بی‌وجود او وجود نه، بی‌فضل او شهود نه، بی‌لطف او سجود نه، بی‌خدمت او تن را نظام نه، بی‌نعت او جان را قوام نه، بی‌نظر او دل را زندگی نه، بی‌توفیق او تن را بندگی نه. خداوندی که تاریخ ازل و ابد کم از بدایت اقبال او، و نعمت هر دو سرای کم از یک ذرّه شعاع آفتاب افضال او. انوار سعادت در بوستان بهشت یک قطره از دریای نوال او و آثار شقاوت در زندان جحیم یک شرر از آتش جلال او. ای جوانمرد! اگر تو پنداری که هر کس را مسلّم است که به بستاخی قدم در سراپرده عزّت بسم اللَّه نهد، پنداشت خطاست. بجلال قدر بار خدا که صدق همه صدّیقان و اخلاص همه مخلصان و معرفت همه عارفان بر درگاه نقطه باء بسم اللَّه بحیرت ایستاده و چون حلقه بر در بمانده، که تا مگر اشراف دهند ایشان را بر انوار اسرار این نام، و هرگز ندادند و دست رد بسینه ایشان باز نهادند، که:۲ - النوبة الثانیة: قوله تعالی: وَ تِلْکَ نِعْمَةٌ تَمُنُّها عَلَیَّ أَنْ عَبَّدْتَ بَنِی إِسْرائِیلَ، این آیت را دو تأویل گفته‌اند: یکی آنست که در نوبت اول رفت که موسی (ع) بر وجه تهکم و انکار با فرعون گفت: و ایّة نعمة لک علی فی ان عبّدت بنی اسرائیل و قتلت اولادهم ظلما و استعبدت ابوی حتی نشأت فیکم و لو لم تستعبدهم و لم تقتلهم کان لی من اهلی من یربینی و لم یلقونی فی الیم، فای نعمة لک علیّ؟ باین قول وَ تِلْکَ نِعْمَةٌ بر طریق استفهام است، یعنی او تلک نعمة، فحذف الف الاستفهام، کقوله: فَهُمُ الْخالِدُونَ. یعنی أ فهم الخالدون.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: وَ تِلْکَ نِعْمَةٌ تَمُنُّها عَلَیَّ و این انیز دستی است ترا بر من که سپاس نهی بآن بر من أَنْ عَبَّدْتَ بَنِی إِسْرائِیلَ (۲۲) که قوم مرا به بندگی گرفتی تا من در میان شما بالیدم و در دست تو برآمدم.
هوش مصنوعی: این آیه اشاره به نعمتی دارد که بر کسی منت می‌گذارد و تأکید می‌کند که سپاسگزاری از این نعمت ضروری است. همچنین به این موضوع پرداخته شده که قوم بنی‌اسرائیل به بندگی گرفته شده‌اند و در این میان، فرد یادشده در جمع آنان بزرگ شده و تحت تأثیر قرار گرفته است.
قالَ فِرْعَوْنُ وَ ما رَبُّ الْعالَمِینَ (۲۳) فرعون گفت: خدای جهانیان خود چه چیزست ؟
هوش مصنوعی: فرعون گفت: پروردگار جهانیان چه چیزی است؟
قالَ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُمَا (ع) گفت: خداوند آسمانها و زمینها و هر چه در میان آن، إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ (۲۴). اگر این سخن را بی‌گمان خواهید بود.
هوش مصنوعی: خداوند آسمان‌ها و زمین و هر چیزی که در میان آن‌هاست، گفت: اگر شما به حقیقت ایمان دارید.
قالَ لِمَنْ حَوْلَهُ أَ لا تَسْتَمِعُونَ (۲۵)، ایشان را گفت که گرد او بودند: نمی‌نیوشید؟
هوش مصنوعی: ایشان به کسانی که دور و برش بودند گفت: آیا نمی‌شنوید؟
قالَ رَبُّکُمْ وَ رَبُّ آبائِکُمُ الْأَوَّلِینَ (۲۶) گفت: خداوند شما و خداوند پدران پیشینیان شما.
هوش مصنوعی: خداوند بزرگ شما و پدران گذشته‌تان را معرفی می‌کند.
قالَ إِنَّ رَسُولَکُمُ الَّذِی أُرْسِلَ إِلَیْکُمْ لَمَجْنُونٌ (۲۷) گفت: این رسول شما که بشما فرستادند براستی که دیوانه است.
هوش مصنوعی: او گفت: این پیامبری که به سوی شما فرستاده شده، واقعا دیوانه است.
قالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ ما بَیْنَهُما گفت: خداوند دو نیمه جهان، جای برآمد روز و فروشدن آن و آنچه میان آن، إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ (۲۸) اگر می‌دریابید.
هوش مصنوعی: خداوند فرمود: من صاحب شرق و غرب و هر چیزی که بین آنهاست هستم، اگر شما تعقل کنید و بفهمید.
قالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلهَاً غَیْرِی گفت: اگر خدایی گیری جز زمن، لَأَجْعَلَنَّکَ مِنَ الْمَسْجُونِینَ (۲۹) چنان کنم که از زندانیان باشی.
هوش مصنوعی: او گفت: اگر غیر از من خدای دیگری را برگزینی، تو را از زندانیان قرار خواهم داد.
قالَ أَ وَ لَوْ جِئْتُکَ بِشَیْ‌ءٍ مُبِینٍ (۳۰) گفت: و اگر چیزی آرم بتو چیزی پیدا آشکارا.
هوش مصنوعی: گفت: و اگر من چیزی روشن و واضح برای تو بیاورم، چه کار می‌کنی؟
قالَ فَأْتِ بِهِ إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ (۳۱) گفت: پس بیار آن را اگر از راست‌گویانی.
هوش مصنوعی: گفت: پس اگر از راست‌گویان هستی، آن را بیاور.
فَأَلْقی‌ عَصاهُ عصای خویش را بیوکند فَإِذا هِیَ ثُعْبانٌ مُبِینٌ (۳۲) چون بنگریست آن ماری بود بزرگ آشکارا.
هوش مصنوعی: چون عصای خود را به زمین انداخت، ناگهان دید که آن عصا به صورت یک مار بزرگ و واضح در آمده است.
وَ نَزَعَ یَدَهُ و دست راست خویش بیرون کشید فَإِذا هِیَ بَیْضاءُ لِلنَّاظِرِینَ (۳۳) آن دست او را دید سپید روشن تاونده نگرندگانرا.
هوش مصنوعی: او دست راست خود را بیرون کشید و ناگهان دیدند که آن دست برای بینندگان سفید و درخشان است.
قالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُ گفت: مهینان ایشان را که گرد بر گرد او بودند: إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِیمٌ (۳۴) آن مرد براستی جادویی است استاد دانا.
هوش مصنوعی: او به بزرگان و مهمانان دور و برش گفت: این مرد به یقین جادوگری است دانا و ماهر.
یُرِیدُ أَنْ یُخْرِجَکُمْ مِنْ أَرْضِکُمْ بِسِحْرِهِ میخواهد که بیرون کند شما را از زمین شما بجادویی خویش فَما ذا تَأْمُرُونَ (۳۵). چه فرمائید شما در کار او.
هوش مصنوعی: او می‌خواهد شما را با جادوگری‌اش از سرزمین‌تان بیرون کند. شما چه حکمی درباره او دارید؟
قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ گفتند با پس کن او را و برادر او را. وَ ابْعَثْ فِی الْمَدائِنِ حاشِرِینَ (۳۶) و در شارستان‌های خویش فراهم آورندگان فرست.
هوش مصنوعی: گفتند او و برادرش را به تأخیر بینداز و در شهرهای مختلف افرادی را برای جمع‌آوری بفرست.
یَأْتُوکَ بِکُلِّ سَحَّارٍ عَلِیمٍ (۳۷) تا بتو آرند هر جادویی دانا که هست.
هوش مصنوعی: به تو هر جادوگر با دانش و مهارت را می‌آورند.
فَجُمِعَ السَّحَرَةُ فراهم آورند جادوان، لِمِیقاتِ یَوْمٍ مَعْلُومٍ (۳۸) هنگام روزی را دانسته و نامزد کرده.
هوش مصنوعی: سحره و جادوگران در زمانی مشخص و معین گرد هم جمع شدند.
وَ قِیلَ لِلنَّاسِ و مردمان را گفتند هَلْ أَنْتُمْ مُجْتَمِعُونَ (۳۹) هستید شما آن را که فراهم آئید؟
هوش مصنوعی: به مردم گفته شد: آیا شما جمع خواهید شد؟
لَعَلَّنا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ تا ما از آن سوی باشیم که جادوان از آن سویند، إِنْ کانُوا هُمُ الْغالِبِینَ (۴۰) اگر ایشان به آیند.
هوش مصنوعی: شاید ما به سمت جادوگران برویم، اگر آنها برنده شوند.
فَلَمَّا جاءَ السَّحَرَةُ چون جادوان آمدند قالُوا لِفِرْعَوْنَ فرعون را گفتند: أَ إِنَّ لَنا لَأَجْراً إِنْ کُنَّا نَحْنُ الْغالِبِینَ (۴۱) ما را مزدی هست اگر ما به آییم؟
هوش مصنوعی: هنگامی‌که جادوگران آمدند، به فرعون گفتند: آیا اگر ما پیروز شویم، پاداشی برای ما در نظر گرفته شده است؟
قالَ نَعَمْ وَ إِنَّکُمْ إِذاً لَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ (۴۲) گفت: آری وانگه شما براستی که از نزدیک کردگان باشید.
هوش مصنوعی: گفت: بله، و شما به‌راستی از کسانی خواهید بود که به مقام قرب دست می‌یابید.
قالَ لَهُمْ مُوسی‌ أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ (۴۳) موسی گفت: ایشان را بیفکنید آنچه بخواهید افکند.
هوش مصنوعی: موسی به آنها گفت: هر چیزی را که می‌خواهید بیندازید.
فَأَلْقَوْا حِبالَهُمْ وَ عِصِیَّهُمْ بیفکندند رسنها و چوبهای خویش، وَ قالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغالِبُونَ (۴۴) و گفتند بخدایی فرعون که ما به آییم.
هوش مصنوعی: پس آن‌ها رشته‌ها و چوب‌های خود را افکندند و گفتند: «به عظمت فرعون، ما قطعاً پیروز خواهیم شد.»
فَأَلْقی‌ مُوسی‌ عَصاهُ بیوکند موسی عصای خویش، فَإِذا هِیَ تَلْقَفُ ما یَأْفِکُونَ (۴۵) تا که می‌فروبرد تیز آنچه ایشان ساختند.
هوش مصنوعی: موسی عصایش را به زمین انداخت و ناگهان عصا شروع به بلعیدن چیزهایی کرد که آنها به دروغ می‌ساختند.
فَأُلْقِیَ السَّحَرَةُ ساجِدِینَ (۴۶) جادوان را بیفکندند بر روی سجده بران.
هوش مصنوعی: جادوگران در حال سجده به زمین افتادند.
قالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعالَمِینَ (۴۷).
هوش مصنوعی: آن‌ها گفتند: «به پروردگار عالمیان ایمان آورده‌ایم.»
رَبِّ مُوسی‌ وَ هارُونَ (۴۸). گفتند بگرویدیم بخداوند جهانیان خداوند موسی و هارون.
هوش مصنوعی: پروردگار موسی و هارون. آنها گفتند: ما به خدای جهانیان که خدای موسی و هارون است، ایمان آورده‌ایم.
قالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَکُمْ گفت ایمان آوردید او را پیش از آن که دستوری دادم شما را؟، إِنَّهُ لَکَبِیرُکُمُ الَّذِی عَلَّمَکُمُ السِّحْرَ جز زان نیست که مهتر و استادتر شما آمد و جادویی آموخت شما را، فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ.
هوش مصنوعی: آیا شما پیش از آن که به شما اجازه دهم، به او ایمان آوردید؟ او فقط استاد بزرگ شماست که سحر را به شما آموخته است و به زودی متوجه خواهید شد.
که زود باشد که بدانید. لَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلافٍ دستها و پاهای شما را ببرم چپ و راست. وَ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ أَجْمَعِینَ (۴۹) و شما را بیاویزم همگان.
هوش مصنوعی: به زودی خواهید فهمید. دست‌ها و پاهای شما را به صورت مخالف، یعنی یکی از سمت راست و یکی از سمت چپ قطع خواهم کرد و سپس همه شما را به دار خواهم آویخت.
قالُوا لا ضَیْرَ گفتند. گزند نیست، باک نیست. إِنَّا إِلی‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ (۵۰) ما با خداوند خویش گشتیم.
هوش مصنوعی: آنها گفتند: «نگران نباشید، هیچ آسیبی نیست. ما به سوی پروردگارمان بازمی‌گردیم.»
إِنَّا نَطْمَعُ أَنْ یَغْفِرَ لَنا رَبُّنا خَطایانا ما امیدواریم که بیامرزد ما را خداوند ما گناهان ما. أَنْ کُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِینَ (۵۱) آن گه که ما اوّل گرویدگان باشیم.
هوش مصنوعی: ما امیدواریم که خداوند ما را ببخشد و گناهان ما را عفو کند، زیرا ما از اولین مؤمنان بودیم.
وَ أَوْحَیْنا إِلی‌ مُوسی‌ و پیغام کردیم بموسی، أَنْ أَسْرِ بِعِبادِی که بشب ببر بندگان مرا إِنَّکُمْ مُتَّبَعُونَ (۵۲) تا ایشان از پس شما بیایند.
هوش مصنوعی: و به موسی وحی کردیم که شبانه بندگان من را با خود ببر، زیرا آنها به دنبالتان خواهند آمد.
فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِی الْمَدائِنِ حاشِرِینَ (۵۳) فرعون در شارستانها مردم انگیزندگان فرستاد.
هوش مصنوعی: فرعون در شهرها افرادی را برای جمع‌آوری مردم ارسال کرد.
إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِیلُونَ (۵۴) گفت: اینان تنی چندند سخت اندک، وَ إِنَّهُمْ لَنا لَغائِظُونَ (۵۵) و ایشان ما را بدرد خشم آورده‌اند.
هوش مصنوعی: این افراد تعداد بسیار کمی هستند و واقعاً ما را به شدت عصبانی کرده‌اند.
وَ إِنَّا لَجَمِیعٌ حاذِرُونَ (۵۶) و ما انبوهیم هام پشت بهم ساخته.
هوش مصنوعی: و همگی ما آماده و هوشیار هستیم.
فَأَخْرَجْناهُمْ مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ، وَ کُنُوزٍ (۵۷) بیرون آوردیم ایشان را از بهشتها و چشمه‌های روان‌
هوش مصنوعی: ما آنها را از باغ‌ها و چشمه‌های خروشان بیرون آوردیم.
و گنجها وَ مَقامٍ کَرِیمٍ (۵۸)، کَذلِکَ و جایگاههای بناز
هوش مصنوعی: و گنجینه‌ها و مکان‌های با ارزش، همچنین جایگاه‌های عالی.
چنان وَ أَوْرَثْناها بَنِی إِسْرائِیلَ (۵۹) و فرا بنی اسرائیل دادیم از کشته بازمانده.
هوش مصنوعی: ما بقایای آن را به بنی اسرائیل واگذار کردیم.
فَأَتْبَعُوهُمْ مُشْرِقِینَ (۶۰) در پی ایشان نشستند تا برآمد آفتاب.
هوش مصنوعی: آنها به دنبال آن‌ها رفتند تا اینکه آفتاب طلوع کرد.
فَلَمَّا تَراءَا الْجَمْعانِ چون هام دیدار شد هر دو گروه با یکدیگر، قالَ أَصْحابُ مُوسی‌ إِنَّا لَمُدْرَکُونَ (۶۱) یاران موسی گفتند در ما رسیدند.
هوش مصنوعی: زمانی که دو گروه یکدیگر را دیدند، یاران موسی گفتند: ما به آنها خواهیم رسید.
قالَ کَلَّا گفت موسی نه نه چنین نرسند، إِنَّ مَعِی رَبِّی سَیَهْدِینِ (۶۲) خداوند من با من مرا راه می‌نماید.
هوش مصنوعی: موسی گفت: نه، چنین نیست. پروردگار من با من است و به من راهنمایی می‌کند.
فَأَوْحَیْنا إِلی‌ مُوسی‌ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاکَ الْبَحْرَ پیغام دادیم بموسی و فرمان که بعصای خویش دریا بزن! فَانْفَلَقَ بشکافت دریا، فَکانَ کُلُّ فِرْقٍ کَالطَّوْدِ الْعَظِیمِ (۶۳) تا هر پاره‌ای ازو چون کوهی بگشت بزرگ.
هوش مصنوعی: ما به موسی وحی کردیم که با عصا به دریا ضربه بزند. دریا شکافته شد و هر قطعه‌ای از آن مانند کوه بزرگی به نظر می‌رسید.
وَ أَزْلَفْنا ثَمَّ الْآخَرِینَ (۶۴) و تنگ درآوردیم آنجا دیگران را.
هوش مصنوعی: و ما دیگران را در آنجا نزدیک کردیم.
وَ أَنْجَیْنا مُوسی‌ وَ مَنْ مَعَهُ أَجْمَعِینَ (۶۵) و رهانیدیم موسی را و هر که با وی بود همگان.
هوش مصنوعی: ما موسی و همه کسانی را که با او بودند نجات دادیم.
ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِینَ (۶۶) پس بآب بکشتیم دیگران را.
هوش مصنوعی: سپس دیگران را غرق کردیم.
إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً در آن عبرتی است، وَ ما کانَ أَکْثَرُهُمْ مُؤْمِنِینَ (۶۷) و بیشتر مردمان گرونده نیستند.
هوش مصنوعی: در این موضوع نشانه‌ای وجود دارد، اما بیشتر افراد ایمان ندارند.
وَ إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ (۶۸) و خداوند تو توانای است مهربان.
هوش مصنوعی: و پروردگار تو قطعا توانگر و مهربان است.