گنجور

۳۲ - النوبة الاولى

قوله تعالی: إِنَّ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ در آفرینش آسمانها و زمین، وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ و آمد و شد شب و روز، لَآیاتٍ نشانهایی است، لِأُولِی الْأَلْبابِ (۱۹۰) خردمندان و زیرکان را.

الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ. ایشان که یاد میکنند خدای را، قِیاماً ایستادگان، وَ قُعُوداً نشستگان، وَ عَلی‌ جُنُوبِهِمْ و بر پهلوهای خویش خفتگان، وَ یَتَفَکَّرُونَ و می‌اندیشند، فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ در آفرینش آسمان و زمین که مینگرند در آن، رَبَّنا خداوند ما، ما خَلَقْتَ هذا باطِلًا این بگزاف و باطل نیافریدی، سُبْحانَکَ پاکی و بی‌عیبی ترا، فَقِنا پس بازدار از ما، عَذابَ النَّارِ (۱۹۱) عذاب آتش.

رَبَّنا خداوند ما، إِنَّکَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ تو هر که را در آتش کردی، فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وی را رسوا کردی، وَ ما لِلظَّالِمِینَ و نیست ستمکاران را، مِنْ أَنْصارٍ (۱۹۲) از یارانی هیچ کس.

رَبَّنا خداوند ما، إِنَّنا سَمِعْنا ما شنیدیم، مُنادِیاً آواز دهنده‌ای یُنادِی لِلْإِیمانِ که آواز میداد استوار گرفتن و گرویدن را، أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ‌

که استوار گیرید و بگروید، فَآمَنَّا استوار گرفتیم و بگرویدیم، رَبَّنا خداوند ما، فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا پس بیامرز ما را گناهان ما، وَ کَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا و ناپیدا کن از ما بدیهای ما، وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ (۱۹۳) و بمیران ما را با نیکان، رَبَّنا خداوند ما، وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا ما را ده آنچه ما را وعده داده‌ای، عَلی‌ رُسُلِکَ بر زبانهای فرستادگان خویش، وَ لا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ و ما را رسوا مکن روز رستاخیز، إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعادَ (۱۹۴) بدرستی که تو وعده خویش بنگردانی، و خلاف نکنی.

فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ پاسخ نیکو کرد خدای ایشان را، أَنِّی لا أُضِیعُ که من ضایع نگذارم، عَمَلَ عامِلٍ مِنْکُمْ کردار هیچ کارگری از شما، مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‌، از مردی یا از زنی، بَعْضُکُمْ مِنْ بَعْضٍ همه از یکدیگراید، فَالَّذِینَ هاجَرُوا ایشان که هجرت کردند از خان و مان خود ببریدند، وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ و بیرون کردند ایشان را از سرایهای ایشان، وَ أُوذُوا فِی سَبِیلِی و رنجانیدند ایشان را در راه دین من، وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا و جنگ کردند تا ایشان را بکشتند، لَأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ تا پیدا کنم ازیشان بدیهای ایشان، وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ و در آرم ایشان را در بهشتهایی که میرود زیر درختان آن جویها، ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ بپاداشی از نزدیک خدای، وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ (۱۹۵) و خدای آنست که بنزدیک اوست نیکویی ثواب.

لا یَغُرَّنَّکَ ترا مفرهیباد، تَقَلُّبُ الَّذِینَ کَفَرُوا گشتن و گردیدن ایشان که کافر شدند، فِی الْبِلادِ (۱۹۶) در شهرها، مَتاعٌ قَلِیلٌ آن برخورداری اندکست، ثُمَّ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ پس بازگشتنگاه ایشان دوزخ است، وَ بِئْسَ الْمِهادُ (۱۹۷) و بد آرامگاهها که آنست.

لکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لکن ایشان که بپرهیزیدند از شرک آوردن با خدای خویش، لَهُمْ جَنَّاتٌ ایشان راست بهشتهایی، تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ میرود زیر درختان آن جویها، خالِدِینَ فِیها جاویدان در آن نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ نزلی از نزدیک خدای، وَ ما عِنْدَ اللَّهِ و آنچه نزدیک خدای است، خَیْرٌ لِلْأَبْرارِ (۱۹۸) به است نیکان را.

وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ و از اهل تورات، لَمَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ کس است که استوار میگیرد و میگرود بخدای، وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ و آنچه فرو فرستاده آمد بشما از قرآن، وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ و آنچه فرو فرستاده آمد بایشان از تورات خاشِعِینَ لِلَّهِ فرو داشتان‌اند خدای را، لا یَشْتَرُونَ نمی‌خرند، بِآیاتِ اللَّهِ بسخنان خدای، ثَمَناً قَلِیلًا بهای اندک، أُولئِکَ ایشانند، لَهُمْ أَجْرُهُمْ که ایشان راست مزد ایشان، عِنْدَ رَبِّهِمْ بنزدیک خداوند ایشان، إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسابِ (۱۹۹) خدای سبک شمار است زود توان.

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ای ایشان که بگرویدند، اصْبِرُوا شکیبایی کنید، وَ صابِرُوا و با کاوید (۱) وَ رابِطُوا و بحرب و حجت دین بپای دارید، وَ اتَّقُوا اللَّهَ و بپرهیزید از خدای، لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (۲۰۰) تا جاوید پیروز آئید.

۳۱ - النوبة الثالثة: قوله تعالی: کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ ای خداوندی که بندگانت همه فانی‌اند و تو باقی! ای خداوندی که رهیگانت همه برسیدنی‌اند و تو بودنی! بودی تو و کس نبود! بمانی تو و کس نماند! همه مقهوراند و تو قهار! همه مأموراند و تو جبّار! همه مصنوع‌اند تو کردگار! همه مردنی‌اند و تو زنده پاینده! همه رفتنی‌اند و تو خداوندی گمارنده، و با همه تاونده.۳۲ - النوبة الثانیة: قوله تعالی: إِنَّ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ابن عمر در پیش عایشه صدّیقه شد گفت: یا عایشه! از آن کارها و سرگذشتهای رسول (ص) که مردم را شگفت آید و خیره سر کند یکی با من بگوی. عایشه گفت: یا ابن عمر! کارهای رسول (ص) همه آنست که مردم را شگفت آید، و از آن درماند چون بشنود. در حجره و نوبت من بود، شبی در جامه خواب خفته بمن گفت: یا عایشه! اوفتد که مرا دستوری دهی امشب تا خدای را عبادت کنم و با ذکر وی پردازم. گفتم: یا رسول اللَّه هر چند قرب تو و هوای تو دوست دارم، اما ترا بآنچه می‌گویی دستوری دادم. پس برخاست و وضوی برآورد و در نماز شد، آن گه قرآن خواندن گرفت، و گریستن بر وی افتاد، چندان بگریست که خاک زمین از اشک وی تر شد، تا بوقت صبح برین صفت بود. پس بلال آمد تا او را از نماز بامداد آگاهی دهد، وی را دید که نهمار میگریست. گفت: یا رسول اللَّه این همه گریستن چراست؟ نه گناهانت گذشته و آینده آمرزیده‌اند؟

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: إِنَّ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ در آفرینش آسمانها و زمین، وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ و آمد و شد شب و روز، لَآیاتٍ نشانهایی است، لِأُولِی الْأَلْبابِ (۱۹۰) خردمندان و زیرکان را.
هوش مصنوعی: در آفرینش آسمان‌ها و زمین و همچنین تغییرات شب و روز، نشانه‌هایی وجود دارد برای افرادی که دارای عقل و فهم‌اند.
الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ. ایشان که یاد میکنند خدای را، قِیاماً ایستادگان، وَ قُعُوداً نشستگان، وَ عَلی‌ جُنُوبِهِمْ و بر پهلوهای خویش خفتگان، وَ یَتَفَکَّرُونَ و می‌اندیشند، فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ در آفرینش آسمان و زمین که مینگرند در آن، رَبَّنا خداوند ما، ما خَلَقْتَ هذا باطِلًا این بگزاف و باطل نیافریدی، سُبْحانَکَ پاکی و بی‌عیبی ترا، فَقِنا پس بازدار از ما، عَذابَ النَّارِ (۱۹۱) عذاب آتش.
هوش مصنوعی: کسانی که خدای خود را یاد می‌کنند در حالت ایستاده، نشسته و دراز کشیده، و در آفرینش آسمان‌ها و زمین تفکر می‌کنند، می‌گویند: "خداوند ما، اینها را بیهوده نیافریدی. تو پاک و بی‌نقصی. پس ما را از عذاب آتش حفظ کن."
رَبَّنا خداوند ما، إِنَّکَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ تو هر که را در آتش کردی، فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وی را رسوا کردی، وَ ما لِلظَّالِمِینَ و نیست ستمکاران را، مِنْ أَنْصارٍ (۱۹۲) از یارانی هیچ کس.
هوش مصنوعی: خداوند ما، هر کس را که به آتش وارد کنی، رسوا کرده‌ای و برای ستمکاران هیچ یاری وجود ندارد.
رَبَّنا خداوند ما، إِنَّنا سَمِعْنا ما شنیدیم، مُنادِیاً آواز دهنده‌ای یُنادِی لِلْإِیمانِ که آواز میداد استوار گرفتن و گرویدن را، أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ‌
هوش مصنوعی: خداوند ما، ما صدای یک دعوت‌کننده‌ای را شنیدیم که مردم را به ایمان و گرویدن به پروردگارشان دعوت می‌کرد.
که استوار گیرید و بگروید، فَآمَنَّا استوار گرفتیم و بگرویدیم، رَبَّنا خداوند ما، فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا پس بیامرز ما را گناهان ما، وَ کَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا و ناپیدا کن از ما بدیهای ما، وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ (۱۹۳) و بمیران ما را با نیکان، رَبَّنا خداوند ما، وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا ما را ده آنچه ما را وعده داده‌ای، عَلی‌ رُسُلِکَ بر زبانهای فرستادگان خویش، وَ لا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ و ما را رسوا مکن روز رستاخیز، إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعادَ (۱۹۴) بدرستی که تو وعده خویش بنگردانی، و خلاف نکنی.
هوش مصنوعی: استوار بایستید و به خداوند ایمان بیاورید. ای پروردگار ما، گناهانمان را ببخش و بدی‌هایمان را از ما بپوشان و ما را با نیکان بمیران. ای پروردگار ما، آنچه را وعده داده‌ای به ما عطا کن، که این وعده‌ها بر زبان پیامبران توست. و ما را در روز قیامت رسوا مکن، چرا که تو هیچ‌گاه به وعده‌ات خیانت نمی‌کنی.
فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ پاسخ نیکو کرد خدای ایشان را، أَنِّی لا أُضِیعُ که من ضایع نگذارم، عَمَلَ عامِلٍ مِنْکُمْ کردار هیچ کارگری از شما، مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‌، از مردی یا از زنی، بَعْضُکُمْ مِنْ بَعْضٍ همه از یکدیگراید، فَالَّذِینَ هاجَرُوا ایشان که هجرت کردند از خان و مان خود ببریدند، وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ و بیرون کردند ایشان را از سرایهای ایشان، وَ أُوذُوا فِی سَبِیلِی و رنجانیدند ایشان را در راه دین من، وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا و جنگ کردند تا ایشان را بکشتند، لَأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ تا پیدا کنم ازیشان بدیهای ایشان، وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ و در آرم ایشان را در بهشتهایی که میرود زیر درختان آن جویها، ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ بپاداشی از نزدیک خدای، وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ (۱۹۵) و خدای آنست که بنزدیک اوست نیکویی ثواب.
هوش مصنوعی: خدای آن‌ها به دعاهای ایشان پاسخ داد و فرمود که هیچ‌یک از اعمال شما را ضایع نخواهم کرد، چه از مردان باشد یا از زنان، همگی شما از یکدیگر هستید. کسانی که از وطن خود هجرت کردند و از خانه‌هایشان بیرون رانده شدند و در راه خدا آزار دیدند و تا مرز جنگ پیش رفتند، من گناهان آن‌ها را می‌بخشم و آن‌ها را در بهشت‌هایی وارد می‌کنم که زیر درختانشان نهرهایی جاری است. این پاداشی است از سوی خدا و خداوند نزد او پاداشی نیکو دارد.
لا یَغُرَّنَّکَ ترا مفرهیباد، تَقَلُّبُ الَّذِینَ کَفَرُوا گشتن و گردیدن ایشان که کافر شدند، فِی الْبِلادِ (۱۹۶) در شهرها، مَتاعٌ قَلِیلٌ آن برخورداری اندکست، ثُمَّ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ پس بازگشتنگاه ایشان دوزخ است، وَ بِئْسَ الْمِهادُ (۱۹۷) و بد آرامگاهها که آنست.
هوش مصنوعی: خودت را فریب نده! نگران نگرد که مشاهده می‌کنی کسانی که کافر شدند، در شهرها به گردش و زندگی می‌پردازند. این برخورداری آنها تنها در حد کمی است. در نهایت، سرنوشتشان به جهنم ختم می‌شود و چه بد آرامگاهی است!
لکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لکن ایشان که بپرهیزیدند از شرک آوردن با خدای خویش، لَهُمْ جَنَّاتٌ ایشان راست بهشتهایی، تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ میرود زیر درختان آن جویها، خالِدِینَ فِیها جاویدان در آن نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ نزلی از نزدیک خدای، وَ ما عِنْدَ اللَّهِ و آنچه نزدیک خدای است، خَیْرٌ لِلْأَبْرارِ (۱۹۸) به است نیکان را.
هوش مصنوعی: اما کسانی که از پروردگار خود پروا کردند، برای آن‌ها بهشت‌هایی است که جوی‌ها از زیر درختان آن جاری است و آن‌ها در آنجا جاودانه خواهند ماند. این بهشت، پذیرایی‌ای از جانب خداوند است و آنچه که نزد خداوند است، برای نیکوکاران بهتر است.
وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ و از اهل تورات، لَمَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ کس است که استوار میگیرد و میگرود بخدای، وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ و آنچه فرو فرستاده آمد بشما از قرآن، وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ و آنچه فرو فرستاده آمد بایشان از تورات خاشِعِینَ لِلَّهِ فرو داشتان‌اند خدای را، لا یَشْتَرُونَ نمی‌خرند، بِآیاتِ اللَّهِ بسخنان خدای، ثَمَناً قَلِیلًا بهای اندک، أُولئِکَ ایشانند، لَهُمْ أَجْرُهُمْ که ایشان راست مزد ایشان، عِنْدَ رَبِّهِمْ بنزدیک خداوند ایشان، إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسابِ (۱۹۹) خدای سبک شمار است زود توان.
هوش مصنوعی: عده‌ای از اهل کتاب، یعنی کسانی که به تورات ایمان دارند، به خدا و آنچه بر شما نازل شده از قرآن و آنچه به آنان نازل شده از تورات ایمان می‌آورند و در برابر خدا خضوع دارند. آن‌ها برای آیات خدا بهای کمی نمی‌پردازند. چنین افرادی، نزد پروردگارشان پاداشی بزرگ دارند و خداوند حسابرسی سریع و دقیق است.
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ای ایشان که بگرویدند، اصْبِرُوا شکیبایی کنید، وَ صابِرُوا و با کاوید (۱) وَ رابِطُوا و بحرب و حجت دین بپای دارید، وَ اتَّقُوا اللَّهَ و بپرهیزید از خدای، لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (۲۰۰) تا جاوید پیروز آئید.
هوش مصنوعی: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صبر کنید و با یکدیگر استقامت داشته باشید و در راه دین به یکدیگر کمک کنید و از خدا بترسید، باشد که رستگار شوید و پیروزی پایدار یابید.