مسعود سعد سلمانشمارهٔ ۲۰۳ - ستایشگری
نیست گشت از هوای خود عالم
جز به مدح تو بر نیارد دلم
حشمتت در جهان فکند آواز
همتت بر فلک نهاد قدم
محمدت را ستوده رای تو جفت
مکرمت را گزیده خلق تو صنم
دهر پیش تو دست کرده بکش
پشت پیش تو چرخ کرده به خم
بی بنانت سخا بود مهمل
بی بیانت سخن بود مبهم
نه به جود تو در عطا حاتم
نه به بأس تو در وغا رستم
از نهیبت همی کند پنهان
ناخنان را به پنجه در ضیغم
به تو خورشید مهتری تابان
از تو بنیاد سروری محکم
برد اندیشه کفایت تو
راه جور از وجود سوی عدم
آسمانی به تو کشیده امید
آفتابی ز تو رمیده ظلم
لفظت از در بود شگفت مدار
چون بود طبع بی کران تویم
قلم از مدح تو همی نازد
ورچه نازد خرد همی به قلم
ای ز جودت امل شد فریی
وی ز عدلت نزار گشته ستم
ساخت اندر پناه طبع تو جای
مردی و رادی وفا و کرم
مفخرت را و نامداری را
به جز از همت تو نیست حکم
آمد این نوبهار حور لباس
راست گفتی که حور شد عالم
لاله جویبار پنداری
نیست جز روی آن خجسته صنم
خنده باغ بین و گریه ابر
که چه زیبا و نیکویند به هم
ای عجم را به جاه تو نازش
باد فرخنده بر تو جشن عجم
صدر دولت به تو مزین باد
جاهت افزون و عمر دشمن کم
همه احوال جاه تو به نظام
همه ایام عیش تو خرم
شمارهٔ ۲۰۲ - مدح ابوالفرج نصر بن رستم: افتخار اهل تیغ ای صاحب اهل قلمشمارهٔ ۲۰۴ - مدیح علاء الدوله مسعود: شاهان پیش را که نکردند جز ستم
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نیست گشت از هوای خود عالم
جز به مدح تو بر نیارد دلم
هوش مصنوعی: دنیا هیچ گاه به خاطر خود شخص من، جاذبه‌ای ندارد، جز اینکه دل من به ستایش تو بپردازد.
حشمتت در جهان فکند آواز
همتت بر فلک نهاد قدم
هوش مصنوعی: عظمت و grandeur تو در دنیا به گوش می‌رسد و اراده و تلاش تو به اندازه‌ای است که بر آسمان‌ها قدم می‌گذارد.
محمدت را ستوده رای تو جفت
مکرمت را گزیده خلق تو صنم
هوش مصنوعی: مدح و ستایش تو از جانب محمد، مانند دو همتای مکرمت در بین مردم است. تو به نوعی زیبایی و کمال خلق و خوی خود را به نمایش گذاشته‌ای.
دهر پیش تو دست کرده بکش
پشت پیش تو چرخ کرده به خم
هوش مصنوعی: دنیا در برابر تو ایستاده و در نهایت تسلیم توست، مانند اینکه زندگی به دور تو می‌چرخد و سرنوشتی را به خود می‌گیرد که تو می‌خواهی.
بی بنانت سخا بود مهمل
بی بیانت سخن بود مبهم
هوش مصنوعی: اگر بنیانی نباشد، بخشش بی‌فایده و بی‌معناست؛ و اگر بیانی وجود نداشته باشد، سخن گنگ و نامفهوم است.
نه به جود تو در عطا حاتم
نه به بأس تو در وغا رستم
هوش مصنوعی: این جمله بیان می‌کند که نه مهربانی و generosity تو به بزرگی حاتم طایی است، و نه قدرت و شجاعت تو به اندازه رستم در میدان نبرد می‌باشد. در واقع، به نوعی به مقایسه ویژگی‌های شخصیتی یا توانمندی‌های فرد با شخصیت‌های معروف تاریخ می‌پردازد.
از نهیبت همی کند پنهان
ناخنان را به پنجه در ضیغم
هوش مصنوعی: ناخن‌های خنجر، از ترس قدرت تو پنهان می‌شوند، زیرا تو همچون شیر قوی و نیرومند هستی.
به تو خورشید مهتری تابان
از تو بنیاد سروری محکم
هوش مصنوعی: به تو، خورشید تابناک مهتری، از تو پایه و اساس سلطنتی استوار و محکم است.
برد اندیشه کفایت تو
راه جور از وجود سوی عدم
هوش مصنوعی: توانایی فکر و تدبیر تو باعث می‌شود که در مسیر ناهمواری‌ها و مشکلات، وجودت را از هر نوع کاستی دور نگه‌داری و به سوی کمال و عدم نقص حرکت کنی.
آسمانی به تو کشیده امید
آفتابی ز تو رمیده ظلم
هوش مصنوعی: آسمان پر از امید به توست، اما نور خورشید از تو پنهان شده و تاریکی در حال گسترش است.
لفظت از در بود شگفت مدار
چون بود طبع بی کران تویم
هوش مصنوعی: با تعجب به حرف‌های من توجه نکن، چون روح تو تا چه اندازه بی‌پایان و گسترده است.
قلم از مدح تو همی نازد
ورچه نازد خرد همی به قلم
هوش مصنوعی: قلم به خاطر ستایش تو به خود می بالد و خرد نیز به قلم افتخار می کند.
ای ز جودت امل شد فریی
وی ز عدلت نزار گشته ستم
هوش مصنوعی: ای تو که به خاطر generosity و بخششت امیدها را زنده نگه‌داشتی، به دلیل عدالتت، ظلم و ستم در جامعه کاهش یافته است.
ساخت اندر پناه طبع تو جای
مردی و رادی وفا و کرم
هوش مصنوعی: در پناه طبیعت تو، مکانی برای مردانگی و نشان‌دهنده وفاداری و سخاوت ساخته شده است.
مفخرت را و نامداری را
به جز از همت تو نیست حکم
هوش مصنوعی: فخر و نام‌آوری فقط نتیجه تلاش و همت توست و هیچ چیز دیگری باعث آن نمی‌شود.
آمد این نوبهار حور لباس
راست گفتی که حور شد عالم
هوش مصنوعی: بهار جدید با زیبایی و طراوتش به گونه‌ای آمده است که گویی تمام جهانیان به شکلی دیگر و زیبا تغییر کرده‌اند.
لاله جویبار پنداری
نیست جز روی آن خجسته صنم
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که گل لاله در جویبار چیزی جز چهره‌ی زیبا و خجسته‌ی محبوب نیست.
خنده باغ بین و گریه ابر
که چه زیبا و نیکویند به هم
هوش مصنوعی: به تماشای خندهٔ درختان و بارش باران بنگر که چقدر زیبا و دل‌انگیز در کنار هم هستند.
ای عجم را به جاه تو نازش
باد فرخنده بر تو جشن عجم
هوش مصنوعی: ای اهل عجم! به خاطر مقام و بزرگی تو شادمان باشند و جشن بگیرند.
صدر دولت به تو مزین باد
جاهت افزون و عمر دشمن کم
هوش مصنوعی: امیدوارم که مقام ریاستت زینت‌بخش تو باشد و مقام و منزلتت روز به روز بیشتر شود، در حالی که دشمنان تو عمرشان کوتاه‌تر گردد.
همه احوال جاه تو به نظام
همه ایام عیش تو خرم
هوش مصنوعی: تمام وضعیت‌های خوب تو به نظم و ترتیب است و تمام روزهای خوشی تو با نشاط و سرحالی سپری می‌شود.