گنجور

شمارهٔ ۷

شانه زد بر روی خود چون طرهٔ دلاله را
یاسمن بر ماه من داغی به دل زد لاله را
پر عرق شد لعل او از چشم، چون رو برافروخت
پس چرا گویند مهر از گل بگیرد ژاله را؟
روزها دل در پی زلف تو آه و ناله کرد
جز پریشانی چه حاصل گشت آه و ناله را؟
گم شد از بیداد خط، شیرینی لعل لبش
غارتی کردند آوخ، هندوان، بنگاله را
جز خط روی تو در زلف پریشان کس ندید
عقرب عنبر فشان و ماه مشکین هاله را
در خط خود بین به افسون عالمی را راه زد
گمره آن کو پی رود آوازه ی گوساله را
چون «وفایی» التفات نرگس مغ بچگان
بگذرانیدم به مستی عمر چندین ساله را

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شانه زد بر روی خود چون طرهٔ دلاله را
یاسمن بر ماه من داغی به دل زد لاله را
هوش مصنوعی: شانه‌اش را بر روی موهایش زد، مانند طره‌ی زیبای یک دلبر. گل یاسمن بر دل من اثر گذاشت، مانند لاله‌ای که بر دلش داغی دارد.
پر عرق شد لعل او از چشم، چون رو برافروخت
پس چرا گویند مهر از گل بگیرد ژاله را؟
هوش مصنوعی: عقیق او از عرق چشمانش خیس شد، چونکه چهره‌اش سرخ شده است. حالا چرا بعضی می‌گویند که ماه از گل، شبنم را می‌گیرد؟
روزها دل در پی زلف تو آه و ناله کرد
جز پریشانی چه حاصل گشت آه و ناله را؟
هوش مصنوعی: روزها با دل مشغولی به یاد موهای تو، آه و ناله کردم. اما جز پریشانی چه چیزی نصیبم شد از این آه و ناله‌ها؟
گم شد از بیداد خط، شیرینی لعل لبش
غارتی کردند آوخ، هندوان، بنگاله را
هوش مصنوعی: شیرینی و جذابیت لب‌های او به وسیله ظلم و ستم از بین رفته و قیمتی که بر آن گذاشته بودند، از بین رفته است. افسوس بر هندوان و بنگالی‌ها که این زیبایی را از دست داده‌اند.
جز خط روی تو در زلف پریشان کس ندید
عقرب عنبر فشان و ماه مشکین هاله را
هوش مصنوعی: هیچ چیزی جز نشانه‌ای از تو بر موهای درهم‌ریخته‌ات دیده نمی‌شود؛ عقرب‌هایی که عطر عنبر پخش می‌کنند و ماهی که در حُسن خود هاله‌ای از مشک دارد.
در خط خود بین به افسون عالمی را راه زد
گمره آن کو پی رود آوازه ی گوساله را
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که شخصی با تدبیر و به طور ماهرانه‌ای دیگران را فریب داده و به سمت خود جلب کرده است. در این میان، افرادی که به دنبال حقیقت هستند، در این مسیر به بی‌راهه می‌روند و تحت تأثیر یک صدای فریبنده قرار می‌گیرند.
چون «وفایی» التفات نرگس مغ بچگان
بگذرانیدم به مستی عمر چندین ساله را
هوش مصنوعی: من به خاطر وفا و محبت، زیبایی نگاه نرگس را از بچگی تجربه کرده‌ام و در این حال، سال‌ها را با سروری و خوشی سپری کرده‌ام.