گنجور

شمارهٔ ۱۱۸ - هم در ثنای او

رأی مجلس کرد رای شهریار
پادشاه تاج بخش تاجدار
سیف دولت شاه محمود آنکه شد
مجلس او آسمان افتخار
ای خداوند خداوندان دهر
هم توانا خسروی هم بردبار
مر فلک را رأی تو مهر منیر
مر زمین را کف تو ابر بهار
باغ ملک از کف تو خلد نعیم
جای عدل از رای تو دارالقرار
تیغ تو ناریست اندر رزمگاه
تیر تو بادیست اندر کارزار
جسم بدخواهان بود این را حطب
جان بی دینان بود آن را شکار
طبع تو در علم دریای دمان
کف تو در جود ابر تندبار
تیرهای تو چو کردند از خدنگ
گشت چوب او به بیشه پرنگار
مملکت را این چنین آرد به کف
هر کرا نعمت دهد پروردگار
پادشاهی را چنین گیرد به دست
هر کرا اقبال باشد پیشکار
خسروا بستان ز حور نوش لب
باده رنگین لعل خوشگوار
تا همی پاید زمین و آسمان
تا بود آن را مدار این را قرار
چون زمین و آسمان بادی مدام
بر زمانه پایدار و کامگار

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رأی مجلس کرد رای شهریار
پادشاه تاج بخش تاجدار
هوش مصنوعی: نظر مجلس نظر پادشاهی است که تاج بر سر دارد و قدرتی در راستای بخشندگی و فرمانروایی است.
سیف دولت شاه محمود آنکه شد
مجلس او آسمان افتخار
هوش مصنوعی: سیف دولت شاه محمود به معنای شمشیر قدرت اوست، که در آن زمان که او بر مسند ریاست بود، سطح مجلس و محفل هایش به اندازه ای بالا بود که به آسمان افتخار می‌توانست برسد.
ای خداوند خداوندان دهر
هم توانا خسروی هم بردبار
هوش مصنوعی: ای پروردگار بزرگ، تو تنها فرمانروای بزرگ هستی و همواره توانایی و صبوری را داری.
مر فلک را رأی تو مهر منیر
مر زمین را کف تو ابر بهار
هوش مصنوعی: فلک با رأی تو روشن است و مهر تابناک تو را دارد، زمین نیز با دست تو به مانند ابرهای بهاری پر از نعمت و سرسبزی است.
باغ ملک از کف تو خلد نعیم
جای عدل از رای تو دارالقرار
هوش مصنوعی: باغ ملک به دست تو است و بهشت نعمت در مکان عادلانه‌ای که بر اساس تصمیم تو شکل گرفته، قرار دارد.
تیغ تو ناریست اندر رزمگاه
تیر تو بادیست اندر کارزار
هوش مصنوعی: تیغ تو مانند آتش در میدان جنگ می‌باشد و تیر تو مانند باد در نبرد است.
جسم بدخواهان بود این را حطب
جان بی دینان بود آن را شکار
هوش مصنوعی: این جسم متعلق به کسانی است که بدخواه هستند و جان افرادی که ایمان ندارند، به دست آنها به دام افتاده است.
طبع تو در علم دریای دمان
کف تو در جود ابر تندبار
هوش مصنوعی: در وجود تو علم و دانش مانند دریایی وسیع است و سخاوت تو به اندازه ابرهای پر باران و فراوان است.
تیرهای تو چو کردند از خدنگ
گشت چوب او به بیشه پرنگار
هوش مصنوعی: تیرهای تو که مانند خنجر هستند، وقتی به هدف می‌رسند، چوبی را که در جنگل رنگارنگ است، به پرچم و نشانی برای خود تبدیل می‌کنند.
مملکت را این چنین آرد به کف
هر کرا نعمت دهد پروردگار
هوش مصنوعی: هر کس که از جانب خداوند نعمت و برکت دریافت کند، می‌تواند کشور را به این شکل به دست آورد و به خوبی اداره کند.
پادشاهی را چنین گیرد به دست
هر کرا اقبال باشد پیشکار
هوش مصنوعی: هر کسی که شانس و اقبال خوبی داشته باشد، می‌تواند به مقام و قدرت برسد و پادشاهی در دستان او خواهد بود.
خسروا بستان ز حور نوش لب
باده رنگین لعل خوشگوار
هوش مصنوعی: ای خسرو، باغ را از زیبایی حوریان و نوشیدن شراب رنگین لعل خوشمزه، پر کن.
تا همی پاید زمین و آسمان
تا بود آن را مدار این را قرار
هوش مصنوعی: تا زمانی که زمین و آسمان پابرجا هستند، وجود آنها به مرکزیتی وابسته است که این مرکزیت، دلیل ثبات و استواری آنهاست.
چون زمین و آسمان بادی مدام
بر زمانه پایدار و کامگار
هوش مصنوعی: زمین و آسمان همواره در حال تغییر و تحرک هستند، اما با این حال، برای زمانه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، کمال و ثباتی وجود دارد.