شمارهٔ ۶۶ - در مدح ابوالحسن بن علیبن موسی
رفت سرما و بهار آمد چون طاووسی
به سوی سبزه برون آمد هر محبوسی
هر زمان نوحه کند فاخته، چون نوحهگری
هر زمان کبک همیتازد، چون جاسوسی
بر سر سرو زند پردهٔ عشاق، تذرو
ورشان نای زند، بر سر هر مغروسی
بر زند نارو، بر سرو سهی «سرو سهی»
بر زند بلبل بر تارک گل قالوسی
دم هر طوطیکی چون ورق سوسن تر
باز چون دستهٔ سوسن دم هر طاووسی
به سحرگاهان، ناگاهان آواز کلنگ
راست چون غیو کند صفدر در کردوسی
چون صفیری بزند کبک دری در هزمان
بزند لقلق بر کنگره بر، ناقوسی
رعد، پنداری طبال همی طبل زند
بر در بوالحسن بن علی بن موسی
آن رئیس رؤسای عرب و آن عجم
که همیماند بر تخت چو کیکاووسی
شمارهٔ ۶۵: بساز چنگ و بیاور دوبیتی و رجزیشمارهٔ ۶۷ - در شرح شکایت: گاه توبه کردن آمد از مدایح و ز هجی
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
رفت سرما و بهار آمد چون طاووسی
به سوی سبزه برون آمد هر محبوسی
هوش مصنوعی: سرما رفت و بهار آمد، مثل طاووسی که به سمت سبزهها بیرون میآید، هر کسی که در بند بوده آزاد میشود.
هر زمان نوحه کند فاخته، چون نوحهگری
هر زمان کبک همیتازد، چون جاسوسی
هوش مصنوعی: هر وقت فاخته ناله میکند، مانند نوحهگری است که دائم در حال عزاداری است؛ و مثل کبک که به خاطر خبرچینی دائم در حال خودنمایی و جلب توجه است.
بر سر سرو زند پردهٔ عشاق، تذرو
ورشان نای زند، بر سر هر مغروسی
هوش مصنوعی: در میان سرو، که نمادی از زیبایی است، پردهای بر افراشته شده که نشان دهندهٔ عشق عاشقان است. پرندهای چون تذرو نغمهای سر میدهد و این آهنگ در دل هر کسی که دلبسته است، جوانه میزند.
بر زند نارو، بر سرو سهی «سرو سهی»
بر زند بلبل بر تارک گل قالوسی
هوش مصنوعی: بر درختان نارنج، درخت بلند و خوشقامتی که نشانه زیبایی است، بلبل با نغمهسرایی خود بر روی گلها آواز میخواند و آنها را میآراید.
دم هر طوطیکی چون ورق سوسن تر
باز چون دستهٔ سوسن دم هر طاووسی
هوش مصنوعی: هر طوطی که صحبت کند، مانند برگهای نازک گل سوسن زیباست و دم هر طاووس نیز همینقدر دلربا و جذاب است.
به سحرگاهان، ناگاهان آواز کلنگ
راست چون غیو کند صفدر در کردوسی
هوش مصنوعی: در صبحهای زود، ناگهان صدای کلنگ به گوش میرسد، درست مانند زمانی که صفدر در کردوس آواز میخواند.
چون صفیری بزند کبک دری در هزمان
بزند لقلق بر کنگره بر، ناقوسی
هوش مصنوعی: وقتی کبک دری صدا میزند، لقلق هم همزمان بر بلندی کنگره ناقوس به صدا درمیآید.
رعد، پنداری طبال همی طبل زند
بر در بوالحسن بن علی بن موسی
هوش مصنوعی: صدای رعد مانند نواختن طبل است که بر در خانه بوالحسن بن علی بن موسی میزند.
آن رئیس رؤسای عرب و آن عجم
که همیماند بر تخت چو کیکاووسی
هوش مصنوعی: رئیس بزرگ عرب و آن کسی که در میان دیگران مانند کیکاووس بر تخت نشسته است.