گنجور

شمارهٔ ۱۳ - (در پی این فهرست منظوم ابیات گزیده‌ای را از حمد، مناجات، نعت و معراج می‌آریم که محسنات معنوی عمده دارد) حمد:

حمد خداوند سرایم نخست
تا شود این نامه به نامش درست
واجب اول به وجود قدم
نی به وجودیکه بود از عدم
نور فزای بصر دوربین
دیده گشای دل عبرت گزین
رخش علل دررهش افگنده سم
علت ومعلول درو ، هر دو گم
کس نبرد راه به تحقیق او
وربرد الا که به توفیق او
هستی ما نزد خرد اندکی ست
وان همه با نیستی ما یکی ست
بود در اول کس ازو پیش نی
ماند در آخر ، کس ازو بیش نی
کرد خرد وحدت او را سجود
ثانی او ممتنع اندر وجود
شرک نه در مملکتش دست سای
خود نتوان بود به شرکت خدای
پاک از آلودگی آب وخاک
پاک تر از هر چه بگویند پاک
دیدن او هست ز مردم دروغ
تا هم ازو دیده نیابد فروغ
دور زمین را به زمان باز بست
دام و در از وی با مان باز رست

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حمد خداوند سرایم نخست
تا شود این نامه به نامش درست
هوش مصنوعی: ابتدا از خداوند سپاسگزاری می‌کنم تا این نامه به درستی نوشته شود.
واجب اول به وجود قدم
نی به وجودیکه بود از عدم
هوش مصنوعی: مهم‌ترین نکته این است که وجودِ اولیه یا موجود حقیقی، باید از خود وجود بیفتد و به وجود نیاید. به عبارت دیگر، وجودی که از عدم به وجود آمده باشد، نمی‌تواند وجودِ اصلی و حقیقی باشد.
نور فزای بصر دوربین
دیده گشای دل عبرت گزین
هوش مصنوعی: نور چشم تو، بینایی‌ات را گسترش می‌دهد و دل تو را به اندیشیدن و عبرت گرفتن وا می‌دارد.
رخش علل دررهش افگنده سم
علت ومعلول درو ، هر دو گم
هوش مصنوعی: در این شعر به وضعیت و ارتباطات پیچیده میان علت و معلول اشاره شده است. در واقع، رخسار و وضعیت ظاهری چیزها می‌تواند باعث سردرگمی در فهم ما از علت و معلول آن‌ها شود. این موضوع به این معناست که وقتی به ظواهر یک چیز نگاه می‌کنیم، گاهی اوقات نتوانیم ارتباطات عمیق‌تر و واقعی آن را درک کنیم و هر دو، یعنی علت و معلول، در این پیچیدگی گم می‌شوند.
کس نبرد راه به تحقیق او
وربرد الا که به توفیق او
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند به حقیقت او دست یابد و راهی به سوی او پیدا کند، مگر اینکه با یاری و اجازه او این کار را انجام دهد.
هستی ما نزد خرد اندکی ست
وان همه با نیستی ما یکی ست
هوش مصنوعی: وجود ما در نظر خرد به میزان کمی است و این تماماً با عدم وجود ما یکی به حساب می‌آید.
بود در اول کس ازو پیش نی
ماند در آخر ، کس ازو بیش نی
هوش مصنوعی: در ابتدا هیچ‌کس نبود و در انتها نیز هیچ‌کس نخواهد بود.
کرد خرد وحدت او را سجود
ثانی او ممتنع اندر وجود
هوش مصنوعی: خرد و عقل به یگانگی و وحدت او احترام می‌گذارد و در حقیقت، نمی‌تواند وجود او را در دو حالت تجزیه کند.
شرک نه در مملکتش دست سای
خود نتوان بود به شرکت خدای
هوش مصنوعی: شک و تردید نمی‌تواند در قلمرو خداوند کنار آمد، چرا که هیچ چیز نمی‌تواند با قدرت و وجود او شریک شود.
پاک از آلودگی آب وخاک
پاک تر از هر چه بگویند پاک
هوش مصنوعی: شخصی که بسیار پاک و خالص است، از هرگونه آلودگی و ناپاکی به دور است و حتی از هر چیزی که درباره پاکی گفته می‌شود، هم پاک‌تر است.
دیدن او هست ز مردم دروغ
تا هم ازو دیده نیابد فروغ
هوش مصنوعی: دیدن او فقط برای مردم غیرواقعی است، زیرا بدون دیدن او، هیچ نوری به چشم نمی‌رسد.
دور زمین را به زمان باز بست
دام و در از وی با مان باز رست
هوش مصنوعی: زمان دور زمین را به دور خودش درگیر کرده است و این چرخش باعث شده که انسان‌ها از دایره خود بیرون بیایند و رها شوند.