گنجور » مسعود سعد سلمان » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۶۵

مسعود سعد سلمان

شمارهٔ ۶۵ - در ستایش امیر ابونصر فارسی

ای آن که فلک نصرت الهی

بر کنیت و نامت نثار دارد

هر چیز که گیتی بدان بنازد

از همت تو مستعار دارد

از عدل تو دین سرفراز گردد

وز جاه تو ملک افتخار دارد

گردون کمال چو آفتابت

بر قطب کفایت مدار دارد

نه ابر چو دست تو جود ورزد

نه کوه چو طبعت وقار دارد

با جود یمین تو سنگ نارد

چندان که زمانه یسار دارد

تابنده و سوزنده خاطر تو

چون طبع فلک نور و نار دارد

این عزم تو بادی که در متانت

بنیاد چو کوه استوار دارد

وی حزم تو کوهی که روز دشمن

چون باد بزان پر غبار دارد

من قدر تو را آسمان نگویم

ترسم که ازین وصف عار دارد

بافنده و دوزنده سعادت

از بهر تو کسوت هزار دارد

عرض تو نپوشد مگر لباسی

کز فخر و شرف پود و تار دارد

یک بار بود شاخ را و کلکت

شاخیست که صدگونه بار دارد

گشتست بر انگشت تو سواری

کانگشت تو را هم سوار دارد

گرینده چو ابرست و درج ها را

پر نقش و نگار بهار دارد

گلهای معانی شگفته زو شد

زیرا که سرش شکل خار دارد

ویحک تن پیر و سر جوانش

نسبت به زریر و به قار دارد

رفتار ز لیل و نهار گیرد

تا گونه لیل و نهار دارد

تا پیشه او شد نگاربندی

وهم و خرد جان نگار دارد

از بهر عروسان فکرتت را

آرایش مشاطه وار دارد

این را ز جزالت قلاده بندد

وان را ز بلاغت سوار دارد

سرخست و قوی روی شخص دولت

تا او تن زرد و نزار دارد

از بهر ولی نوش نحل دارد

وز بهر عدو زهر مار دارد

پنهان کند اسرار ملک لیکن

اسرار سپهر آشکار دارد

این سرزده پای دم بریده

در سحر نگر تا چه کار دارد

ای آنکه فلک ظل درگهت را

در سایگه زینهار دارد

در عالم شیر عزیمت تو

چون چرخ دو صد مرغزار دارد

پیکار و حذر پنجه های شیران

چون پنجه سرو و چنار دارد

شیر فلک از ترس برنیاید

روزی که نشاط شکار دارد

تا چند بهر حادثه سپهرم

نظاره گه اعتبار دارد

جانم همه در اضطراب بندد

چشمم همه در انتظار دارد

نشگفت کز اشکم همی کنارم

ماننده دریا کنار دارد

اندر دلم آتش که برفروزد

از آب دو دیده شرار دارد

نه خنجر عزمم نیام یابد

نه باره بختم عذار دارد

کز موج غم دل هوای چشمم

ناریست ازیرا بخار دارد

می قسم دگر کس رسید گردون

تا چند مرا در خمار دارد

بر دیده من روزهای روشن

ماننده شبهای تار دارد

روی دلم از اشک و خون دیده

آکنده و گفته چو نار دارد

دارد دل من غم ز غم چه پرسی

زان پرس که یک غمگسار دارد

تا چشم و سر دانشم زمانه

با چشم و سرم کارزار دارد

این دوخته گاهم چو باز خواهد

وان کوفته گاهم چو مار دارد

گویی همه بر من نگار بندد

هر شعبده کاین روزگار دارد

چون زاغ گهم جفت کوه سازد

چون مار گهم یار غار دارد

پیوسته مرا زیر راه هیونی

صحرا بر و دریا گذار دارد

چون خضر و سکندر مرا همیدون

تا زنده سوی هر دیار دارد

پایم نخرامد ز جای و دستم

مشغول عنان و مهار دارد

آسیمه سر و رنجه دل تنم را

نه غبن ضیاع و عقار دارد

پیوسته مرا در همه فضیلت

رایت ز همه اختیار دارد

این طبع سخن سنج من وسیلت

در خدمت تو بی شمار دارد

آن زهره بود چرخ را که در غم

زینگونه مرا بی قرار دارد

رنجور شود خاطری که بر من

بر مدح تو حق جوار دارد

واندل که ز خون مدحت تو سازد

شاید که غم او را فگار دارد

بر باطل کی صبور باشد

آن کس که چو تو حق گزار دارد

از سیل کجا ترسد آن کسی کو

مأوا همه بر کوهسار دارد

من مدح تو را بس عزیز دارم

هر چند مرا سخت خار دارد

نزدیک تو شعرم چه قیمت آرد

ورچه ز براعت شعار دارد

کامروز تو را مادحیست حری

کز عرق نبوت تبار دارد

پر دل بود اندر مصاف دانش

زیرا که زبان ذوالفقار دارد

ور هست چنین بس عجب نباشد

باشد که زجد یادگار دارد

نی یار نخوانمش در این مدح

زیرا که ز توفیق یار دارد

تا از گل و گوهر نژاد گلبن

گه محتفه گه گوشوار دارد

تا کوکب سیاره هفت باشد

تا گیتی ارکان چهار دارد

تا تیر گشاید شهاب سوزان

تا ماه ز خرمن حصار دارد

تا روز طرب در بهار عشرت

بازار می خوشگوار دارد

تا بر گل سوری هزار دستان

آئین نواهای زار دارد

اقبال تو را شادمان نشاند

ایام تو را کامگار دارد

ای آن که نهال شریف نصرت

از کنیت و نام تو بار دارد

تا باره تو بر زمین خرامد

بر چرخ زمین افتخار دارد

بر دریا طبع تو سرفرازد

وز گردون رای تو عار دارد

هر کس که چو تو نامجوی باشد

بر جاه چو تو نامدار دارد

چون درگه سامیت را بدیدم

گفتم بر من غم چکار دارد

جایی که مرا از بلا و محنت

اندر کنف زینهار دارد

بنگر که کنون آفتاب رایت

روزم چو شب تیره تار دارد

امروز بیابان حشمت تو

چون باد مرا خاکسار دارد

خشم تو بخیزد همی چو صرصر

احوال مرا پر غبار دارد

اندوه نظر چشم تیره ام را

بر اشک رونده سوار دارد

نه خنجر فهمم صقال دارد

نه آتش طبعم شرار دارد

ویحک دم سرد و سرشگ گرمم

آئین خزان و بهار دارد

در صف شقاوت سپاه انده

با جان و تنم کارزار دارد

ناخورده می شادی از چه معنی

مغز طربم را خمار دارد

این پیر دو تا گشته چرخ مسعود

بازیچه چنین صد هزار دارد

تا چند بزرگی تو دلم را

اندر قلق و انتظار دارد

تا دایره گنبد معلق

بر مرکز سفلی مدار دارد

تا روی زمانه نگار طبعی

از چرخ زمانه نگار دارد

از دوده پاکیزه وزارت

ایام تو را یادگار دارد

شمارهٔ ۶۴ - در مدح منصور بن سعید: احوال جهان بادگیر باد شمارهٔ ۶۶ - در ستایش فضایل خود گوید: جاهم چو بکاهد خرد فزاید

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)

قالب شعری: قصیده

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.