گنجور

شمارهٔ ۲۵

آنچه مطلوب دل و جان است ابا جان و دلست
لیکن از خود جان آنکه بیخبر بد غافل است
منزل جانان بجان و دل همی جوید دلم
غافل از جانان که او را در دل و جان منزل است
 درمیان آب و گل سازد وطن آنجان و دل
منزلش گرچه برون از خطّه آب و گل است
هر کسی دادند با خود این چنین گنج نهان
لیک هر کس راز خود بر خود طلسمی مشکل است
همه دریا و دریا عین ما بوده ولی
مائی ما در میان ما و دریا حایل است
چشم دریابین کسی دارد که غرق بحر شد
ورنه نقش موج بیند هر که او بر ساحل است
نیست کامل در دو عالم هرکه دریا عین اوست
عین دریا هرکه شد میدان که مرد کامل است
جمله عالم نیست الّا سایهء علم وجود
روی از عالم بگردان زانکه ظل زایل است
سایه بر خورشید بگزین گر تو مرد عاقلی
سایه بر خورشید نگزیند کس کو عاقل است
نیست شان آنکه باشد بر صراط مستقیم
میل کردن جانب چیزی که مردم مایل است
چون بدانستی که حق هستی و باطل نیستی است
در پی حق گیر و بگذر از هر آنچه باطل است
نقطه توحید عین جمع و دریای وجود
حاصل است آنرا که بر خط عدالت واصل است
چیست دانی در میان جان و جانان مغربی
برزخ جامع خط موهوم و حد فاصل است

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آنچه مطلوب دل و جان است ابا جان و دلست
لیکن از خود جان آنکه بیخبر بد غافل است
هوش مصنوعی: هر آنچه که مورد علاقه و خواسته‌ی دل و روح انسان است، از جان و دل سرچشمه می‌گیرد. اما کسی که از خود جان بی‌خبر است، غافل و ناآگاه است.
منزل جانان بجان و دل همی جوید دلم
غافل از جانان که او را در دل و جان منزل است
هوش مصنوعی: دل بسیار مشتاق است که به خانه معشوق برسد، ولی غافل است که معشوق خود در دل و جان او جا دارد.
 درمیان آب و گل سازد وطن آنجان و دل
منزلش گرچه برون از خطّه آب و گل است
در میان آب و گل سازد وطن آنجان و دل
هر کسی دادند با خود این چنین گنج نهان
لیک هر کس راز خود بر خود طلسمی مشکل است
هوش مصنوعی: هر کس یک گنج پنهان و ارزشمند دارد، اما فاش کردن راز خود برای هر کسی دشوار است.
همه دریا و دریا عین ما بوده ولی
مائی ما در میان ما و دریا حایل است
هوش مصنوعی: همه چیز دریا مانند ماست، اما ما در خودمان قرار داریم و بین ما و دریا فاصله‌ای وجود دارد.
چشم دریابین کسی دارد که غرق بحر شد
ورنه نقش موج بیند هر که او بر ساحل است
هوش مصنوعی: کسی که در عمق دریا غوطه‌ور است، می‌تواند زیبایی‌ها و عمق جان آن را ببیند؛ اما آن‌هایی که فقط در ساحل نشسته‌اند، فقط نقش موج‌ها را خواهند دید و از عمق دریا بی‌خبر خواهند ماند.
نیست کامل در دو عالم هرکه دریا عین اوست
عین دریا هرکه شد میدان که مرد کامل است
هوش مصنوعی: هیچکس در این دو جهان کامل نیست، اما کسی که مانند دریاست، خود دریاست. تنها آن‌که در میدان زندگی به کمال رسیده باشد، مرد کامل به حساب می‌آید.
جمله عالم نیست الّا سایهء علم وجود
روی از عالم بگردان زانکه ظل زایل است
هوش مصنوعی: تمام موجودات تنها سایه‌ای از علم‌اند. از دنیای مادی فاصله بگیر، زیرا این سایه پایدار نیست و زودگذر است.
سایه بر خورشید بگزین گر تو مرد عاقلی
سایه بر خورشید نگزیند کس کو عاقل است
هوش مصنوعی: اگر عاقل هستی، سایه بر خورشید را انتخاب کن؛ زیرا هیچ عاقلی نمی‌تواند سایه‌اش را از نور خورشید دور کند.
نیست شان آنکه باشد بر صراط مستقیم
میل کردن جانب چیزی که مردم مایل است
هوش مصنوعی: کسی که بر راه راست و درست گام برمی‌دارد، نباید به چیزهایی که دیگران به آن تمایل دارند، گرایش پیدا کند.
چون بدانستی که حق هستی و باطل نیستی است
در پی حق گیر و بگذر از هر آنچه باطل است
هوش مصنوعی: وقتی فهمیدی که حقیقت وجود دارد و باطل وجود ندارد، به دنبال حق برو و از هر چیزی که بی‌ارزش و نادرست است دوری کن.
نقطه توحید عین جمع و دریای وجود
حاصل است آنرا که بر خط عدالت واصل است
هوش مصنوعی: نقطه‌ای وجود دارد که همگان در آن جمع می‌شوند و حقیقت وجود به آنجا می‌رسد. این نقطه، برای کسی که به خط عدالت متصل باشد، نمایان می‌شود.
چیست دانی در میان جان و جانان مغربی
برزخ جامع خط موهوم و حد فاصل است
هوش مصنوعی: می‌توان گفت در فضای وجود، فاصله‌ای میان انسان و معشوقش وجود دارد که هم مرز و هم پیوندی بین آن دو ایجاد می‌کند. این میان، مرزی است که زیبایی و رازهای ناشناخته‌ای در آن نهفته است.

حاشیه ها

1402/02/08 17:05
ز ع

بیت سوم کلمه‌ی در جامانده

 

در میان آب و گل...