شمارهٔ ۳۳
انکه او دیده جان و دل و نور بصر است
هر کجا می نگرم صورت او در نظر است
خبر از دوست بدان بر که ندارد خبری
ورنه آنجا که عیانست چه جای خبر است
ره بدو برد کسی کز پی او دور افتاد
اثر از دوست کسی یافت که او بی اثر است
ره بی پا و سر آنست که نتوانی رفتن
بنشین خواجه ترا چون هوس پا و سر است
روزی از روزن اینخانه برا بر سر بام
تا ببینی که، که در خانه و بر بام و در است
تو بدین چشم کجا چهره معنی بینی
چشم صورت دگر و چشم معانی دگر است
ورنه بیرون کتاب ز بَر و زیر جهان
همه بی زیر و زبَر گفتن و دیدن زبَر است
مغربی علم تر و خشک ز دل بر میخوان
دل کتابیست که او جامع هر خشک و تر است
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
انکه او دیده جان و دل و نور بصر است
هر کجا می نگرم صورت او در نظر است
هوش مصنوعی: آنکه جان و دل و روشنی چشمم به او وابسته است، هر جا که نگاه میکنم، تصویر او در مقابل چشمم است.
خبر از دوست بدان بر که ندارد خبری
ورنه آنجا که عیانست چه جای خبر است
هوش مصنوعی: به کسی بگو خبر از دوست را بگیرد که از او خبری ندارد، چرا که در جایی که همه چیز آشکار است، دیگر نیازی به خبر نیست.
ره بدو برد کسی کز پی او دور افتاد
اثر از دوست کسی یافت که او بی اثر است
هوش مصنوعی: کسی که به دنبال اوست، راه را به درستی پیدا کرده و از آثار او بهرهمند میشود، اما کسی که از او دوری کند، به نتایجی دست نخواهد یافت و تأثیری از او نخواهد دید.
ره بی پا و سر آنست که نتوانی رفتن
بنشین خواجه ترا چون هوس پا و سر است
هوش مصنوعی: راهی که بدون پا و سر میگذرد، راهی است که نمیتوان آن را پیمود. بنابراین، ای آقای من، زمانی که آرزوی پا و سر را داری، بهتر است بنشینی و به همین حال راضی باشی.
روزی از روزن اینخانه برا بر سر بام
تا ببینی که، که در خانه و بر بام و در است
هوش مصنوعی: روزی از لای پنجره این خانه، به بالای بام نگاه میکنی و میبینی که چه کسانی در خانه هستند و چه کسانی بر بام.
تو بدین چشم کجا چهره معنی بینی
چشم صورت دگر و چشم معانی دگر است
هوش مصنوعی: با این چشم که داری، چگونه میتوانی چهرهی حقیقت را ببینی؟ چشمان تنها ظواهر را میبینند و چشمان دیگر معانی مختلفی را در خود دارند.
ورنه بیرون کتاب ز بَر و زیر جهان
همه بی زیر و زبَر گفتن و دیدن زبَر است
هوش مصنوعی: اگر کتاب را کنار بگذاریم، دنیا به خودی خود فاقد عمق و معنایی است و تمام آنچه میتوان بیان کرد و مشاهده کرد، سطحی و بیرونی خواهد بود.
مغربی علم تر و خشک ز دل بر میخوان
دل کتابیست که او جامع هر خشک و تر است
هوش مصنوعی: علم و دانش در غرب از قلب انسان جدا و بیاحساس است، اما دل انسان همچون کتابی است که همه احساسات و تجربیات زندگی، چه شیرین و چه تلخ، در آن جمع شده است.