گنجور » مسعود سعد سلمان » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۰۱

مسعود سعد سلمان

شمارهٔ ۱۰۱ - مدیح سلطان مسعود

چون چرخ قادر آمد و چون دهر کامگار

خسرو علاء دولت سلطان روزگار

مسعود پادشاهی کاندر جهان ملک

هست از ملوک گیتی شایسته یادگار

بهرام روز کوشش و ناهید روز بزم

برجیس روز بخشش و خورشید روز بار

ای کوه باد حمله و ای باد کوه حلم

ای ذوالفقار مردی و ای مرد ذوالفقار

شد مفخرت چو مهر ز رای تو نورمند

شد مملکت چو کوه ز جاه تو استوار

آمیخته هوای تو با دل چو جان و تن

و آویخته رضای تو در تن چو پود و تار

جوهر نمی پذیرد بی حکم تو عرض

عنصر همی نگیرد بی امر تو قرار

از عفو و خشم تست همه اصل روز و شب

وز مهر و کین تست همه طبع نور و نار

از شوق طلعت تو و حرص دعای تو

با چشم گشت نرگس و با پنجه شد چنار

از بهر جود دست تو زر زاد و خاک و سنگ

وز بهر زیب بزم تو گل داد چوب و خار

در کان ز شرم چشمه یاقوت سرخ شد

وین خرده ایست نیکو خاطر بر این گمار

زیرا که کوه مادر او بود و او ندید

مر کوه را سزای کف راد تو یسار

از بهر ساز و آلت شاهانه تو را

از گونه گونه گوهر خیزد ز کوهسار

وز بهر جشن مجلس فرخنده تو را

از نوع نوع گلها روید ز جویبار

تخمی که جز به نام تو در گل پراکنند

آن کشت را به ژاله کند ابر سنگبار

گر باد انتقام تو بر بحر بگذرد

از آب هر بخار که خیزد بود شرار

ور قطره ای ز جود تو بر خاک برچکد

در دشت هر غبار که باشد شود عقار

تا حمله برد جود تو بر گنج شایگان

با کس نیاز نیز نپیوست کارزار

تا ملک تو بزاد ز اقبال دولتش

گه بر کتف نشاندش و گاه بر کنار

در سهم و ترس مانده چو گاوان ز شرزه شیر

شیران کارزاری از آن گرز گاوسار

از هول و هیبت تو بداندیش ملک و دین

با جان ممتحن زید و با دل فگار

گاه از فزع چو رنگ جهد بر فراز کوه

گاه از قلق چو مار خزد در شکاف غار

ای اختیار کرده تو را ایزد از جهان

هرگز ندید چشم جهان تو اختیار

گرچه فلک ز چشمه خورشید بوته کرد

نگرفت هیچ گوهر ملک تو را عیار

بر غور کارهای تو واقف نگشت چرخ

گفت اینت بختیاری ای شاه بختیار

عادل زمانه داری قاهر جهانستان

بایسته پادشاهی شایسته شهریار

در پیش تخت مملکت تو به طوع و طبع

سجده کند جلالت هر روز چند بار

شاها خدای داند و هست او گواه حق

تا جان من چه رنج کشید اندرین حصار

تا من پیاده گشتم هستم سوار بند

بر جای خویش مانده که بیند چو من سوار

بر سنگ خاره بند گرانم چون بدوخت

کز بار آن بماندم بر سنگ سنگ وار

از گوشت پوده کرد مرا هر دو ساق پای

این مار بوده آهن گشته گزنده مار

مداح نیکم و گنهم نیست بیش ازین

در بند بنده را ملکا بیش ازین مدار

تندست شیر چرخ اجازت مکن بدان

کو بیگناه جان چو من کس کند شکار

زین زینهار خوار فلک جان من بخر

اکنون که جان بر تو فگندم بزینهار

مگذار زینهار چو در زینهار تست

جان مرا بدین فلک زینهار خوار

بسته در انتظار خلاصست جان من

جان کندنیست بستن جان را در انتظار

تا آسمان قرار نیابد همی ز دور

مهر اندرو ز سیر نگیرد همی قرار

ای مهر شهریاری چون مهر نوربخش

وی آسمان رادی چون آسمان ببار

بادی چنانکه خواهی بر تخت مملکت

از عمر شادمانه وز ملک شاد خوار

تأیید جفت و بخت به کام و فلک غلام

دولت رفیق و چرخ مطیع و خدای یار

خورشید ملک داده هوای تو را فروغ

اقبال و بخت کرده خزان تو را بهار

جشن خجسته مژده همی آردت بر آنک

تا حشر بود خواهد ملک تو پایدار

تو یادگار بادی از کرده های خویش

هرگز مباد کرده تو از تو یادگار

شمارهٔ ۱۰۰ - ستایش خامه: چرا باشم از آز خسته جگر شمارهٔ ۱۰۲ - مدح ثقة الملک طاهر بن علی: ای به قدر از برادران برتر

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)

قالب شعری: قصیده

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.