گنجور

۷ - النوبة الاولى

قوله تعالی: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ» گرامی کردیم ما فرزندان آدم را، «وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ» و برداشتیم ایشان را در دشت و دریا، «وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ» و روزی دادیم ایشان را از پاکها و خوشها، «وَ فَضَّلْناهُمْ» و ایشان را افزونی دادیم، «عَلی‌ کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا» بر فراوانی از آنچ آفریدیم، «تَفْضِیلًا (۷۰)» افزونی دادنی.

«یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ» آن روز که خوانیم هر گروهی را از مردمان، «بِإِمامِهِمْ» با پیشوایی ایشان، «فَمَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ» هر کس که نامه او در دست راست دهند، «فَأُولئِکَ یَقْرَؤُنَ کِتابَهُمْ» ایشان آنند که نامه خویش میخوانند، «وَ لا یُظْلَمُونَ فَتِیلًا (۷۱)» و مزد یک فتیل از کردار ایشان نکاهند.

«وَ مَنْ کانَ فِی هذِهِ أَعْمی‌» و هر که درین جهان از حق بدیدن نابیناست، «فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمی‌» او در آن جهان نابیناست، «وَ أَضَلُّ سَبِیلًا (۷۲)» و از نابینا گمراه‌تر.

«وَ إِنْ کادُوا لَیَفْتِنُونَکَ» خواستندی و نزدیک بودی که بر تو تباه کردندی و باز گردانیدندی، «عَنِ الَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ» از آنچ بر تو فرو فرستادیم از پیغام، «لِتَفْتَرِیَ عَلَیْنا غَیْرَهُ» تا تو بر ما آن گفتی که ما نگفتیم، «وَ إِذاً لَاتَّخَذُوکَ خَلِیلًا (۷۳)» و گر بودی اینچنین ترا دوست گرفتندی.

«وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناکَ» و اگر نه آن بودی که ما ترا بر جای بداشتیمی، «لَقَدْ کِدْتَ» نزدیک بودی تو و خواستی، «تَرْکَنُ إِلَیْهِمْ» که بایشان گرائیدی و با ایشان آرمیدی، «شَیْئاً قَلِیلًا (۷۴)» گرائیدنی اندک.

«إِذاً لَأَذَقْناکَ» آن گه بچشانیدیمی ما ترا، «ضِعْفَ الْحَیاةِ» توی از عذاب این جهانی «وَ ضِعْفَ الْمَماتِ» و توی از عذاب آن جهانی، «ثُمَّ لا تَجِدُ لَکَ عَلَیْنا نَصِیراً (۷۵)» آن گه تو بر ما یاری نیافتی.

«وَ إِنْ کادُوا لَیَسْتَفِزُّونَکَ» و خواستندی که بشکیزانندی ترا، «مِنَ الْأَرْضِ» از زمین، «لِیُخْرِجُوکَ مِنْها» تا ترا بیرون کنندی از آن، «وَ إِذاً لا یَلْبَثُونَ خِلافَکَ» و آن گه درنگ نیابندی ایشان در آن پس بیرون شد تو، «إِلَّا قَلِیلًا (۷۶)» مگر اندکی.

«سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَکَ مِنْ رُسُلِنا» نهاد خداست در کار پیغامبران که پیش از تو بودند، «وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْوِیلًا (۷۷)» و نتوانی تو که رسول مایی که سنّت ما را از جای بگردانی.

«أَقِمِ الصَّلاةَ» بپای دار نماز، «لِدُلُوکِ الشَّمْسِ» از هنگام در گشتن خورشید، «إِلی‌ غَسَقِ اللَّیْلِ» تا تاریکی شب، «وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ» و بپای دار تو نماز بامداد، «إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ» که نماز بامداد، «کانَ مَشْهُوداً (۷۸)» فریشتگان روز و فریشتگان شب اندر آن بامداد حاضراند بتو

۶ - النوبة الثالثة: قوله تعالی: «قُلْ کُونُوا حِجارَةً أَوْ حَدِیداً» الآیة...، خداوند ذو الجلال، قادر بر کمال، در ملک ایمن از زوال، در ذات و در نعت متعال، جلّ جلاله و تقدّست اسماؤه و تعالت صفاته، درین آیت خبر میدهد بندگان را که ما مرده را زنده گردانیم بکمال قدرت و جلال عزّت خویش، چنانک در نشئه اولی نبود بیافریدم و از آغاز نو ساختم باز در نشئه اخری پس از مردگی باز آفرینم چنانک باوّل آفریدم، من همانم که بودم، قدرت همان قدرت، عزّت همان عزّت نه نو صفتم، نه نو نعت، نه تغیّر پذیر، خالق و فاطر و جبار و حکیم و قدیر.۷ - النوبة الثانیة: قوله تعالی: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ» ای شرّفناهم و اکثرنا لهم الکرامة، و قیل نسبناهم الی الکرم ما فرزندان آدمی را گرامی کردیم که ایشان را صورت نیکو دادیم و قد و قامت راست با عقل و با نطق و با تمییز و آنکه مردان بمحاسن آراسته و زنان بگیسوان. ابن عباس گفت در تفسیر این آیت: کلّ شی‌ء یتناول مأکوله بفیه من الارض الّا ابن آدم فانّه یتناول الطعام بیده و یرفعه الی فیه.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ» گرامی کردیم ما فرزندان آدم را، «وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ» و برداشتیم ایشان را در دشت و دریا، «وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ» و روزی دادیم ایشان را از پاکها و خوشها، «وَ فَضَّلْناهُمْ» و ایشان را افزونی دادیم، «عَلی‌ کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا» بر فراوانی از آنچ آفریدیم، «تَفْضِیلًا (۷۰)» افزونی دادنی.
هوش مصنوعی: ما فرزندان آدم را گرامی داشته‌ایم و آنها را در دشت و دریا حمایت کرده‌ایم. همچنین، روزی پاک و خوشمزه به آنها داده‌ایم و بر بسیاری از مخلوقات دیگر برتری بخشیده‌ایم.
«یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ» آن روز که خوانیم هر گروهی را از مردمان، «بِإِمامِهِمْ» با پیشوایی ایشان، «فَمَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ» هر کس که نامه او در دست راست دهند، «فَأُولئِکَ یَقْرَؤُنَ کِتابَهُمْ» ایشان آنند که نامه خویش میخوانند، «وَ لا یُظْلَمُونَ فَتِیلًا (۷۱)» و مزد یک فتیل از کردار ایشان نکاهند.
هوش مصنوعی: در روزی که هر گروهی از مردم با پیشوای خود به حسابرسی دعوت می‌شوند، افرادی که نامه عملشان به دست راستشان داده می‌شود، آن‌ها هستند که نامه‌هایشان را می‌خوانند و هیچ کم‌تری از اعمالشان به آن‌ها ظلم نمی‌شود.
«وَ مَنْ کانَ فِی هذِهِ أَعْمی‌» و هر که درین جهان از حق بدیدن نابیناست، «فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمی‌» او در آن جهان نابیناست، «وَ أَضَلُّ سَبِیلًا (۷۲)» و از نابینا گمراه‌تر.
هوش مصنوعی: هر کس در این دنیا نسبت به حقیقت نابینا باشد، در جهان آخرت نیز نابینا خواهد بود و از کسانی که در مسیر درست نیستند، بیشتر گمراه خواهد بود.
«وَ إِنْ کادُوا لَیَفْتِنُونَکَ» خواستندی و نزدیک بودی که بر تو تباه کردندی و باز گردانیدندی، «عَنِ الَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ» از آنچ بر تو فرو فرستادیم از پیغام، «لِتَفْتَرِیَ عَلَیْنا غَیْرَهُ» تا تو بر ما آن گفتی که ما نگفتیم، «وَ إِذاً لَاتَّخَذُوکَ خَلِیلًا (۷۳)» و گر بودی اینچنین ترا دوست گرفتندی.
هوش مصنوعی: آنها به شدت تلاش می‌کردند تا تو را به گمراهی بکشانند و تو را از پیامی که به تو فرستادیم باز دارند. می‌خواستند تو را مجبور کنند تا چیزهایی به ما نسبت بدهی که ما نگفته‌ایم و اگر این کار را می‌کردی، آنها تو را به عنوان دوستی نزدیک می‌پذیرفتند.
«وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناکَ» و اگر نه آن بودی که ما ترا بر جای بداشتیمی، «لَقَدْ کِدْتَ» نزدیک بودی تو و خواستی، «تَرْکَنُ إِلَیْهِمْ» که بایشان گرائیدی و با ایشان آرمیدی، «شَیْئاً قَلِیلًا (۷۴)» گرائیدنی اندک.
هوش مصنوعی: اگر ما تو را ثابت نگه نمی‌داشتیم، نزدیک بود که به آنها گرایش پیدا کنی و کمی به آنان تکیه کنی.
«إِذاً لَأَذَقْناکَ» آن گه بچشانیدیمی ما ترا، «ضِعْفَ الْحَیاةِ» توی از عذاب این جهانی «وَ ضِعْفَ الْمَماتِ» و توی از عذاب آن جهانی، «ثُمَّ لا تَجِدُ لَکَ عَلَیْنا نَصِیراً (۷۵)» آن گه تو بر ما یاری نیافتی.
هوش مصنوعی: پس ما تو را عذاب خواهیم کرد، عذاب را در این دنیا و عذاب را در آن دنیا به تو خواهیم چشانید. سپس تو هیچ یاری از ما نخواهی یافت.
«وَ إِنْ کادُوا لَیَسْتَفِزُّونَکَ» و خواستندی که بشکیزانندی ترا، «مِنَ الْأَرْضِ» از زمین، «لِیُخْرِجُوکَ مِنْها» تا ترا بیرون کنندی از آن، «وَ إِذاً لا یَلْبَثُونَ خِلافَکَ» و آن گه درنگ نیابندی ایشان در آن پس بیرون شد تو، «إِلَّا قَلِیلًا (۷۶)» مگر اندکی.
هوش مصنوعی: آنها تقریباً تو را تحریک می‌کردند که از زمین خارج شوی، تا تو را از آن بیرون کنند و در آن صورت مدت زیادی نمی‌توانستند در غیاب تو بمانند، به جز مدت زمان کمی.
«سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَکَ مِنْ رُسُلِنا» نهاد خداست در کار پیغامبران که پیش از تو بودند، «وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْوِیلًا (۷۷)» و نتوانی تو که رسول مایی که سنّت ما را از جای بگردانی.
هوش مصنوعی: خداوند در کار پیامبرانی که قبل از تو بوده‌اند، قوانینی دارد که بر طبق آن‌ها عمل می‌کنند. هیچ‌کس نمی‌تواند این قوانین الهی را تغییر دهد یا از مسیر خود منحرف کند.
«أَقِمِ الصَّلاةَ» بپای دار نماز، «لِدُلُوکِ الشَّمْسِ» از هنگام در گشتن خورشید، «إِلی‌ غَسَقِ اللَّیْلِ» تا تاریکی شب، «وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ» و بپای دار تو نماز بامداد، «إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ» که نماز بامداد، «کانَ مَشْهُوداً (۷۸)» فریشتگان روز و فریشتگان شب اندر آن بامداد حاضراند بتو
هوش مصنوعی: نماز را پابرجا داری از زمان غروب خورشید تا هنگام تاریکی شب و همچنین نماز صبح را برپا کن، زیرا نماز صبح مورد توجه فرشتگان شب و روز قرار دارد و در آن حضوریافته‌اند.