گنجور

۲۳ - النوبة الاولى

قوله تعالی: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ای ایشان که بگرویدند، آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ بگروید بخدا و برسول وی، وَ الْکِتابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلی‌ رَسُولِهِ و بقرآن که برسول خود فرو فرستاد، وَ الْکِتابِ الَّذِی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ و بکتابها که از پیش فرو فرستاد بر پیغمبران، وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ و هر که کافر شود بخدا، وَ مَلائِکَتِهِ و فریشتگان وی، وَ کُتُبِهِ و کتابهای وی، وَ رُسُلِهِ و رسولان وی، وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ و بروز رستاخیز، فَقَدْ ضَلَّ ضَلالًا بَعِیداً (۱۳۶) او بیراه گشت بیراهی دور.

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا ایشان که بگرویدند، ثُمَّ کَفَرُوا باز کافر شدند، ثُمَّ ازْدادُوا کُفْراً پس در کفر بیفزودند، لَمْ یَکُنِ اللَّهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ خدای بر آن نیست که ایشان را بیامرزد هرگز، وَ لا لِیَهْدِیَهُمْ سَبِیلًا (۱۳۷) و نه بر آنکه ایشان را راه نماید هرگز.

بَشِّرِ الْمُنافِقِینَ خبر کن منافقان را، بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِیماً (۱۳۸) که ایشانراست عذابی دردنمای.

الَّذِینَ یَتَّخِذُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ ایشان که کافران را بدوستان میدارند، مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ فرود از مؤمنان، أَ یَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ بنزدیک کافران می‌قوّت و عزّت جویند، فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِیعاً (۱۳۹) قوّت و عزّت خدایراست بهمگی.

وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتابِ و فرو فرستاده آمد بر شما درین قرآن، أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ هر گاه که شنوید، آیاتِ اللَّهِ آیات و سخنان خدا، یُکْفَرُ بِها که کافر شوند بآن، وَ یُسْتَهْزَأُ بِها و افسوس میکنند بدان، فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ بمنشینید با ایشان، حَتَّی یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ تا آن گه که سخنی دیگر درگیرند جز زان، إِنَّکُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ که آن گه چون ایشان بید، إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقِینَ وَ الْکافِرِینَ و خدای بهم آورنده کافران و منافقان است.

فِی جَهَنَّمَ جَمِیعاً (۱۴۰) در دوزخ بهم.

الَّذِینَ یَتَرَبَّصُونَ بِکُمْ ایشان که شما را میکوشند، فَإِنْ کانَ لَکُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ اگر چنانست که شما را جای ظفر بود، قالُوا گویند شما را: أَ لَمْ نَکُنْ مَعَکُمْ نه با شما بودیم؟ وَ إِنْ کانَ لِلْکافِرِینَ نَصِیبٌ و اگر کافران را از شما بهره‌ای بود بظفر یا گزند، قالُوا کافران را گویند أَ لَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَیْکُمْ نه بر شما دست یافته بودیم؟ وَ نَمْنَعْکُمْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ و شما را از گرویدگان نگاه داشتیم، فَاللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ خدای حکم کند میان شما روز رستاخیز، وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا (۱۴۱) خدای کافران را بر مؤمنان هیچ سبیل و راه دست نداد.

إِنَّ الْمُنافِقِینَ یُخادِعُونَ اللَّهَ‌ منافقان با خدای می‌فرهیب سازند، وَ هُوَ خادِعُهُمْ‌ خدای فرهیونده ایشانست، وَ إِذا قامُوا إِلَی الصَّلاةِ و چون بر نماز خیزند، قامُوا کُسالی‌ کاهلان برخیزند، یُراؤُنَ النَّاسَ‌ دیدار مردمان می‌خواهند، وَ لا یَذْکُرُونَ اللَّهَ‌ و در آن نماز خدای را یاد نکنند، إِلَّا قَلِیلًا (۱۴۲) مگر اندکی.

مُذَبْذَبِینَ بَیْنَ ذلِکَ متردّدان‌اند میان کفر و ایمان، لا إِلی‌ هؤُلاءِ نه با اینان، وَ لا إِلی‌ هؤُلاءِ و نه با ایشان، وَ مَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ و هر که اللَّه وی را از راه گم کرد، فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِیلًا (۱۴۳) وی را حیلتی نیابی.

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ای ایشان که بگرویدند، لا تَتَّخِذُوا الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ کافران را بدوستان ندارید فرود از مؤمنان، أَ تُرِیدُونَ می‌خواهید، أَنْ تَجْعَلُوا لِلَّهِ عَلَیْکُمْ که اللَّه را بر خویشتن سازید، سُلْطاناً مُبِیناً (۱۴۴) حجّتی آشکارا.

إِنَّ الْمُنافِقِینَ فِی الدَّرْکِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ منافقان در پایه زیرین‌اند از آتش،وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِیراً (۱۴۵) و ایشان را فریادرسی و یاری نیابی.

إِلَّا الَّذِینَ تابُوا مگر ایشان که توبه کنند، وَ أَصْلَحُوا و کار خود باصلاح آرند، وَ اعْتَصَمُوا بِاللَّهِ و دست باللّه زنند، وَ أَخْلَصُوا دِینَهُمْ لِلَّهِ و دین خویش خدای را پاک کنند، فَأُولئِکَ مَعَ الْمُؤْمِنِینَ آن گه ایشان با مؤمنان‌اند، وَ سَوْفَ یُؤْتِ اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ و دهد خدای مؤمنانرا، أَجْراً عَظِیماً (۱۴۶) مزدی بزرگوار.

۲۲ - النوبة الثالثة: قوله تعالی: وَ مَنْ أَحْسَنُ دِیناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ الآیة ربّ العالمین خدای جهانیان، و کردگار نهان دان، جلّ جلاله و تقدّست اسماءه و تعالت صفاته، درین آیت مخلصان را میستاید، و اخلاص در اعمال میپسندد. و اوّل کسی که جامه اخلاص در سر کعبه عمل کشید مصطفی بود که گفت: «انّما الأعمال بالنّیّات».۲۳ - النوبة الثانیة: قوله تعالی: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ ابن عباس گفت: سبب نزول این آیت آن بود که عبد اللَّه بن سلام و اسد و اسید پسران کعب، و ثعلبة بن قیس و و یامین بن یامین و برادر زاده عبد اللَّه سلام، سلمه و خواهرزاده وی سلام، اینان مؤمنان اهل کتاب‌اند، پیش مصطفی (ص) شدند، و گفتند: یا رسول اللَّه! ما ایمان میآریم بتو، و بقرآن کتاب تو، و به موسی و بر تورات کتاب وی، و به عزیر، و بیرون ازین هر چه هست از کتاب و رسل ایمان بدان نیاریم. مصطفی (ص) گفت: نه، که ایمان آرید بخدا و برسول وی محمد، و بکتاب وی قرآن، و بهر کتاب که پیش از قرآن فرو آمد. ایشان گفتند: نکنیم. پس ربّ العالمین این آیت فرستاد، میگوید: ای شما که به محمد و بقرآن و به موسی و به تورات گرویدند، آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ باللّه بگروید، و برسول وی محمد، و بکتاب وی قرآن، و بهر کتاب که پیش از وی فرو فرستاده آمد: تورات و انجیل و زبور و جز از آن از کتب و صحف.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ای ایشان که بگرویدند، آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ بگروید بخدا و برسول وی، وَ الْکِتابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلی‌ رَسُولِهِ و بقرآن که برسول خود فرو فرستاد، وَ الْکِتابِ الَّذِی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ و بکتابها که از پیش فرو فرستاد بر پیغمبران، وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ و هر که کافر شود بخدا، وَ مَلائِکَتِهِ و فریشتگان وی، وَ کُتُبِهِ و کتابهای وی، وَ رُسُلِهِ و رسولان وی، وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ و بروز رستاخیز، فَقَدْ ضَلَّ ضَلالًا بَعِیداً (۱۳۶) او بیراه گشت بیراهی دور.
هوش مصنوعی: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، به خدا و رسول او و به کتابی که بر رسولش نازل کرده است و به کتاب‌هایی که قبلاً بر پیامبران دیگر نازل شده، ایمان بیاورید. و هرکس به خدا و فرشتگانش و کتاب‌هایش و پیامبرانش و روز قیامت کافر شود، به یقین در گمراهی شدیدی فرو رفته است.
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا ایشان که بگرویدند، ثُمَّ کَفَرُوا باز کافر شدند، ثُمَّ ازْدادُوا کُفْراً پس در کفر بیفزودند، لَمْ یَکُنِ اللَّهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ خدای بر آن نیست که ایشان را بیامرزد هرگز، وَ لا لِیَهْدِیَهُمْ سَبِیلًا (۱۳۷) و نه بر آنکه ایشان را راه نماید هرگز.
هوش مصنوعی: کسانی که ایمان آورده‌اند، سپس دوباره کافر شده‌اند و در کفر خود بیشتر پیش رفته‌اند، خدا هرگز آنها را نخواهد آمرزید و راهی برای هدایت آنها نخواهد گشود.
بَشِّرِ الْمُنافِقِینَ خبر کن منافقان را، بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِیماً (۱۳۸) که ایشانراست عذابی دردنمای.
هوش مصنوعی: منافقان را آگاه کن که عذابی دردناک در انتظارشان است.
الَّذِینَ یَتَّخِذُونَ الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ ایشان که کافران را بدوستان میدارند، مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ فرود از مؤمنان، أَ یَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ بنزدیک کافران می‌قوّت و عزّت جویند، فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِیعاً (۱۳۹) قوّت و عزّت خدایراست بهمگی.
هوش مصنوعی: آنانی که کافران را به عنوان دوستان خود برمی‌گزینند و مؤمنان را کنار می‌گذارند، آیا به دنبال عزت و قدرت نزد آنها هستند؟ در حقیقت، عزت و قدرت تنها از آنِ خداست.
وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتابِ و فرو فرستاده آمد بر شما درین قرآن، أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ هر گاه که شنوید، آیاتِ اللَّهِ آیات و سخنان خدا، یُکْفَرُ بِها که کافر شوند بآن، وَ یُسْتَهْزَأُ بِها و افسوس میکنند بدان، فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ بمنشینید با ایشان، حَتَّی یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ تا آن گه که سخنی دیگر درگیرند جز زان، إِنَّکُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ که آن گه چون ایشان بید، إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقِینَ وَ الْکافِرِینَ و خدای بهم آورنده کافران و منافقان است.
هوش مصنوعی: در قرآن آمده است که هرگاه آیات خدا را بشنوید که مورد تمسخر و انکار قرار می‌گیرند، با کسانی که این گونه صحبت می‌کنند، ننشینید تا زمانی که آنها به موضوع دیگری بپردازند. زیرا اگر در این محافل شرکت کنید، حال شما نیز مانند آنها خواهد بود. خداوند کافران و منافقان را گرد هم خواهد آورد.
فِی جَهَنَّمَ جَمِیعاً (۱۴۰) در دوزخ بهم.
هوش مصنوعی: همه در دوزخ جمع خواهند شد.
الَّذِینَ یَتَرَبَّصُونَ بِکُمْ ایشان که شما را میکوشند، فَإِنْ کانَ لَکُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ اگر چنانست که شما را جای ظفر بود، قالُوا گویند شما را: أَ لَمْ نَکُنْ مَعَکُمْ نه با شما بودیم؟ وَ إِنْ کانَ لِلْکافِرِینَ نَصِیبٌ و اگر کافران را از شما بهره‌ای بود بظفر یا گزند، قالُوا کافران را گویند أَ لَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَیْکُمْ نه بر شما دست یافته بودیم؟ وَ نَمْنَعْکُمْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ و شما را از گرویدگان نگاه داشتیم، فَاللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ خدای حکم کند میان شما روز رستاخیز، وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا (۱۴۱) خدای کافران را بر مؤمنان هیچ سبیل و راه دست نداد.
هوش مصنوعی: آنهایی که منتظر وقوع حوادث برای شما هستند، اگر شما به پیروزی از سوی خداوند دست یابید، خواهند گفت: «آیا ما با شما نبودیم؟» و اگر هم کافران به شما دست یابند، خواهند گفت: «آیا ما بر شما تسلط نداشتیم و شما را از پیروان مؤمنان باز نداشتیم؟» در روز قیامت، خداوند میان شما حکم خواهد کرد و هرگز برای کافران بر مؤمنان راه و چاره‌ای قرار نخواهد داد.
إِنَّ الْمُنافِقِینَ یُخادِعُونَ اللَّهَ‌ منافقان با خدای می‌فرهیب سازند، وَ هُوَ خادِعُهُمْ‌ خدای فرهیونده ایشانست، وَ إِذا قامُوا إِلَی الصَّلاةِ و چون بر نماز خیزند، قامُوا کُسالی‌ کاهلان برخیزند، یُراؤُنَ النَّاسَ‌ دیدار مردمان می‌خواهند، وَ لا یَذْکُرُونَ اللَّهَ‌ و در آن نماز خدای را یاد نکنند، إِلَّا قَلِیلًا (۱۴۲) مگر اندکی.
هوش مصنوعی: منافقان سعی دارند خدا را فریب دهند، در حالی که خدا آنها را به خوبی می‌شناسد. هنگامی که برای نماز برمی‌خیزند، به صورت تنبل و بی‌حوصله این کار را انجام می‌دهند و فقط به خاطر جلب نظر مردم نماز می‌خوانند. در نماز خود نیز خدا را به‌اندازه‌ی کمی یاد می‌کنند.
مُذَبْذَبِینَ بَیْنَ ذلِکَ متردّدان‌اند میان کفر و ایمان، لا إِلی‌ هؤُلاءِ نه با اینان، وَ لا إِلی‌ هؤُلاءِ و نه با ایشان، وَ مَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ و هر که اللَّه وی را از راه گم کرد، فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِیلًا (۱۴۳) وی را حیلتی نیابی.
هوش مصنوعی: افرادی هستند که بین کفر و ایمان بلاتکلیف‌اند، نه به این دسته تعلق دارند و نه به آن دسته دیگر. و هر کس که خدا او را گمراه کند، هرگز راهی برای هدایت او نخواهی یافت.
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ای ایشان که بگرویدند، لا تَتَّخِذُوا الْکافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ کافران را بدوستان ندارید فرود از مؤمنان، أَ تُرِیدُونَ می‌خواهید، أَنْ تَجْعَلُوا لِلَّهِ عَلَیْکُمْ که اللَّه را بر خویشتن سازید، سُلْطاناً مُبِیناً (۱۴۴) حجّتی آشکارا.
هوش مصنوعی: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، کافران را به عنوان دوستان و همراهان خود انتخاب نکنید به جای مؤمنان. آیا می‌خواهید که خداوند بر شما دلیلی آشکار بیاورد؟
إِنَّ الْمُنافِقِینَ فِی الدَّرْکِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ منافقان در پایه زیرین‌اند از آتش،وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِیراً (۱۴۵) و ایشان را فریادرسی و یاری نیابی.
هوش مصنوعی: منافقان در پایین‌ترین طبقه جهنم قرار دارند و هیچ یاری‌کننده‌ای برای آن‌ها یافت نخواهد شد.
إِلَّا الَّذِینَ تابُوا مگر ایشان که توبه کنند، وَ أَصْلَحُوا و کار خود باصلاح آرند، وَ اعْتَصَمُوا بِاللَّهِ و دست باللّه زنند، وَ أَخْلَصُوا دِینَهُمْ لِلَّهِ و دین خویش خدای را پاک کنند، فَأُولئِکَ مَعَ الْمُؤْمِنِینَ آن گه ایشان با مؤمنان‌اند، وَ سَوْفَ یُؤْتِ اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ و دهد خدای مؤمنانرا، أَجْراً عَظِیماً (۱۴۶) مزدی بزرگوار.
هوش مصنوعی: مگر کسانی که توبه کنند، کاری را که انجام داده‌اند اصلاح نمایند، به خدا پناه ببرند و ایمان خود را خالصانه برای خدا قرار دهند، این افراد در جمع مؤمنان خواهند بود و خدا به مؤمنان پاداشی بزرگ خواهد داد.