قوله تعالی: یا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَسْبُکَ اللَّهُ ای پیغامبر بسنده است ترا خدای، وَ مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ. (۶۴) و ایشان که پی برانند بتو از گرویدگان.
یا أَیُّهَا النَّبِیُّ ای پیغامبر، حَرِّضِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَی الْقِتالِ گرم کن و بر انگیز گروندگان را بر کشتن کردن، إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صابِرُونَ اگر از شما بیست تن بود شکیبایان، یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ باز بشکنند دویست تن را، وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ و اگر از شما صد تن بود، یَغْلِبُوا أَلْفاً مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا باز شکنند هزار تن را از کافران، بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَفْقَهُونَ. (۶۵) این بآنست که ایشان و حقّ از باطل باز نشناسند.
الْآنَ اکنون، خَفَّفَ اللَّهُ عَنْکُمْ سبک کرد خدا بار از شما، وَ عَلِمَ أَنَّ فِیکُمْ ضَعْفاً و بدانست و بدید که در شما سستی و بیچارگی است، فَإِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ صابِرَةٌ و اگر از شما صد تن بود شکیبا، یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ باز شکنند دویست تن را، وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ أَلْفٌ و اگر از شما هزار تن بود، یَغْلِبُوا أَلْفَیْنِ باز شکنند دو هزار تن را، بِإِذْنِ اللَّهِ بیاری خدا و دستوری وی و فرمان وی، وَ اللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ. (۶۶) و خدا بیاری با شکیبایان است.
ما کانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَکُونَ لَهُ أَسْری هرگز نبود پیغامبری که وی را اسیران در دست آمد، حَتَّی یُثْخِنَ فِی الْأَرْضِ تا پیش از این خوناب او را افکند در زمین، تُرِیدُونَ عَرَضَ الدُّنْیا عرض این جهان میخواهید و آنچه از آن فرا دست آید، وَ اللَّهُ یُرِیدُ الْآخِرَةَ و خدا شما را آخرت میپسندد، وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ. (۶۷) و خدا تواناییست دانا.
لَوْ لا کِتابٌ مِنَ اللَّهِ اگر نه حکم خدا بودی، سَبَقَ حکمی که رفت، لَمَسَّکُمْ فِیما أَخَذْتُمْ بشما رسید بآنچه ستدید از فداها، عَذابٌ عَظِیمٌ. (۶۸) عذابی بزرگ.
فَکُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ اکنون پس میخورید از آنچه غنیمت ستدید، حَلالًا طَیِّباً حلالی گشاده پاک، وَ اتَّقُوا اللَّهَ و میپرهیزید از خشم خدای و عذاب او، إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ. (۶۹) و میدانید که خدا آمرزگار است و مهربان.
یا أَیُّهَا النَّبِیُّ ای پیغامبر، قُلْ لِمَنْ فِی أَیْدِیکُمْ مِنَ الْأَسْری گوی آن کس را که در دست شمااند از اسیران، إِنْ یَعْلَمِ اللَّهُ فِی قُلُوبِکُمْ خَیْراً اگر خدای از دلهای شما ایمان و راستی داند، یُؤْتِکُمْ خَیْراً مِمَّا أُخِذَ مِنْکُمْ شما را به از آن دهد که از شما ستدند، وَ یَغْفِرْ لَکُمْ و بیامرزد شما را، وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ. (۷۰) و خدا آمرزگار است مهربان.
وَ إِنْ یُرِیدُوا خِیانَتَکَ و اگر پس خواهند که با تو کژ روند، فَقَدْ خانُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ اوّل هم چنین بودند، با خدا کژ رفتند، فَأَمْکَنَ مِنْهُمْ خدا ایشان را در دست تو داد و ترا بر ایشان پیروزی داد، وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ. (۷۱) و خدا دانائیست راستدان.
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا ایشان که بگرویدند، وَ هاجَرُوا و ایشان که از جای خویش و کسان خویش ببریدند، وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ و باز کوشیدند، بتن خویش و مال خویش از بهر خدای، وَ الَّذِینَ آوَوْا و ایشان که رسول خدای را و مؤمنانرا با خان و مانهای خود آوردند، وَ نَصَرُوا و یاری دادند ایشان را، أُولئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ ایشانند که یکدیگر را اولیاء و دوستاناند، وَ الَّذِینَ آمَنُوا و ایشان که بگرویدند، وَ لَمْ یُهاجِرُوا و از خان و مان و کسان خود نبریدند و بر رسول نیامدند، ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْءٍ شما که مؤمناناید مهاجراناید از خویشی ایشان در هیچ چیز نهاید، حَتَّی یُهاجِرُوا تا آن گه که پس ایمان بدار الهجرة آرند، وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ و اگر از شما یاری خواهند بر مشرکان آن گرویدگان که مقیماند در دار الشرک، فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ بر شما است که ایشان را یاری دهید، إِلَّا عَلی قَوْمٍ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ مِیثاقٌ مگر بر قومی که میان شما و میان ایشان مهادنهایست و عهدی، با ایشان غدر مکنید، وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ. (۷۲) و خدا بآنچه شما کنید بیناست و دانا.
وَ الَّذِینَ کَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ و ایشان که کافر شدند یکدیگر را اولیاء و دوستانند، إِلَّا تَفْعَلُوهُ اگر نکنید که یاری دهید چون از شما یاری خواهند، تَکُنْ فِتْنَةٌ فِی الْأَرْضِ فتنهای بود در زمین و بازگشت از اسلام با کفر، وَ فَسادٌ کَبِیرٌ (۷۳) و تباهی بزرگ.
وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ و ایشان که بگرویدند و هجرت کردند و از بهر خدای با دشمن باز کوشیدند، وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا و ایشان که رسول خدای را و یاران را مأوی دادند و در همه حال ایشان را یاری کردند، أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا ایشانند گرویدگان براستی، لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ. (۷۴) ایشانراست آمرزش و روزی نیکو آزاده بیرنج.
وَ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْ بَعْدُ و ایشان که بگرویدند از پس حدیبیه، وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا مَعَکُمْ و هجرت کردند و جهاد کردند با شما بهم، فَأُولئِکَ مِنْکُمْ ایشان از شمااند، وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلی بِبَعْضٍ و خویشاوندان بیکدیگر ارزانیاند در میراث، فِی کِتابِ اللَّهِ در دین خدای و حکم وی، إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ. (۷۵) که خدای به همه چیز داناست.
اطلاعات
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
قوله تعالی: یا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَسْبُکَ اللَّهُ ای پیغامبر بسنده است ترا خدای، وَ مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ. (۶۴) و ایشان که پی برانند بتو از گرویدگان.
هوش مصنوعی: خداوند در این آیه به پیامبر میفرماید که برای تو تنها خدا کافی است و همچنین کسانی که از مؤمنان به تو پیروی میکنند.
یا أَیُّهَا النَّبِیُّ ای پیغامبر، حَرِّضِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَی الْقِتالِ گرم کن و بر انگیز گروندگان را بر کشتن کردن، إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صابِرُونَ اگر از شما بیست تن بود شکیبایان، یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ باز بشکنند دویست تن را، وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ و اگر از شما صد تن بود، یَغْلِبُوا أَلْفاً مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا باز شکنند هزار تن را از کافران، بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَفْقَهُونَ. (۶۵) این بآنست که ایشان و حقّ از باطل باز نشناسند.
هوش مصنوعی: ای پیامبر، مومنان را به جهاد تشویق کن. اگر در میان شما بیست نفر صبور وجود داشته باشد، میتوانند دویست نفر را شکست دهند. و اگر شما صد نفر باشید، میتوانید هزار نفر از کافران را مغلوب کنید، چرا که آنها قومی هستند که درک نمیکنند و نمیتوانند حق را از باطل تشخیص دهند.
الْآنَ اکنون، خَفَّفَ اللَّهُ عَنْکُمْ سبک کرد خدا بار از شما، وَ عَلِمَ أَنَّ فِیکُمْ ضَعْفاً و بدانست و بدید که در شما سستی و بیچارگی است، فَإِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ صابِرَةٌ و اگر از شما صد تن بود شکیبا، یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ باز شکنند دویست تن را، وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ أَلْفٌ و اگر از شما هزار تن بود، یَغْلِبُوا أَلْفَیْنِ باز شکنند دو هزار تن را، بِإِذْنِ اللَّهِ بیاری خدا و دستوری وی و فرمان وی، وَ اللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ. (۶۶) و خدا بیاری با شکیبایان است.
هوش مصنوعی: اکنون خداوند بار شما را سبک کرده و میداند که در شما ضعفی وجود دارد. اگر صد نفر از شما صبور باشند، میتوانند دویست نفر را شکست دهند و اگر هزار نفر از شما صبور باشند، قادر خواهند بود دو هزار نفر را مغلوب کنند، به یاری خدا و با فرمان او. خداوند با شکیبایان است.
ما کانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَکُونَ لَهُ أَسْری هرگز نبود پیغامبری که وی را اسیران در دست آمد، حَتَّی یُثْخِنَ فِی الْأَرْضِ تا پیش از این خوناب او را افکند در زمین، تُرِیدُونَ عَرَضَ الدُّنْیا عرض این جهان میخواهید و آنچه از آن فرا دست آید، وَ اللَّهُ یُرِیدُ الْآخِرَةَ و خدا شما را آخرت میپسندد، وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ. (۶۷) و خدا تواناییست دانا.
هوش مصنوعی: هیچ پیامبری نباید در شرایطی قرار گیرد که اسیر شود تا زمانی که دشمنان او را در زمین ضعیف و تحت فشار قرار دهند. شما به دنبال منافع دنیایی هستید، اما خداوند در پی پاداش آخرت است و او صاحب قدرت و حکمت است.
لَوْ لا کِتابٌ مِنَ اللَّهِ اگر نه حکم خدا بودی، سَبَقَ حکمی که رفت، لَمَسَّکُمْ فِیما أَخَذْتُمْ بشما رسید بآنچه ستدید از فداها، عَذابٌ عَظِیمٌ. (۶۸) عذابی بزرگ.
هوش مصنوعی: اگر حکم الهی نبود، آنچه پیش از این صادر شده است، به شما رسیدگی میکرد و در آنچه به دست آوردهاید، عذابی بزرگ از طرف خدا دچار میشدید.
فَکُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ اکنون پس میخورید از آنچه غنیمت ستدید، حَلالًا طَیِّباً حلالی گشاده پاک، وَ اتَّقُوا اللَّهَ و میپرهیزید از خشم خدای و عذاب او، إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ. (۶۹) و میدانید که خدا آمرزگار است و مهربان.
هوش مصنوعی: پس از آنچه به دست آوردهاید، به طور حلال و پاکیزه تناول کنید و از خشم و عذاب خدا بپرهیزید، زیرا خدا بخشنده و مهربان است.
یا أَیُّهَا النَّبِیُّ ای پیغامبر، قُلْ لِمَنْ فِی أَیْدِیکُمْ مِنَ الْأَسْری گوی آن کس را که در دست شمااند از اسیران، إِنْ یَعْلَمِ اللَّهُ فِی قُلُوبِکُمْ خَیْراً اگر خدای از دلهای شما ایمان و راستی داند، یُؤْتِکُمْ خَیْراً مِمَّا أُخِذَ مِنْکُمْ شما را به از آن دهد که از شما ستدند، وَ یَغْفِرْ لَکُمْ و بیامرزد شما را، وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ. (۷۰) و خدا آمرزگار است مهربان.
هوش مصنوعی: ای پیامبر، به اسیرانی که در دست شما هستند بگو: اگر خداوند در دلهای شما خیر و نیکی را بداند، به شما بهتر از آنچه را که از شما گرفته شده، عطا میکند و شما را میبخشد. و خداوند آمرزگار و مهربان است.
وَ إِنْ یُرِیدُوا خِیانَتَکَ و اگر پس خواهند که با تو کژ روند، فَقَدْ خانُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ اوّل هم چنین بودند، با خدا کژ رفتند، فَأَمْکَنَ مِنْهُمْ خدا ایشان را در دست تو داد و ترا بر ایشان پیروزی داد، وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ. (۷۱) و خدا دانائیست راستدان.
هوش مصنوعی: اگر آنها بخواهند که با تو خیانت کنند، باید بدانند که قبلاً نیز با خدا خیانت کردند. بنابراین، خداوند به تو این امکان را داد که بر آنها غالب شوی و پیروزی نصیب تو کرد. خداوند عالم و حکیم است.
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا ایشان که بگرویدند، وَ هاجَرُوا و ایشان که از جای خویش و کسان خویش ببریدند، وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ و باز کوشیدند، بتن خویش و مال خویش از بهر خدای، وَ الَّذِینَ آوَوْا و ایشان که رسول خدای را و مؤمنانرا با خان و مانهای خود آوردند، وَ نَصَرُوا و یاری دادند ایشان را، أُولئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ ایشانند که یکدیگر را اولیاء و دوستاناند، وَ الَّذِینَ آمَنُوا و ایشان که بگرویدند، وَ لَمْ یُهاجِرُوا و از خان و مان و کسان خود نبریدند و بر رسول نیامدند، ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْءٍ شما که مؤمناناید مهاجراناید از خویشی ایشان در هیچ چیز نهاید، حَتَّی یُهاجِرُوا تا آن گه که پس ایمان بدار الهجرة آرند، وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ و اگر از شما یاری خواهند بر مشرکان آن گرویدگان که مقیماند در دار الشرک، فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ بر شما است که ایشان را یاری دهید، إِلَّا عَلی قَوْمٍ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ مِیثاقٌ مگر بر قومی که میان شما و میان ایشان مهادنهایست و عهدی، با ایشان غدر مکنید، وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ. (۷۲) و خدا بآنچه شما کنید بیناست و دانا.
هوش مصنوعی: کسانی که ایمان آوردهاند و از سرزمین و خانوادهشان هجرت کردهاند و با مال و جانشان در راه خدا تلاش کردهاند، و همچنین کسانی که پیامبر و مؤمنان را در خانههایشان پناه داده و یاری کردهاند، این افراد دوستان و یاران یکدیگرند. اما کسانی که ایمان آوردهاند و هجرت نکردهاند و نزد رسول نیامدهاند، شما که مؤمن هستید در هیچ چیزی از ایشان بهرهای ندارید تا زمانی که آنها نیز هجرت کنند. اگر آنها از شما در برابر مشرکان یاری بخواهند، بر شما واجب است که به آنها کمک کنید، مگر اینکه میان شما و آن قوم پیمانی باشد که نباید به آنها خیانت کنید. خداوند از اعمال شما آگاه و بیناست.
وَ الَّذِینَ کَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ و ایشان که کافر شدند یکدیگر را اولیاء و دوستانند، إِلَّا تَفْعَلُوهُ اگر نکنید که یاری دهید چون از شما یاری خواهند، تَکُنْ فِتْنَةٌ فِی الْأَرْضِ فتنهای بود در زمین و بازگشت از اسلام با کفر، وَ فَسادٌ کَبِیرٌ (۷۳) و تباهی بزرگ.
هوش مصنوعی: کسانی که کافر شدند، یکدیگر را به دوستی و یاری میگیرند. اگر شما یاری نکنید و به هم نپیوندید، فتنهای بزرگ در زمین و فساد عمیقی به وجود خواهد آمد.
وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ و ایشان که بگرویدند و هجرت کردند و از بهر خدای با دشمن باز کوشیدند، وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا و ایشان که رسول خدای را و یاران را مأوی دادند و در همه حال ایشان را یاری کردند، أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا ایشانند گرویدگان براستی، لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ. (۷۴) ایشانراست آمرزش و روزی نیکو آزاده بیرنج.
هوش مصنوعی: کسانی که ایمان آوردند و هجرت کردند و در راه خدا esfor کردند، و نیز کسانی که پیامبر خدا و یاران او را پناه دادند و در هر شرایطی از آنها حمایت کردند، آنها هستند که مؤمنان واقعی محسوب میشوند. برای آنها آمرزش و روزی نیکو در نظر گرفته شده است.
وَ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْ بَعْدُ و ایشان که بگرویدند از پس حدیبیه، وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا مَعَکُمْ و هجرت کردند و جهاد کردند با شما بهم، فَأُولئِکَ مِنْکُمْ ایشان از شمااند، وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلی بِبَعْضٍ و خویشاوندان بیکدیگر ارزانیاند در میراث، فِی کِتابِ اللَّهِ در دین خدای و حکم وی، إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ. (۷۵) که خدای به همه چیز داناست.
هوش مصنوعی: کسانی که بعد از صلح حدیبیه ایمان آوردند و هجرت کردند و در کنار شما جهاد کردند، از شما محسوب میشوند. همچنین خویشاوندان نسبت به یکدیگر در ارث و میراث، اولویت دارند بر دیگران، بر اساس قوانین الهی. زیرا خداوند بر تمامی امور آگاه است.