گنجور

شمارهٔ ۴۱

ذات حق از لا و الا برتر است
هر ز اسفل هم ز اعلی برتر است
درک خورشید رخ آن مه لقا
کی توان کز چشم بینا برتر است
وه که اشک چشم خون افشا نما
در نظر از هفت دریا برتر است
گرد نعلینش که نور دیده ها است
در شرف از آسمانها برتر است
عقل کل کلی نکرد ادراک او
کز یقین او کمانها برتر است
در گلستان جمال او گلی است
گو ز باغ و بوستانها برتر است
جان ز عکس روی او شد پرتوی
ماه روی او ز جانها برتر است
گرچه یوسف را خریداری که هست
از همه عشق زلیخا برتر است
وصف شیرینی آن لبهای قند
هم ز شکر هم ز حلوا برتر است
کوهیا عنقای قاف معرفت
والله از پنهان و پیدا برتر است

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ذات حق از لا و الا برتر است
هر ز اسفل هم ز اعلی برتر است
هوش مصنوعی: ماهیت خداوند از هر چیزی برتر و بالاتر است، حتی از چیزهایی که پایین‌تر هستند و همچنین از چیزهایی که بالاترین مقام را دارند.
درک خورشید رخ آن مه لقا
کی توان کز چشم بینا برتر است
هوش مصنوعی: درک زیبایی و نور خورشید را نمی‌توان با چهره‌ی دلربا و جذاب آن معشوق مقایسه کرد، زیرا این زیبایی فراتر از آن است که با چشم عادی مشاهده شود.
وه که اشک چشم خون افشا نما
در نظر از هفت دریا برتر است
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی احساسات عمیق و دردناک را توصیف می‌کند. در آن به این نکته اشاره شده که اشک‌هایی که از چشم بریزد، به اندازه‌ای ارزشمند و پرمحتوا هستند که از تمام آب‌های دریاها بیشترند. این اشک‌ها نشان‌دهندهٔ غم و اندوه عمیق انسان هستند که به طرز عجیبی از هر آنچه می‌توان تصور کرد، قیمتی‌ترند.
گرد نعلینش که نور دیده ها است
در شرف از آسمانها برتر است
هوش مصنوعی: دور نعلین او که نور چشمان است، در حالتی است که از آسمان‌ها نیز بالاتر است.
عقل کل کلی نکرد ادراک او
کز یقین او کمانها برتر است
هوش مصنوعی: عقل کامل نمی‌تواند به طور کامل درک کند که یقین او از هر چیزی دیگر، حتی از کمان‌ها نیز برتر است.
در گلستان جمال او گلی است
گو ز باغ و بوستانها برتر است
هوش مصنوعی: در زیبایی او گلی وجود دارد که از گل‌ها و بوستان‌های دیگر برتر است.
جان ز عکس روی او شد پرتوی
ماه روی او ز جانها برتر است
هوش مصنوعی: جان انسان به خاطر زیبایی و جلوه‌های چهره‌ی معشوق روشن و پرنور می‌شود. زیبایی او به قدری برتر و باارزش است که حتی از وجود ما هم مهم‌تر و برجسته‌تر است.
گرچه یوسف را خریداری که هست
از همه عشق زلیخا برتر است
هوش مصنوعی: هرچند یوسف خریداری دارد، عشق زلیخا به او فراتر از همه عشق‌هاست.
وصف شیرینی آن لبهای قند
هم ز شکر هم ز حلوا برتر است
هوش مصنوعی: شیرینی لب‌های او حتی از شکر و حلوا نیز بیشتر است.
کوهیا عنقای قاف معرفت
والله از پنهان و پیدا برتر است
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به اهمیت و ارزش بالای معرفت و دانش اشاره دارد و می‌گوید که این معرفت به قدری بزرگ و با ارزش است که حتی بر کوه‌ها و چیزهای پنهان و آشکار نیز برتری دارد. به‌طور کلی، معنی این بیت نشان‌دهنده عظمت و عمق علم و آگاهی است.