وفایی مهابادیشمارهٔ ۲۶
قلم به دست من اندر سواد خطه ی نظم
سکندری است جهان گیر عالم سخن است
من آن کسم که ز داغ تراشه ی قلمم
عطارد از مه نو حلقه گوش دست من است
نه هر که سنگ تراشید و نقش شیرین بست
به تیشه ی هنر، این پیشه ختم کوهکن است
در آن چمن که برآید نوای بلبل مست
چه جای خودکشی جغد و شیون زغن است؟
دلم به بوسه از آن زلف پر شکن مشکن
چرا که طوطی هندوستان شکر شکن است
همیشه در نظر ناکسان دون خوار است
اگر ز بصره «حسن» یا «اویس» از قرن است
سخن بلند بگویم که شیخ و ملت شیخ
حیات این همه تنها چراغ انجمن است
چه مردمی است «وفایی» در آن خراب آباد
که کسر شهرت مردم به اختیار زن است
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
قلم به دست من اندر سواد خطه ی نظم
سکندری است جهان گیر عالم سخن است
هوش مصنوعی: من با قلم در دنیای نظم و زیبایی آثار ادبی مشغولم، جایی که کلام و سخن به عرش عالم رسیده و تأثیری جهانی دارد.
من آن کسم که ز داغ تراشه ی قلمم
عطارد از مه نو حلقه گوش دست من است
هوش مصنوعی: من کسی هستم که به خاطر اشتیاق و عشق به تو، قلمم به آتش داغ آمده و این آتش چنان قیمتی است که عطارد، ستاره‌ای زیبا، به عنوان زینت گوش من به حساب می‌آید.
نه هر که سنگ تراشید و نقش شیرین بست
به تیشه ی هنر، این پیشه ختم کوهکن است
هوش مصنوعی: هر کسی که به هنر سنگ‌تراشی بپردازد و تصویرهای زیبا ایجاد کند، در واقع تنها کسی نیست که می‌تواند به این کار ادامه دهد. این شغل فقط مختص افرادی نیست که از صخره‌ها و سنگ‌ها تراش می‌دهند، بلکه نیاز به استعداد و توانایی‌های خاصی دارد تا در این عرصه موفق باشند.
در آن چمن که برآید نوای بلبل مست
چه جای خودکشی جغد و شیون زغن است؟
هوش مصنوعی: در چمنی که صدای خوش بلبل شاداب است، دیگر جایی برای غم و ناله جغد و زق زق زاغ وجود ندارد.
دلم به بوسه از آن زلف پر شکن مشکن
چرا که طوطی هندوستان شکر شکن است
هوش مصنوعی: دل من به خاطر بوسه‌ای از آن زلف پر پیچ و خم نرنجان، چون طوطی هندوستان شیرینی را می‌شکند.
همیشه در نظر ناکسان دون خوار است
اگر ز بصره «حسن» یا «اویس» از قرن است
هوش مصنوعی: همواره باید دانست که در نظر افرادی که احترامی ندارند، افراد بزرگ و معتبر نیز بی‌ارزش به نظر می‌آیند، حتی اگر از شهری مانند بصره یا از نسل افرادی بزرگ و مشهور مثل حسن یا اویس باشند.
سخن بلند بگویم که شیخ و ملت شیخ
حیات این همه تنها چراغ انجمن است
هوش مصنوعی: من سخن را با عزت و بلندی بیان می‌کنم، چرا که روحانی و جامعه‌ای که او نمایندگی می‌کند، تنها نور و روشنی موجود در این جمع هستند.
چه مردمی است «وفایی» در آن خراب آباد
که کسر شهرت مردم به اختیار زن است
هوش مصنوعی: در آن منطقه و محله‌ای خراب و ویران، چه مردمی هستند که نام و شخصیت آن‌ها به دست زنانشان تعیین می‌شود و تحت تأثیر قرار می‌گیرد.