گنجور

۴ - النوبة الاولى

قوله تعالی: «إِنَّ اللَّهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا» اللَّه باز دارد از گرویدگان، «إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ» (۳۸) اللَّه دوست ندارد هرکژ کاری ناسپاس، «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ» دستوری دادند ایشان را که جنگ کنند با دشمن، «بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا» از بهر آن بیداد که بر ایشان کردند، «وَ إِنَّ اللَّهَ عَلی‌ نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ» (۳۹) و اللَّه بر یاری دادن ایشان براستی که تواناست.

«الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ» ایشان که بیرون کردند ایشان را از خان و مان ایشان به نشایست بی هیچ چیز، «إِلَّا أَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ» جز زان که میگفتند خداوند ما اللَّه است، «وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ» و اگر نه بازداشت اللَّه بودی که ایشان را از یکدیگر باز داشت، «لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ» فروهشتندی صومعه‌های راهبان، «وَ بِیَعٌ» و کلیسیاهای ترسایان، «وَ صَلَواتٌ» و کنیسه‌های جهودان، «وَ مَساجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیراً» و مسجدهای مسلمانان که اللَّه را خوانند و یاد کنند در آن ببانک نماز و نماز، «وَ لَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ» و براستی که اللَّه یاری دهد آن کسانی را که دین او را یاری دهند، «إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ» (۴۰) که اللَّه براستی با نیرو است با هر کس تاونده.

«الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ» ایشان که اگر ایشان را در زمین دسترس دهیم و پایگاه، و سلطانان نشانیم، «أَقامُوا الصَّلاةَ» نماز بپای دارند، «وَ آتَوُا الزَّکاةَ» و زکاة مال دهند، «وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ» و نیکوکاری فرمایند، «وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ» و از ناپسند باز زنند، «وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ» (۴۱) و اللَّه راست سرانجام همه کارها، «وَ إِنْ یُکَذِّبُوکَ» و اگر دروغ زن گیرند ترا، «فَقَدْ کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ» دروغ زن گرفت پیش از ایشان «قَوْمُ نُوحٍ وَ عادٌ وَ ثَمُودُ» (۴۲) قوم نوح و قوم هود و قوم صالح‌ «وَ قَوْمُ إِبْراهِیمَ» نمرود و اصحاب او، «وَ قَوْمُ لُوطٍ» (۴۳) و قوم لوط «وَ أَصْحابُ مَدْیَنَ» و قوم شعیب، «وَ کُذِّبَ مُوسی‌» و دروغ زن گرفتند موسی را، «فَأَمْلَیْتُ لِلْکافِرِینَ» فرو گذاشتم کافران را و درنگ دادم، «ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ» آن گه فرا گرفتم ایشان را، «فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ» (۴۴) چون دیدی و چون بود ناپسندیدن من.

«فَکَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْناها» ای بسا شهرا که هلاک کردیم آن را، «وَ هِیَ ظالِمَةٌ» و ستمکار ایشان بودند، «فَهِیَ خاوِیَةٌ عَلی‌ عُرُوشِها» آنکه آن شهر از مردمان خالی، دیوارها افتاده بر کازها. «وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ» و آنکه چاه باز مانده از، «وَ قَصْرٍ مَشِیدٍ» (۴۵) و کوشک استوار رفیع.

«أَ فَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ» به نروند در زمین، «فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِها» و ایشان را دلهایی بودی هشیار که دریافتندی، «أَوْ آذانٌ یَسْمَعُونَ بِها» گوشهایی بودی شنوا تا صواب بشنیدند بآن، «فَإِنَّها لا تَعْمَی الْأَبْصارُ» که آن جای چشمهای سر نابینا نیست، «وَ لکِنْ تَعْمَی الْقُلُوبُ الَّتِی فِی الصُّدُورِ» (۴۶) لکن چشمهای دل نابیناست که در برهاست.

«وَ یَسْتَعْجِلُونَکَ بِالْعَذابِ» می‌شتابند ترا بعذاب، «وَ لَنْ یُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ» و اللَّه گفت خود مخالفت نکند و وعده بنگرداند، «وَ إِنَّ یَوْماً عِنْدَ رَبِّکَ» و روزی بنزدیک خداوند تو، «کَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ» (۴۷) چون هزار سالست از آنچه شما می‌شمرید.

«وَ کَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ» و ای بسا شهرا، «أَمْلَیْتُ لَها» که درنگ دادم آن را، «وَ هِیَ ظالِمَةٌ» ایشان بر ستمکاری خویش، «ثُمَّ أَخَذْتُها وَ إِلَیَّ الْمَصِیرُ» (۴۸) آن گه فرا گرفتم آن را و باز گشت با من.

«قُلْ یا أَیُّهَا النَّاسُ» بگوی ای مردمان، «إِنَّما أَنَا لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ» (۴۹) من شما را بیم نمایی آگاه کننده‌ام آشکارا.

«فَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» ایشان که بگرویدند و کارهای نیک کردند، «لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ» (۵۰) ایشان را آمرزش است و روزی نیکو، «وَ الَّذِینَ سَعَوْا فِی آیاتِنا مُعاجِزِینَ» و ایشان که بر سخنان و پیغام ما خاستند که ما را عاجز آرند «أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَحِیمِ» (۵۱) ایشان فردا آتشییانند.

«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِیٍّ» نفرستادیم پیش از تو هرگز فرستاده‌ای و نه هیچ پیغامبری، «إِلَّا إِذا تَمَنَّی» مگر آن گه که کتاب اللَّه می‌خواند، «أَلْقَی الشَّیْطانُ فِی أُمْنِیَّتِهِ» دیو چیزی در افکند در خواندن وی، «فَیَنْسَخُ اللَّهُ ما یُلْقِی الشَّیْطانُ» اللَّه آنچه دیو درافکند بیفکند «ثُمَّ یُحْکِمُ اللَّهُ آیاتِهِ» پس محکم گرداند و روشن آنچه خود فرستاده بود از سخنان خویش، «وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ» (۵۲) و اللَّه داناست و راست دان.

«لِیَجْعَلَ ما یُلْقِی الشَّیْطانُ فِتْنَةً» آن را کند تا آنچه دیو در افکند تباهی و آزمایشی کند، «لِلَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ» ایشان را که در دلهای ایشان بیماری است و گمان، «وَ الْقاسِیَةِ قُلُوبُهُمْ» و ایشان را که سخت دلانند، «وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ لَفِی شِقاقٍ بَعِیدٍ» (۵۳) و کافران در ستیز و خلافند دور.

«وَ لِیَعْلَمَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ» تا بدانند ایشان که دانایانند، «أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ» که آن حکم حق است از خداوند تو، «فَیُؤْمِنُوا بِهِ» و بدان ایمان آرند.

«فَتُخْبِتَ لَهُ قُلُوبُهُمْ»، و دلهای ایشان آن را نرم گردد، «وَ إِنَّ اللَّهَ لَهادِ الَّذِینَ آمَنُوا إِلی‌ صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ» (۵۴) و اللَّه تعالی براستی که راه نمای مؤمنانست براه راست.

«وَ لا یَزالُ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی مِرْیَةٍ مِنْهُ» همیشه ناگرویدگان در گمانند ازین نامه که بتو آمد، «حَتَّی تَأْتِیَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً» تا آن گه که رستاخیز با ایشان آید ناگاه، «أَوْ یَأْتِیَهُمْ عَذابُ یَوْمٍ عَقِیمٍ» (۵۵) یا بایشان مرگ روز بدر.

«الْمُلْکُ یَوْمَئِذٍ لِلَّهِ» پادشاهی آن روز اللَّه تعالی راست «یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ» داوری بر دمیان ایشان، «فَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» ایشان که بگرویدند و کارهای نیک کردند، «فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ» (۵۶) در بهشتهای نازند.

«وَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا» و ایشان که کافر شدند و بدروغ داشتند پیغامهای ما، «فَأُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ» (۵۷) ایشانند که ایشان راست عذابی خوار کننده.

۳ - النوبة الثالثة: قوله: «وَ إِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهِیمَ مَکانَ الْبَیْتِ» الآیة. قال ابن عطاء: وفّقنا لبناء البیت و مکنّاه منه و اعنّاه علیه و قلنا له: «لا تُشْرِکْ بِی شَیْئاً» ای لا تلاحظ البیت و لا تنظر الی بنائک. می‌گوید ابراهیم را تمکین کردیم و ساز و آلت و قوّت و مهارت و قدرت و معونت دادیم تا خانه کعبه را بنا کرد چنان که خواستیم و فرمودیم، آن گه او را گفتیم کرده و ساخته خود منگر توفیق و معونت ما نگر، و جهد خود مبین ارادت و عنایت ما بین. ای جوانمرد بنده را دو دیده داده‌اند تا بیک دیده صفات آفات نفس خود بیند و بیک دیده صفات الطاف کرم حق بیند، بیک دیده فضل او بیند، بیک دیده فعل خود بیند، چون فضل او بیند افتخار کند، چون فعل خود بیند افتقار آورد، چون کرم قدم بیند در ناز آید، چون قدم عدم خاک بیند در نیاز آید، آن شوریده عراق سوخته آتش فراق شبلی گاهی می‌گفت: لیتنی کنت این نباذ لم اعرف هذا الحدیث.۴ - النوبة الثانیة: قوله تعالی. «إِنَّ اللَّهَ یُدافِعُ» ابن کثیر و قرّاء بصره یدفع خوانند بی‌الف، و باقی یدافع بالف، و معنی هر دو یکسانست یعنی یدفع عن المؤمنین کید عدوّهم و و شرّهم. این آیت بساط آیت ثانی است از بهر آن که اوّل آیت که بقتال فرو آمد این آیت بود که: «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ»، رسول را و یاران را فرمودند تا با اهل زمین جنگ کنند قیاصره و اکاسره و اقیال و غیر ایشان، و در آن عصر اهل زمین همه کفّار بودند و مؤمنان در جنب ایشان اندک، ربّ العزّه ایشان را وعده نصرت داد و دفاع، و ایشان را درین آیت بر قتال داشت و دلیر گردانید گفت اللَّه شر ایشان و کید ایشان گرچه بسیارند باز دارد از مؤمنان اگرچه اندکند، و گفته‌اند معنی آیت بر عموم است، ای یدفع عن المؤمنین بنور السنّة ظلمة البدعة، و بنور الایمان ظلمة الکفر.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: «إِنَّ اللَّهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا» اللَّه باز دارد از گرویدگان، «إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ» (۳۸) اللَّه دوست ندارد هرکژ کاری ناسپاس، «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ» دستوری دادند ایشان را که جنگ کنند با دشمن، «بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا» از بهر آن بیداد که بر ایشان کردند، «وَ إِنَّ اللَّهَ عَلی‌ نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ» (۳۹) و اللَّه بر یاری دادن ایشان براستی که تواناست.
هوش مصنوعی: خداوند از مؤمنان دفاع می‌کند و دوست ندارد کسانی را که خیانتکار و ناسپاس هستند. به افرادی که مورد حمله قرار گرفته‌اند دستور داده شده که با دشمن مبارزه کنند، زیرا به آن‌ها ظلم شده است و خدا بر این کار قادر است و می‌تواند به آن‌ها کمک کند.
«الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ» ایشان که بیرون کردند ایشان را از خان و مان ایشان به نشایست بی هیچ چیز، «إِلَّا أَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ» جز زان که میگفتند خداوند ما اللَّه است، «وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ» و اگر نه بازداشت اللَّه بودی که ایشان را از یکدیگر باز داشت، «لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ» فروهشتندی صومعه‌های راهبان، «وَ بِیَعٌ» و کلیسیاهای ترسایان، «وَ صَلَواتٌ» و کنیسه‌های جهودان، «وَ مَساجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیراً» و مسجدهای مسلمانان که اللَّه را خوانند و یاد کنند در آن ببانک نماز و نماز، «وَ لَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ» و براستی که اللَّه یاری دهد آن کسانی را که دین او را یاری دهند، «إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ» (۴۰) که اللَّه براستی با نیرو است با هر کس تاونده.
هوش مصنوعی: کسانی که بدون حق از خانه و کاشانه خود بیرون شدند، تنها به این دلیل که می‌گفتند پروردگار ما خداست. اگر خداوند مردم را با یکدیگر باز نمی‌داشت، صومعه‌های راهبان، کلیساهای مسیحیان، کنیسه‌های یهودیان و مساجد مسلمانان که در آن‌ها نام خدا زیاد ذکر می‌شود، همه ویران می‌شدند. و خداوند قطعاً کسانی را که دین او را یاری کنند، یاری خواهد داد؛ زیرا خداوند استوار و توانمند است.
«الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ» ایشان که اگر ایشان را در زمین دسترس دهیم و پایگاه، و سلطانان نشانیم، «أَقامُوا الصَّلاةَ» نماز بپای دارند، «وَ آتَوُا الزَّکاةَ» و زکاة مال دهند، «وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ» و نیکوکاری فرمایند، «وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ» و از ناپسند باز زنند، «وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ» (۴۱) و اللَّه راست سرانجام همه کارها، «وَ إِنْ یُکَذِّبُوکَ» و اگر دروغ زن گیرند ترا، «فَقَدْ کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ» دروغ زن گرفت پیش از ایشان «قَوْمُ نُوحٍ وَ عادٌ وَ ثَمُودُ» (۴۲) قوم نوح و قوم هود و قوم صالح‌ «وَ قَوْمُ إِبْراهِیمَ» نمرود و اصحاب او، «وَ قَوْمُ لُوطٍ» (۴۳) و قوم لوط «وَ أَصْحابُ مَدْیَنَ» و قوم شعیب، «وَ کُذِّبَ مُوسی‌» و دروغ زن گرفتند موسی را، «فَأَمْلَیْتُ لِلْکافِرِینَ» فرو گذاشتم کافران را و درنگ دادم، «ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ» آن گه فرا گرفتم ایشان را، «فَکَیْفَ کانَ نَکِیرِ» (۴۴) چون دیدی و چون بود ناپسندیدن من.
هوش مصنوعی: ایشان کسانی هستند که اگر به آن‌ها در زمین قدرت بدهیم، نماز را برپا می‌دارند و زکات می‌پردازند. آن‌ها به نیکوکاری فرمان داده و از کارهای زشت نهی می‌کنند. پایان همه امور به خداوند تعلق دارد. اگر تو را دروغگو بدانند، باید بدانند که پیش از آن‌ها نیز اقوامی چون نوح، عاد، ثمود، ابراهیم و قوم لوط دروغ گفته بودند. همچنین، قوم شعیب و موسی نیز دروغ شنیده بودند. من به کافران مهلتی دادم و سپس آن‌ها را مجازات کردم. پس چگونه بود عذاب و مجازات من؟
«فَکَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْناها» ای بسا شهرا که هلاک کردیم آن را، «وَ هِیَ ظالِمَةٌ» و ستمکار ایشان بودند، «فَهِیَ خاوِیَةٌ عَلی‌ عُرُوشِها» آنکه آن شهر از مردمان خالی، دیوارها افتاده بر کازها. «وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ» و آنکه چاه باز مانده از، «وَ قَصْرٍ مَشِیدٍ» (۴۵) و کوشک استوار رفیع.
هوش مصنوعی: بسیاری از شهرها بوده‌اند که ما آنها را نابود کرده‌ایم، در حالی که ساکنانشان ستمکار بودند. حالا آن شهرها خالی از مردم هستند و دیوارهایشان بر اساس‌هایشان افتاده است. همچنین چاه‌هایی به حال خود رها شده‌اند و کاخ‌ها و بناهای محکم هنوز باقی مانده‌اند.
«أَ فَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ» به نروند در زمین، «فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِها» و ایشان را دلهایی بودی هشیار که دریافتندی، «أَوْ آذانٌ یَسْمَعُونَ بِها» گوشهایی بودی شنوا تا صواب بشنیدند بآن، «فَإِنَّها لا تَعْمَی الْأَبْصارُ» که آن جای چشمهای سر نابینا نیست، «وَ لکِنْ تَعْمَی الْقُلُوبُ الَّتِی فِی الصُّدُورِ» (۴۶) لکن چشمهای دل نابیناست که در برهاست.
هوش مصنوعی: آیا در زمین نمی‌گردند تا دل‌هایی داشته باشند که با آن فکر کنند و گوش‌هایی که با آن بشنوند؟ زیرا چشم‌های ظاهری هیچگاه نابینا نیستند، بلکه دل‌هایی که در سینه‌ها هستند، نابینا می‌شوند.
«وَ یَسْتَعْجِلُونَکَ بِالْعَذابِ» می‌شتابند ترا بعذاب، «وَ لَنْ یُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ» و اللَّه گفت خود مخالفت نکند و وعده بنگرداند، «وَ إِنَّ یَوْماً عِنْدَ رَبِّکَ» و روزی بنزدیک خداوند تو، «کَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ» (۴۷) چون هزار سالست از آنچه شما می‌شمرید.
هوش مصنوعی: این آیه به افرادی اشاره دارد که به سرعت از خداوند درخواست عذاب می‌کنند. اما خداوند وعده‌اش را تخلف نخواهد کرد و روزی در پیشگاه او به اندازه‌ای زمان خواهد گذشت که به تصور بشر، برابر با هزار سال است.
«وَ کَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ» و ای بسا شهرا، «أَمْلَیْتُ لَها» که درنگ دادم آن را، «وَ هِیَ ظالِمَةٌ» ایشان بر ستمکاری خویش، «ثُمَّ أَخَذْتُها وَ إِلَیَّ الْمَصِیرُ» (۴۸) آن گه فرا گرفتم آن را و باز گشت با من.
هوش مصنوعی: و چندین شهر وجود دارد که من به آنها مهلت دادم در حالی که آنان در ستمگری بودند. سپس آن شهرها را گرفتم و بازگشت نهایی به سوی من است.
«قُلْ یا أَیُّهَا النَّاسُ» بگوی ای مردمان، «إِنَّما أَنَا لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ» (۴۹) من شما را بیم نمایی آگاه کننده‌ام آشکارا.
هوش مصنوعی: ای مردم، من فقط یک هشداردهنده‌ام و پیام من برای شما واضح و روشن است.
«فَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» ایشان که بگرویدند و کارهای نیک کردند، «لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ» (۵۰) ایشان را آمرزش است و روزی نیکو، «وَ الَّذِینَ سَعَوْا فِی آیاتِنا مُعاجِزِینَ» و ایشان که بر سخنان و پیغام ما خاستند که ما را عاجز آرند «أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَحِیمِ» (۵۱) ایشان فردا آتشییانند.
هوش مصنوعی: کسانی که ایمان آوردند و اعمال نیک انجام دادند، آمرزش و روزی نیکو برایشان فراهم است. اما آنهایی که در برابر آیات ما ایستادگی کردند و سعی کردند ما را به چالش بکشند، فردا از آتش جهنم خواهند بود.
«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِیٍّ» نفرستادیم پیش از تو هرگز فرستاده‌ای و نه هیچ پیغامبری، «إِلَّا إِذا تَمَنَّی» مگر آن گه که کتاب اللَّه می‌خواند، «أَلْقَی الشَّیْطانُ فِی أُمْنِیَّتِهِ» دیو چیزی در افکند در خواندن وی، «فَیَنْسَخُ اللَّهُ ما یُلْقِی الشَّیْطانُ» اللَّه آنچه دیو درافکند بیفکند «ثُمَّ یُحْکِمُ اللَّهُ آیاتِهِ» پس محکم گرداند و روشن آنچه خود فرستاده بود از سخنان خویش، «وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ» (۵۲) و اللَّه داناست و راست دان.
هوش مصنوعی: هیچ پیامی یا پیامبری پیش از تو فرستاده نشده است، مگر زمانی که قرآن را قرائت می‌کرد. در آن زمان، شیطان در خواندن او چیزی می‌افکند، اما خداوند آنچه را که شیطان افکنده است حذف می‌کند و سپس آیاتش را به‌طور محکم و روشن بیان می‌سازد. خداوند دانا و حکیم است.
«لِیَجْعَلَ ما یُلْقِی الشَّیْطانُ فِتْنَةً» آن را کند تا آنچه دیو در افکند تباهی و آزمایشی کند، «لِلَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ» ایشان را که در دلهای ایشان بیماری است و گمان، «وَ الْقاسِیَةِ قُلُوبُهُمْ» و ایشان را که سخت دلانند، «وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ لَفِی شِقاقٍ بَعِیدٍ» (۵۳) و کافران در ستیز و خلافند دور.
هوش مصنوعی: این آیه به این موضوع اشاره دارد که هدف از الهام و القای شیطان ایجاد آزمون و فتنه برای افرادی است که در دل‌هایشان بیماری و شک دارند و نیز برای کسانی که دل‌هایشان سخت شده است. در نتیجه، ظالمین و کافران در وضعیت عداوت و دوری از حق قرار دارند.
«وَ لِیَعْلَمَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ» تا بدانند ایشان که دانایانند، «أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ» که آن حکم حق است از خداوند تو، «فَیُؤْمِنُوا بِهِ» و بدان ایمان آرند.
هوش مصنوعی: تا کسانی که علم و دانش دارند، بدانند که این حکم، از سوی پروردگار تو حق و حقیقت است، و به آن ایمان بیاورند.
«فَتُخْبِتَ لَهُ قُلُوبُهُمْ»، و دلهای ایشان آن را نرم گردد، «وَ إِنَّ اللَّهَ لَهادِ الَّذِینَ آمَنُوا إِلی‌ صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ» (۵۴) و اللَّه تعالی براستی که راه نمای مؤمنانست براه راست.
هوش مصنوعی: دل‌های آن‌ها نرم می‌شود و خداوند به راستی هدایت‌گر مؤمنان به سوی راه راست است.
«وَ لا یَزالُ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی مِرْیَةٍ مِنْهُ» همیشه ناگرویدگان در گمانند ازین نامه که بتو آمد، «حَتَّی تَأْتِیَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً» تا آن گه که رستاخیز با ایشان آید ناگاه، «أَوْ یَأْتِیَهُمْ عَذابُ یَوْمٍ عَقِیمٍ» (۵۵) یا بایشان مرگ روز بدر.
هوش مصنوعی: ناگرویدگان همیشه در تردید هستند و نسبت به این پیام که به تو رسیده شک دارند، تا زمانی که قیامت ناگهان به سراغشان بیاید یا عذاب روزی بی‌ثمر بر آن‌ها نازل شود.
«الْمُلْکُ یَوْمَئِذٍ لِلَّهِ» پادشاهی آن روز اللَّه تعالی راست «یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ» داوری بر دمیان ایشان، «فَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» ایشان که بگرویدند و کارهای نیک کردند، «فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ» (۵۶) در بهشتهای نازند.
هوش مصنوعی: در آن روز پادشاهی فقط برای خداوند است و او میان مردم داوری خواهد کرد. کسانی که ایمان آورده و اعمال نیک انجام داده‌اند در بهشت‌های خوشبختی خواهند بود.
«وَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا» و ایشان که کافر شدند و بدروغ داشتند پیغامهای ما، «فَأُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ» (۵۷) ایشانند که ایشان راست عذابی خوار کننده.
هوش مصنوعی: و کسانی که به خدا و آیات او کفر ورزیده و آنها را تکذیب کردند، عذابی خوارکننده در انتظارشان است.