گنجور

۸ - النوبة الاولى

قوله تعالی: وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ و بنزدیک اوست گنجهای غیب لا یَعْلَمُها إِلَّا هُوَ نداند آن را مگر او وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ و میداند هر چه در خشک است و هر چه در آب وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ و بنیوفتد برگی از شاخی إِلَّا یَعْلَمُها مگر میداند آن را وَ لا حَبَّةٍ فِی ظُلُماتِ الْأَرْضِ و نه تخمی در تاریکیهای زمین او کنده یا افتاده که رست یا نرست وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ و نه هیچ تری و نه هیچ خشکی إِلَّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ (۵۹) مگر در نامه‌ای پیدا و پیدا کننده.

وَ هُوَ الَّذِی یَتَوَفَّاکُمْ بِاللَّیْلِ و اوست که شما را می‌میراند بشب وَ یَعْلَمُ ما جَرَحْتُمْ بِالنَّهارِ و میداند آنچه میکردید بروز ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فِیهِ آن گه شما را از آن خواب می‌برانگیزاند در دانش خویش لِیُقْضی‌ أَجَلٌ مُسَمًّی تا آنکه نامزد کرده شما را سپرده آید، و حق عمر شما بشما گزارده آید ثُمَّ إِلَیْهِ مَرْجِعُکُمْ آن گه با وی است بازگشت شما ثُمَّ یُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۶۰) و پس خبر کند شما را بکرد شما که می‌کردید.

وَ هُوَ الْقاهِرُ و اوست فرو شکننده و کم آورنده فَوْقَ عِبادِهِ زبر رهیگان خویش وَ یُرْسِلُ عَلَیْکُمْ حَفَظَةً و می‌فرو فرستد بر شما نگهبانان حَتَّی إِذا جاءَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ تا آن گه که بهر یکی از شما آید مرگی تَوَفَّتْهُ رُسُلُنا بمیراند او را فرستادگان ما وَ هُمْ لا یُفَرِّطُونَ (۶۱) و ایشان نگذارند که وی نفس زند بیش از اندازه.

ثُمَّ رُدُّوا إِلَی اللَّهِ آن گه باز برند ایشان را با خدای مَوْلاهُمُ الْحَقِّ آن خداوند ایشان بر راستی و سزاواری أَلا آگاه بید لَهُ الْحُکْمُ وی را است خواست و کار برگزارد وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبِینَ (۶۲) و اوست سبکبارتر همه دانایان و شمارندگان.

قُلْ مَنْ یُنَجِّیکُمْ گوی کیست که می‌رهاند شما را مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ از تاریکیهای خشک و آب و درماندگیها در دشتها و کشتیها؟ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَةً میخوانید او را بزاری در آشکارا و در نهان لَئِنْ أَنْجانا میگویند: اگر برهانی ما را مِنْ هذِهِ ازین که در آن افتادیم لَنَکُونَنَّ مِنَ الشَّاکِرِینَ (۶۳) تا باشیم از سپاس داران باشیم.

قُلِ اللَّهُ یُنَجِّیکُمْ مِنْها گوی اللَّه می‌رهاند شما را از آن وَ مِنْ کُلِّ کَرْبٍ و از هر تاسایی و هر اندوهی ثُمَّ أَنْتُمْ تُشْرِکُونَ (۶۴) پس آن گه از اسباب با وی انباز می‌آرید.

قُلْ هُوَ الْقادِرُ گوی او توانا است عَلی‌ أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ بر آنکه بر شما انگیزد عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ عذابی از زبر شما أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ یا عذابی از زیر پایهای شما أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً یا شما را در آمیزد و در هم او کند جوک جوک وَ یُذِیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ و بچشاند شما را زور و رنج یکدیگر انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ درنگر چون می‌گردانیم سخنان خویش از روی بروی لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ (۶۵) تا مگر دریابند.

وَ کَذَّبَ بِهِ قَوْمُکَ و قوم تو آن را می‌دروغ شمارد و ترا نااستوار وَ هُوَ الْحَقُّ و آن راست است و درست قُلْ لَسْتُ عَلَیْکُمْ بِوَکِیلٍ (۶۶) گوی من بر شما کارساز و کار توان و کاردار نه‌ام.

لِکُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ پیدا شدن هر بودنی را هنگامی هست وَ سَوْفَ تَعْلَمُونَ (۶۷) و آری آگاه شید

۷ - النوبة الثالثة: قوله تعالی: وَ أَنْذِرْ بِهِ الَّذِینَ یَخافُونَ الایة خوف اینجا بمعنی علم است، و ترسنده بحقیقت اوست که علم ترس داند، ترس بی‌علم ترس خارجیان است، و علم بی ترس علم زندیقان، و ترس با علم صفت مؤمنان و صدیقان. اینست صفت درویشان صحابه و اصحاب صفّه، هم ترس بود ایشان را و هم علم، هم اخلاص بود ایشان را و هم صدق. رسول خدا (ص) روزی بایشان برگذشت. ایشان را دید هر یکی کان حسرت شده، و اندوه دین بجان و دل پذیرفته، با درویشی و بی‌کامی بساخته، ظاهری شوریده، و باطنی آسوده، قلاده معیشت و نعمت گسسته، و راز ولی نعمت بدل ایشان پیوسته، چشمهاشان چون ابر بهاران، و رویها چون ماه تابان. همه در آن صفّه صف کشیده، و نور دل ایشان بهفت طبقه آسمان پیوسته. رسول خدا آن سوز و نیاز و آن راز و ناز ایشان دید، گفت: «ابشروا یا اصحاب الصفة! فمن یقی منکم علی النعت الذی انتم علیه الیوم، راضیا بما فیه، فانه من رفقایی یوم القیامة».۸ - النوبة الثانیة: قوله تعالی: وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ مفاتح خزائن است، و مفاتیح مقالید.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ و بنزدیک اوست گنجهای غیب لا یَعْلَمُها إِلَّا هُوَ نداند آن را مگر او وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ و میداند هر چه در خشک است و هر چه در آب وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ و بنیوفتد برگی از شاخی إِلَّا یَعْلَمُها مگر میداند آن را وَ لا حَبَّةٍ فِی ظُلُماتِ الْأَرْضِ و نه تخمی در تاریکیهای زمین او کنده یا افتاده که رست یا نرست وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ و نه هیچ تری و نه هیچ خشکی إِلَّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ (۵۹) مگر در نامه‌ای پیدا و پیدا کننده.
هوش مصنوعی: خداوند دارای گنجینه‌های پنهانی است که هیچ‌کس جز او از آنها آگاه نیست. او از تمام آنچه در خشکی و دریا وجود دارد، باخبر است. حتی نمی‌افتد برگی از درخت مگر اینکه او آن را می‌داند و هیچ دانه‌ای در عمق زمین نیست، اعم از دانه‌های ریز یا درشت، که او از آن آگاه نباشد. همچنین هیچ چیز تر و خشکی نیست، مگر اینکه همه آنها در یک نوشته روشن ثبت شده‌اند.
وَ هُوَ الَّذِی یَتَوَفَّاکُمْ بِاللَّیْلِ و اوست که شما را می‌میراند بشب وَ یَعْلَمُ ما جَرَحْتُمْ بِالنَّهارِ و میداند آنچه میکردید بروز ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فِیهِ آن گه شما را از آن خواب می‌برانگیزاند در دانش خویش لِیُقْضی‌ أَجَلٌ مُسَمًّی تا آنکه نامزد کرده شما را سپرده آید، و حق عمر شما بشما گزارده آید ثُمَّ إِلَیْهِ مَرْجِعُکُمْ آن گه با وی است بازگشت شما ثُمَّ یُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۶۰) و پس خبر کند شما را بکرد شما که می‌کردید.
هوش مصنوعی: او کسی است که شما را در شب می‌میراند و آنچه را که در طول روز انجام می‌دهید، می‌داند. سپس شما را از خواب بیدار می‌کند تا مدت مشخصی از عمرتان به پایان برسد. بعد از آن، بازگشت شما به سوی اوست و او شما را از کارهایی که انجام داده‌اید، آگاه خواهد ساخت.
وَ هُوَ الْقاهِرُ و اوست فرو شکننده و کم آورنده فَوْقَ عِبادِهِ زبر رهیگان خویش وَ یُرْسِلُ عَلَیْکُمْ حَفَظَةً و می‌فرو فرستد بر شما نگهبانان حَتَّی إِذا جاءَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ تا آن گه که بهر یکی از شما آید مرگی تَوَفَّتْهُ رُسُلُنا بمیراند او را فرستادگان ما وَ هُمْ لا یُفَرِّطُونَ (۶۱) و ایشان نگذارند که وی نفس زند بیش از اندازه.
هوش مصنوعی: اوست که قاهر است و برتر از بندگانش، و نگهبانانی را بر شما می‌فرستد. تا زمانی که مرگ یکی از شما برسد، فرستادگان ما او را می‌میرانند و هرگز در این کار کوتاهی نمی‌کنند و نمی‌گذارند او بیشتر از حدی که مقرر شده نفسی بکشد.
ثُمَّ رُدُّوا إِلَی اللَّهِ آن گه باز برند ایشان را با خدای مَوْلاهُمُ الْحَقِّ آن خداوند ایشان بر راستی و سزاواری أَلا آگاه بید لَهُ الْحُکْمُ وی را است خواست و کار برگزارد وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبِینَ (۶۲) و اوست سبکبارتر همه دانایان و شمارندگان.
هوش مصنوعی: سپس آنها را به سوی خداوند خویش باز می‌گردانند، همان خداوند حقیقی و حقیقی آنها. او به درستی و شایستگی آگاه است؛ اوست که حکم می‌کند و کارها را بر می‌گزیند و او سریع‌ترین در حسابرس‌هاست.
قُلْ مَنْ یُنَجِّیکُمْ گوی کیست که می‌رهاند شما را مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ از تاریکیهای خشک و آب و درماندگیها در دشتها و کشتیها؟ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَةً میخوانید او را بزاری در آشکارا و در نهان لَئِنْ أَنْجانا میگویند: اگر برهانی ما را مِنْ هذِهِ ازین که در آن افتادیم لَنَکُونَنَّ مِنَ الشَّاکِرِینَ (۶۳) تا باشیم از سپاس داران باشیم.
هوش مصنوعی: بپرسید: چه کسی شما را از تاریکی‌های خشکی و دریا نجات می‌دهد، زمانی که در دشت‌ها و کشتی‌ها به زاری و دعا او را می‌خوانید؟ در مناجات و سکوت، می‌گویید: اگر ما را از این بلایی که در آن گرفتار شده‌ایم نجات بدهی، ما از سپاس‌گزاران خواهیم بود.
قُلِ اللَّهُ یُنَجِّیکُمْ مِنْها گوی اللَّه می‌رهاند شما را از آن وَ مِنْ کُلِّ کَرْبٍ و از هر تاسایی و هر اندوهی ثُمَّ أَنْتُمْ تُشْرِکُونَ (۶۴) پس آن گه از اسباب با وی انباز می‌آرید.
هوش مصنوعی: خداوند شما را از آن (مشکلات) و از هر اندوه و سختی دیگری نجات می‌دهد، اما سپس شما همچنان شرک می‌ورزید و برای او شریک قرار می‌دهید.
قُلْ هُوَ الْقادِرُ گوی او توانا است عَلی‌ أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ بر آنکه بر شما انگیزد عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ عذابی از زبر شما أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ یا عذابی از زیر پایهای شما أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً یا شما را در آمیزد و در هم او کند جوک جوک وَ یُذِیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ و بچشاند شما را زور و رنج یکدیگر انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ درنگر چون می‌گردانیم سخنان خویش از روی بروی لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ (۶۵) تا مگر دریابند.
هوش مصنوعی: بگو او توانایی دارد که عذابی از بالا بر سر شما فرستد یا عذابی از زیر پای شما یا شما را گروه گروه کند و در هم بریزد و به شما چشاندن درد و زحمت یکدیگر را. بنگر که چگونه آیات را به گونه‌های مختلف بیان می‌کنیم شاید آنها درک کنند.
وَ کَذَّبَ بِهِ قَوْمُکَ و قوم تو آن را می‌دروغ شمارد و ترا نااستوار وَ هُوَ الْحَقُّ و آن راست است و درست قُلْ لَسْتُ عَلَیْکُمْ بِوَکِیلٍ (۶۶) گوی من بر شما کارساز و کار توان و کاردار نه‌ام.
هوش مصنوعی: قوم تو آن را دروغ می‌دانند، در حالی که آن حقیقت دارد. بگو من مسئول کارهای شما نیستم.
لِکُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ پیدا شدن هر بودنی را هنگامی هست وَ سَوْفَ تَعْلَمُونَ (۶۷) و آری آگاه شید
هوش مصنوعی: برای هر خبر و واقعیتی جا و زمان خاصی وجود دارد و شما به زودی این را خواهید فهمید. پس آگاه باشید.