گنجور

بخش ۷ - ۳ - النوبة الاولى

قوله تعالی وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ... و چون که مؤمنان ایشان را گویند آمِنُوا بگروید. کَما آمَنَ النَّاسُ چنانک مردمان گرویده‌اند.

قالُوا جواب دهند و گویند أَ نُؤْمِنُ با شما بگرویم کَما آمَنَ السُّفَهاءُ چنانک سبکساران و سبک خردان گرویدند. أَلا آگاه بید إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ بدرستی که ایشان نازیرکان و سبکسارانند وَ لکِنْ لا یَعْلَمُونَ. و لکن نمیدانند که سزای نام سفه ایشانند

وَ إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا چون که مؤمنانرا ببینند قالُوا آمَنَّا

گویند ما گرویده‌ایم وَ إِذا خَلَوْا إِلی‌ شَیاطِینِهِمْ و چون که واسالاران خویش رسند و از گرویدگان خالی شوند. قالُوا إِنَّا مَعَکُمْ گویند ما با شماایم إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ (۱۴) ما بر مؤمنان افسون‌گرانیم

اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ اللَّه برایشان می‌افسوس کند. وَ یَمُدُّهُمْ و می‌فرا گذارد ایشان را فِی طُغْیانِهِمْ در گزاف ایشان یَعْمَهُونَ (۱۵) تا متحیّر می‌باشند.

أُولئِکَ الَّذِینَ ایشان آنند اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدی‌ که گمراهی را بخریدند و راست راهی بفروختند.

فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ سودمند نیامد بازرگانی ایشان وَ ما کانُوا مُهْتَدِینَ (۱۶) و راست راه نیامدند.

مَثَلُهُمْ صفت ایشان کَمَثَلِ الَّذِی راست چون صفت مردی است اسْتَوْقَدَ ناراً که آتشی افروخت در هامون فَلَمَّا أَضاءَتْ چون روشن کرد آتش ما حَوْلَهُ گرد بر گرد وی ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ اللَّه آن روشنایی ایشان ببرد وَ تَرَکَهُمْ و ایشان را گذاشت فِی ظُلُماتٍ در تاریکیها لا یُبْصِرُونَ. (۱۷) که هیچ نمی‌بینند

صُمٌّ کران‌اند بُکْمٌ گنگان‌اند عُمْیٌ نابینایان‌اند فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ پس ایشان از کفر باز نیایند.

أَوْ کَصَیِّبٍ یا چون بارانی سخت مِنَ السَّماءِ از آسمان فِیهِ ظُلُماتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ که در آن باران هم تاریکیها بود و هم رعد و هم برق. یَجْعَلُونَ أَصابِعَهُمْ فِی آذانِهِمْ انگشتهای خود در گوشهای خود میکنند مِنَ الصَّواعِقِ از بیم آن که صاعقه رسد بایشان حَذَرَ الْمَوْتِ از بیم مرگ وَ اللَّهُ مُحِیطٌ بِالْکافِرِینَ.(۱۹) و اللَّه پادشاه است بر ناگرویدگان و تاونده با ایشان.

یَکادُ الْبَرْقُ خواهد آن برق درخشنده یَخْطَفُ أَبْصارَهُمْ که دیده‌های ایشان برباید کُلَّما أَضاءَ لَهُمْ چون ایشان را جای روشن کند مَشَوْا فِیهِ در آن بروند وَ إِذا أَظْلَمَ عَلَیْهِمْ و چون و از تاریک گردد ور ایشان قامُوا بر پای بمانند. وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ و اگر خواهد اللَّه لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ هم شنوایی ایشان برد و هم دیده‌های ایشان إِنَّ اللَّهَ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ. (۲۰) بدرستی که اللَّه همه چیز را قادر است و همه کار را توانا.

بخش ۶ - ۲ - النوبة الثالثة: قوله تعالی إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا الآیة. از اول سورة تا اینجا اشارت است بفضل و لطف خداوند عزّ و جل با آشنایان و دوستان و این آیت اشارت است بقهر و عدل او با بیگانگان و دشمنان. و خدای را عزّ و جلّ هم فضل است و هم عدل، اگر عدل کند رواست ور فضل کند از وی سزاست، و نه هر چه در عدل رواست از فضل سزاست که هر چه از فضل سزاست در عدل رواست. یکی را بفضل بخواند و حکم او راست، یکی را بعدل براند و خواست او راست. نیک آنست که فضل بر عدل سالارست و عدل در دست فضل گرفتارست، عدل پیش فضل خاموش و فضل را حلقه وصال در گوش.بخش ۸ - ۳ - النوبة الثانیة: قوله تعالی وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا پیش از آنک معنی آیت گوئیم بدانک این آیت اشارت بدو گروه است از آن قوم که رسول را دیدند: یک گروه از ایشان اهل صدق و وفاق‌اند، و دیگر گروه اهل شک و نفاق، و ما وصف و سیرت هر دو گروه بگوئیم آن گه بمعنی آیت باز آئیم ان شاء اللَّه. اما گروه اول که اهل صدق و وفاق‌اند صحابه رسول‌اند، خیار خلق و مصابیح هدی، اعلام دین و صیارفه حق، سادات دنیا و شفعاء آخرت رسول خدای را بپذیرفتند و باخلاص دل وی را گواهی دادند و بر تصدیق یقین وی را پیشوا گزیدند و بتعظیم و مهر بوی پی بردند و بر سنّت وی خدای را پرستیدند. ایشانند که اللَّه گفت ایشان را کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ جَعَلْناکُمْ أُمَّةً وَسَطاً شما اید امّت گزیده پسندیده.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ... و چون که مؤمنان ایشان را گویند آمِنُوا بگروید. کَما آمَنَ النَّاسُ چنانک مردمان گرویده‌اند.
هوش مصنوعی: و هنگامی که به مؤمانان گفته می‌شود که به خدا ایمان بیاورید، پاسخ می‌دهند که آیا باید مانند دیگر مردم که ایمان آورده‌اند، ایمان بیاوریم؟
قالُوا جواب دهند و گویند أَ نُؤْمِنُ با شما بگرویم کَما آمَنَ السُّفَهاءُ چنانک سبکساران و سبک خردان گرویدند. أَلا آگاه بید إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ بدرستی که ایشان نازیرکان و سبکسارانند وَ لکِنْ لا یَعْلَمُونَ. و لکن نمیدانند که سزای نام سفه ایشانند
هوش مصنوعی: آنها جواب می‌دهند: آیا ما باید به شما ایمان بیاوریم همان‌طور که احمق‌ها ایمان آوردند؟ آیا نمی‌دانند که خودشان احمق هستند و این را نمی‌فهمند؟
وَ إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا چون که مؤمنانرا ببینند قالُوا آمَنَّا
هوش مصنوعی: وقتی که با مؤمنان روبرو می‌شوند، می‌گویند ما ایمان آورده‌ایم.
گویند ما گرویده‌ایم وَ إِذا خَلَوْا إِلی‌ شَیاطِینِهِمْ و چون که واسالاران خویش رسند و از گرویدگان خالی شوند. قالُوا إِنَّا مَعَکُمْ گویند ما با شماایم إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ (۱۴) ما بر مؤمنان افسون‌گرانیم
هوش مصنوعی: می‌گویند که وقتی در جمع مؤمنان هستند، ادعای ایمان می‌کنند و می‌گویند که در کنار آنها هستند. اما وقتی به گروه خودشان می‌رسند و از مؤمنان دور می‌شوند، در واقع به نوعی به تمسخر و تحقیر مؤمنان می‌پردازند و بیان می‌کنند که هدفشان فقط فریب دادن مؤمنان است.
اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ اللَّه برایشان می‌افسوس کند. وَ یَمُدُّهُمْ و می‌فرا گذارد ایشان را فِی طُغْیانِهِمْ در گزاف ایشان یَعْمَهُونَ (۱۵) تا متحیّر می‌باشند.
هوش مصنوعی: خداوند به آن‌ها طعنه می‌زند و در پی افزایش شدت تعصب و گمراهی‌شان، آن‌ها را در انحرافشان رها می‌کند تا به حالتی بحرانی و پریشانی بیافتند و سردرگم شوند.
أُولئِکَ الَّذِینَ ایشان آنند اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدی‌ که گمراهی را بخریدند و راست راهی بفروختند.
هوش مصنوعی: آن‌ها کسانی هستند که گمراهی را به‌جای هدایت انتخاب کرده و هدایت را رها کردند.
فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ سودمند نیامد بازرگانی ایشان وَ ما کانُوا مُهْتَدِینَ (۱۶) و راست راه نیامدند.
هوش مصنوعی: در تجارت آن‌ها هیچ سودی نصیبشان نشد و در حقیقت، راه درستی هم پیدا نکردند.
مَثَلُهُمْ صفت ایشان کَمَثَلِ الَّذِی راست چون صفت مردی است اسْتَوْقَدَ ناراً که آتشی افروخت در هامون فَلَمَّا أَضاءَتْ چون روشن کرد آتش ما حَوْلَهُ گرد بر گرد وی ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ اللَّه آن روشنایی ایشان ببرد وَ تَرَکَهُمْ و ایشان را گذاشت فِی ظُلُماتٍ در تاریکیها لا یُبْصِرُونَ. (۱۷) که هیچ نمی‌بینند
هوش مصنوعی: وصف آنها مانند شخصی است که آتشی را روشن کرده است و وقتی آتش روشنایی بخشید، خدا نور آنها را گرفت و آنها را در تاریکی رها کرد به طوری که نمی‌توانند چیزی ببینند.
صُمٌّ کران‌اند بُکْمٌ گنگان‌اند عُمْیٌ نابینایان‌اند فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ پس ایشان از کفر باز نیایند.
هوش مصنوعی: ایشان مانند کسانی هستند که گوش ندارند، زبان ندارند و بینایی ندارند، بنابراین هرگز به حق بازنمی‌گردند.
أَوْ کَصَیِّبٍ یا چون بارانی سخت مِنَ السَّماءِ از آسمان فِیهِ ظُلُماتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ که در آن باران هم تاریکیها بود و هم رعد و هم برق. یَجْعَلُونَ أَصابِعَهُمْ فِی آذانِهِمْ انگشتهای خود در گوشهای خود میکنند مِنَ الصَّواعِقِ از بیم آن که صاعقه رسد بایشان حَذَرَ الْمَوْتِ از بیم مرگ وَ اللَّهُ مُحِیطٌ بِالْکافِرِینَ.(۱۹) و اللَّه پادشاه است بر ناگرویدگان و تاونده با ایشان.
هوش مصنوعی: مانند بارانی شدید از آسمان که در آن تاریکی‌ها، رعد و برق وجود دارد. مردم انگشت‌های خود را در گوش‌هایشان می‌کنند تا از صدای رعد و صاعقه در امان بمانند و از ترس مرگ نگران هستند. و خداوند بر کافران تسلط دارد.
یَکادُ الْبَرْقُ خواهد آن برق درخشنده یَخْطَفُ أَبْصارَهُمْ که دیده‌های ایشان برباید کُلَّما أَضاءَ لَهُمْ چون ایشان را جای روشن کند مَشَوْا فِیهِ در آن بروند وَ إِذا أَظْلَمَ عَلَیْهِمْ و چون و از تاریک گردد ور ایشان قامُوا بر پای بمانند. وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ و اگر خواهد اللَّه لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ هم شنوایی ایشان برد و هم دیده‌های ایشان إِنَّ اللَّهَ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ. (۲۰) بدرستی که اللَّه همه چیز را قادر است و همه کار را توانا.
هوش مصنوعی: برق درخشانی که ناگهان می‌تابد، چنان است که دیدگان آنها را نابود می‌کند. هر بار که روشنایی به آنها می‌رسد، در آن می‌روند و وقتی تاریکی بر آنها مستولی می‌شود، ایستاده می‌مانند. اگر خدا بخواهد، می‌تواند شنوایی و بینایی آنها را از آنها بگیرد. خداوند بر هر چیزی قادر است و در انجام کارها تواناست.