شمارهٔ ۴۱ - در ستایش امیر منصور بن سعید
کفایت را ستوده اختیار است
شهامت را گزیده افتخار است
عمید ملک منصور سعید آنک
محلش نور چشم کارزار است
وزیر اصلی که از اصل وزارت
جهان مملکت را یادگار است
بزرگی دیر خشم و زود عفو است
کریمی کامگار و بردبار است
جهان بی دانش او ناتمامست
فلک با همت او ناسوار است
به کام مهرش اندر زهر نوش است
به چشم کینش اندر نورنار است
خطا هرگز نیفتد حزم او را
که او را سعد گردون پیشکار است
به حکم تجربت احکام رایش
همه ارکان ملک شهریار است
سرمیدان شدن با کار حیدر
به رونق زان سخن در ذوالفقار است
به نزدیک قیاس انفاس جدش
همه آیات دین کردگار است
نه بی اکرام تو جان را توانست
نه بی انعام تو کان را یسار است
ز جودت موج دریا یک حبابست
ز خشمت جوش دوزخ یک شرارست
نه در بذل تو ذل امتناعست
نه در بر تو رنج انتظار است
اگر میدان فضلت شاهراهست
سزد کاثار خلقت شاهوار است
روا باشد که روی تو امید است
که جودت نودمیده مرغزار است
عجب دارم ز بخت دشمن تو
که بر خود خندد و ناسوگوار است
شمارهٔ ۴۰ - وداع محبوب و قصد سفر: گه وداع بت من مرا کنار گرفتشمارهٔ ۴۲ - اندرز: کس را بر اختیار خدای اختیار نیست
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کفایت را ستوده اختیار است
شهامت را گزیده افتخار است
هوش مصنوعی: عزت نفس و شجاعت از انتخاب ما ناشی میشود و اینکه بتوانیم در برابر چالشها ایستادگی کنیم، باعث افتخار ما میشود.
عمید ملک منصور سعید آنک
محلش نور چشم کارزار است
هوش مصنوعی: عمید ملک منصور سعید، کسی است که در میدان نبرد، جایگاهش روشن و باارزش است و به مانند نور چشم در آنجا میدرخشد.
وزیر اصلی که از اصل وزارت
جهان مملکت را یادگار است
هوش مصنوعی: وزیر اصلی که نشانهای از حقیقت و اهمیت وزارت در دنیای حکومت است.
بزرگی دیر خشم و زود عفو است
کریمی کامگار و بردبار است
هوش مصنوعی: بزرگان از خشم و غضب دیر برمیخیزند و سریعاً عفو میکنند. آنان انسانهای بزرگواری هستند که موفق و صبورند.
جهان بی دانش او ناتمامست
فلک با همت او ناسوار است
هوش مصنوعی: جهان بدون دانایی او کامل نیست و زندگی تحت تاثیر تلاش و اراده او دشوار است.
به کام مهرش اندر زهر نوش است
به چشم کینش اندر نورنار است
هوش مصنوعی: محبت او مانند زهر است، اما با این حال شیرین و لذتبخش به نظر میرسد. در عوض، دشمنی او به مانند شعلهای سوزان است که در دل دلتنگی است.
خطا هرگز نیفتد حزم او را
که او را سعد گردون پیشکار است
هوش مصنوعی: او هرگز دچار اشتباه و خطا نمیشود، زیرا که او همیشه در حمایت و پشتیبانی سعد گردون قرار دارد.
به حکم تجربت احکام رایش
همه ارکان ملک شهریار است
هوش مصنوعی: بر اساس تجربیات، تصمیمات و قوانین حاکم بر کشور از سوی پادشاه، همه اجزا و ارکان مملکت را تحت تاثیر قرار میدهد.
سرمیدان شدن با کار حیدر
به رونق زان سخن در ذوالفقار است
هوش مصنوعی: در میدان نبرد، به خاطر شجاعت و قدرت حیدر (علی) رونق و شکوهی خاص ایجاد میشود، که این اقتدار از سخن و پیام ذوالفقار (شمشیر علی) سرچشمه میگیرد.
به نزدیک قیاس انفاس جدش
همه آیات دین کردگار است
هوش مصنوعی: به اندازه نفسهای جدش، تمام آیات دین خدا در دسترس است.
نه بی اکرام تو جان را توانست
نه بی انعام تو کان را یسار است
هوش مصنوعی: نه میتوان بدون احترام تو زندگی کرد و نه میتوان بدون نعمتهای تو به ثروت و دارایی رسید.
ز جودت موج دریا یک حبابست
ز خشمت جوش دوزخ یک شرارست
هوش مصنوعی: به خاطر بخشش و generosity دریا، هر حبابی که برمیخیزد، کوچک و ناچیز است. اما برعکس، از خشم آتش دوزخ، هر شعلهای که بالا میآید، بسیار خطرناک و ویرانگر است.
نه در بذل تو ذل امتناعست
نه در بر تو رنج انتظار است
هوش مصنوعی: نه در بخشش تو، ذلت امتناع وجود دارد و نه در کنار تو، درد انتظار حس میشود.
اگر میدان فضلت شاهراهست
سزد کاثار خلقت شاهوار است
هوش مصنوعی: اگر میدان فضیلت، راهی بزرگ و واضح است، پس شایسته است که آفرینش نیز به آن، با قدرت و بزرگی بیافزاید.
روا باشد که روی تو امید است
که جودت نودمیده مرغزار است
هوش مصنوعی: زیباست که به چهرهٔ تو امید بسته شود، چون generosity تو مثل نودمیده در دشتهاست.
عجب دارم ز بخت دشمن تو
که بر خود خندد و ناسوگوار است
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به حیرت و شگفتی شاعر اشاره دارد. او از سرنوشت و قسمت دشمن معشوقش تعجب میکند، زیرا در حالی که دشمن باید در این شرایط ناراحت و اندوهگین باشد، به نظر میرسد که او خوشحال و خندان است. این تضاد بین خوشحالی دشمن و وضعیت ناخوشایند او، مورد تأمل شاعر قرار گرفته است.