گنجور

شمارهٔ ۸ - مدح امیر ماهو

ماهو آن سید ستوده خصال
باشد آهسته طبع در همه حال
مایه دانش است پنداری
هست مستی او چو هشیاری
ذات دانا و طبع برنا نیست
مثل او هیچ تیز و دانا نیست
در همه کارها کند انجاح
نبود مثل او به هزل و مزاح
شه چو از حال او خبر دارد
هر زمانش عزیز تر دارد
بنهد بد سگال را گردن
گرچه خو دارد او فرو خوردن
می کند نرم نرم کوشش خویش
می کند آشکاره جوشش خویش
دلش ار گه گهی گران گردد
در سر او همیشه آن گردد
که بود جاهش از دگر کس بیش
داردش شه عزیز و خاصه خویش
برتر از دست خود نخواهد کس
عیب او این توان نهادن و بس
از همه چیز جاه دارد دوست
این ز اصل بزرگ و همت اوست

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ماهو آن سید ستوده خصال
باشد آهسته طبع در همه حال
هوش مصنوعی: سید نیک‌خوی، کسی است که در هر شرایطی با طبع آرام و ملایم خود رفتار می‌کند.
مایه دانش است پنداری
هست مستی او چو هشیاری
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که تجربه و آگاهی حاصل از زندگی، شبیه به حالاتی است که در مستی به دست می‌آید. در واقع، زمانی که انسان در حالت خاصی قرار می‌گیرد، می‌تواند به دانایی و درک عمیق‌تری دست یابد.
ذات دانا و طبع برنا نیست
مثل او هیچ تیز و دانا نیست
هوش مصنوعی: هیچ موجودی به اندازه او باهوش و تیزبین نیست و او دارای ویژگی‌های خاصی است که دیگران ندارند.
در همه کارها کند انجاح
نبود مثل او به هزل و مزاح
هوش مصنوعی: در تمام کارها به خوبی و موفقیت نمی‌توان به کسی مانند او که در شوخی و بازیگوشی ماهر است، دست یافت.
شه چو از حال او خبر دارد
هر زمانش عزیز تر دارد
هوش مصنوعی: وقتی پادشاه از وضعیت و حال زیر دستان خود باخبر باشد، همیشه آنها را بیشتر محترم و ارزشمند می‌داند.
بنهد بد سگال را گردن
گرچه خو دارد او فرو خوردن
هوش مصنوعی: هر که به بدی عادت کرده باشد، اگر هم ظاهراً خود را زیر بار چیز خوبی قرار دهد، در نهایت به رفتار نادرست خود ادامه می‌دهد و از آن دست برنمی‌دارد.
می کند نرم نرم کوشش خویش
می کند آشکاره جوشش خویش
هوش مصنوعی: به آرامی و به تدریج تلاش خودش را انجام می‌دهد و به وضوح نشانه‌های پیشرفت و احساساتش را نشان می‌دهد.
دلش ار گه گهی گران گردد
در سر او همیشه آن گردد
هوش مصنوعی: دل او گاهی سنگین و غمگین می‌شود، اما در نهادش همیشه همین حالت باقی می‌ماند.
که بود جاهش از دگر کس بیش
داردش شه عزیز و خاصه خویش
هوش مصنوعی: او که مقامش از دیگران بالاتر است، دارای پادشاهی گرامی و خاص خود می‌باشد.
برتر از دست خود نخواهد کس
عیب او این توان نهادن و بس
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند عیوب خود را بیشتر از آنچه که خود می‌داند، ببیند و درک کند.
از همه چیز جاه دارد دوست
این ز اصل بزرگ و همت اوست
هوش مصنوعی: دوست به خاطر اصل و ریشه بزرگ و بلند همتی که دارد، از همه چیز افتخار بیشتری دارد.