گنجور

شمارهٔ ۳۶

نیست گر بر سر زلفین توام سود انیست
تا ز بد مستی چشمت به جهان غوغا نیست
روح بحری است که عالم همه غرقند در او
بس عجب دارم اگر جسم کف دریا نیست
قل هو الله احد گفت صمد می دانی
ذات او را بجز او هیچ کسی دانا نیست
و هو معکم چو بیان کرد خداوند ایدل
این بیان چیست اگر زانکه خدا با ما نیست
ظاهر و باطن ذرات جهان اوست همه
نیست اشیاء اگر او عین همه اشیا نیست
بوی توحید ز بستان خدا نشنیده است
خار و گل در نظر عارف اگر یکتا نیست
هست کوهی ز همه روی چو عنقا پنهان
نحن اقرب چو خدا گفت از او تنهانیست

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نیست گر بر سر زلفین توام سود انیست
تا ز بد مستی چشمت به جهان غوغا نیست
هوش مصنوعی: اگر بر سر زلف‌های تو فایده‌ای نکنم، از شرّ مستی چشمانت، دنیا در اضطراب و هرج و مرج نیست.
روح بحری است که عالم همه غرقند در او
بس عجب دارم اگر جسم کف دریا نیست
هوش مصنوعی: روح مانند دریا است و همه موجودات در آن غرق شده‌اند. برایم جالب است که چرا بدن‌ها مانند کف دریا نیستند.
قل هو الله احد گفت صمد می دانی
ذات او را بجز او هیچ کسی دانا نیست
هوش مصنوعی: بگو که خداوند یکتاست، او بی‌نیاز است و هیچ‌کس جز او حقیقت وجود او را نمی‌شناسد.
و هو معکم چو بیان کرد خداوند ایدل
این بیان چیست اگر زانکه خدا با ما نیست
هوش مصنوعی: خداوند می‌فرماید که او همیشه با ماست. اما این چه معنایی دارد اگر احساس کنیم که خداوند در کنار ما نیست؟
ظاهر و باطن ذرات جهان اوست همه
نیست اشیاء اگر او عین همه اشیا نیست
هوش مصنوعی: ظهور و حقیقت همه چیز در جهان به او وابسته است. همه اشیاء وجود دارند، ولی او به معنای واقعی عین همه اشیاء نیست.
بوی توحید ز بستان خدا نشنیده است
خار و گل در نظر عارف اگر یکتا نیست
هوش مصنوعی: در باغ خدا، گل و خار هر دو از بوی یکتایی خدا باخبر نیستند، اگرچه عارف آن‌ها را در نظر ندارد. این بدان معناست که فقط عارف می‌تواند به درک عمیق یکتایی و وحدت الهی برسد و دیگران، مانند گل و خار، از این حقیقت بی‌خبرند.
هست کوهی ز همه روی چو عنقا پنهان
نحن اقرب چو خدا گفت از او تنهانیست
هوش مصنوعی: از نظر معانی، این بیت به این معناست که در دل کوهی که به نظر می‌رسد همه‌چیز را پنهان کرده، حقیقتی عظیم و با ارزش وجود دارد. این حقیقت، مشابه عنقایی است که در دوردست‌ها دیده نمی‌شود. زمانی که خداوند درباره این حقیقت سخن می‌گوید، انسان را از احساس جدایی و دوری رها می‌سازد و نشان می‌دهد که در واقع ما به خدا بسیار نزدیک‌تر از آنچه تصور می‌کنیم هستیم. پس در حقیقت، هیچ‌چیزی نیست که ما را از او جدا کند.