گنجور

رباعی شمارۀ ۴

آتش بوزید و جامهٔ شوم بسوخت
وز شومی شوم نیمهٔ روم بسوخت
بر پای بُدم که شمع را بنشانم
آتش ز سر شمع همه موم بسوخت

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: علی پی‌سپار

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آتش بوزید و جامهٔ شوم بسوخت
وز شومی شوم نیمهٔ روم بسوخت
هوش مصنوعی: آتش وزید و لباس تیره‌ام را سوزاند و به خاطر شوم و بدی‌ام، نیمی از وجودم هم سوخت.
بر پای بُدم که شمع را بنشانم
آتش ز سر شمع همه موم بسوخت
هوش مصنوعی: در حالتی که روی پا ایستاده بودم تا شمع را روشن کنم، تمام موم شمع به خاطر شعله‌ای که از بالای آن ایجاد شد، سوخت.

حاشیه ها

1392/02/15 11:05
حسین

یادی از نرون خونخوارکرد

1395/03/11 00:06
شـایان

شما اشتباه می کنید
شوم = Shoom
روم = room
و ایشان از نرون یادی نکرده است !

1395/04/19 08:07
صادق مطهری

ازبهر یک شوم
سوخت شهر روم

1395/06/13 00:09
عمر شیردل

مقصد از روم ( Roma ) پایتخت ایطالیای کنونی ، و واتیکان (Watican) ٫ می باشد .

1395/06/13 00:09
عمر شیردل

البته واتیکان را باید چنین نوشت : ( Vatican ) .

1395/09/17 13:12

سلام
تعجب کردم از تفسیر!! دوستان
شوم در هر دو مصرع بیت اول یعنی شوی(شوهر)من
روم یعنی روی من
موم هم یعنی موی من(اشاره به بلندی موی شاعر دارد)
اصلا هم ربطی به نرون و روم و .. نداره
با این توضیحات لطفا یه بار دیگه این رباعی رو بخونید

1396/01/23 23:03

سلام . واقعا جناب عسگری درست و شیوا توضیح دادند . البته ایشان کاملا درست شرح دادند

1396/01/04 09:04
فیض بارش

من تعجب کردم به تفسیر جناب عسکری !
مگر این متل را نشنیده ی که میگویند: (از بهر یک شوم بسوخت شهر روم)؟ و در رباعی بالا درست همین متل توضیح هم داده شده، لطفن زبان پارسی را به لهجه های خود تفسیر نکنید مگر شوی (شوهر) و موی (زلف) در کجای این رباعی سازگاری دارد؟
با آن توضیحات شما یک بار دیگر هم رباعی را خواندم اما سراسر مشکل داشت و هیچ معنی منطقی هم نداشت.
با مهر بارش

1396/03/04 18:06

سلام
جناب Baresh
اینقدر این رباعی واضح و روشنه که احتیاجی به تفسیر و لهجه نداره
شما لطفا سازگاری "بر پای بدم" و "شمع نشاندن" رو در این رباعی با موضوع مطرح شده تون بفرمائید تا مشخص شه که آیا شاعره این شعر در روم بودند تا آن آتش رو بنشانند؟
لطفا معنی منطقی خودتون رو ذکر کنید تا گمراهی ها بیشتر نشن
شاید شاعره نگاهی به اون متل داشته باشن ولی کاملا مشخصه که ربطی به اون ماجرا نداره
اگر دلایل منطقی و محکمه پسندی دارین،بفرمائین.
شاید من اشتباه می کنم
(در ضمن جستجو کردم و این متل و ماجرای مربوط به اون رو نیافتم.اگر لینکی هست ارائه کنین)

1396/10/06 15:01
مصطفی

سلام،
نظر به اینکه تفسیر آقای عسگری درست میباشد، سوالی هست که امید است دوستان جواب بدهند که آیا در مصرع پایانی کلمه «موم» به معنای خود شمع (در زبان عربی) نیست؟
بر پای بدم که شمع را بنشانم

آتش ز سر شمع همه موم بسوخت
سپاس.
از توضیحات دوستان بهره زیادی می‌برم . متشکرم

1397/11/30 01:01
فیض‌اله فتح‌اله زاده (تاقانه‌) از بوکان

با سلام واضح است شاعر در اینجا خواسته هنر نمایی کند و انصافا اشراف کامل به لهجه و گویش را به حد اعلی رسانده و به خواننده فهمانده
بر اثر وزش باد جامه‌ی شویش(شوهرش) سوخته و از و شومی و بد شگونی شویش (شوهرش) رویش زیبا و چون قرص ماهش (اشاره به نیمه همان ماه چارده را القا می کند)
ایستاده و سرپا خواسته شمع را بر تاقچه و بلندایی در حد نیم تنه بنشاند (که اشاره به رفاه زندگی دار) و شعله‌ی شمع موی او را سوزانده
امید که تفسیرم را نقد فرمایید‌ سپاسگزارم

1398/06/16 09:09
آرش غنی زاده

دو ستان درست می فرمایند باد وزیده جامه ی شوهر سوخته و از عصبانیت شوهر شاعره روی برگردانده ( تصویری زیبا از نیم رخ شاعره ) که از شرم نیمه رو و گستاخی که داشته سوخته است .از خجالت و شدت توبیخ بر زمین نشسته بود یا خودش رو جمع و جور کرده بود که برخاسته تا آتش را بنشاند که گیسوش هم می سوزد .

1399/09/20 14:12
saeed ahadkish

کلمات شوم و روم و موم همگی ایهام تناسب دارند و شاعر تعمدا خواسته تا فهم منظور اصلی سخت تر شود

1402/04/22 15:06
Yousef Shafiei

من از خواندن این رباعی اینو دریافت کردم باد وزیده و شمع نزدیک لباس بوده و باعث سوختن لباس شوهر شده شوهر با عصبانیت زن رو باعث سوختن لباسش دانسته و احتمالا سیلی به صورتش زده و در  نصف صورتش احساس سوزش و سوختگی کرده و همینکه رفته شمعی که باعث سوختن لباس شده رو خاموش کنه موهاش هم آتش گرفته

اگر همینی که من از این شعر فهمیدم باشه شاید این رباعی حاصل همان سیلی باشه

1402/05/15 12:08
مسعود قزوینه

سلام خدمت عزیزان

دیدگاه دوستان رو خوندم و میتونم بگم که برداشت همه دوستان تا حدودی درست بود و در تکمیل نظرات شما این رو اضافه کنم که شاعر دقیقا به داستان نرون و سوختن شهر روم اشاره میکنه و با توانایی بالا در سرودن و به زیبایی ، خودش رو به شهر روم و همسرش رو به نرون تشبیه میکنه و میشه گفت شاعر پیشامد زندگی خودش و بار غمی که براش بوجود اومده رو با اتش سوزی شهر روم و آن فاجعه مقایسه میکنه 

1402/07/28 20:09
فرزانه نقاش

شاعره در زبان پارسی درست نیست و اضافه کردن پسوند  ه برای افراد مونث در دستور زبان عربی است.