گنجور

بخش ۶ - فی المحمده المحمدیه، و هو ختم اخلفاء العرب و العجم، وارث الخلافه من آدم، علاء الدنیا و الدین، ناصر امیرالمؤمنین، المستنصر برب العالمین، المستعم به حبل الله المتین، رفع فی الخلافه در جاته، و جعل اخلاقه خلفاء الا قالیم فی حیاته

شاهی که، به نصرت خدایی،
ختمست برو جان گشایی
سلطان جهان علاء دنیا
سرمایه ده سرای دنیا
چون سعد فلک سعادت اندود
یعنی که محمد ابن مسعود
ختم الخلفاء درین کهن طاس
ز آدم شده نی ز آل عباس
سینه‌ش صدف در الهی
سنگش محک عیار شاهی
آهو به زبانش بی تظلم
پیشانی شیر خارد از سم
بادا به نشاط جاودانه
در سایهٔ تیغ او زمانه

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شاهی که، به نصرت خدایی،
ختمست برو جان گشایی
هوش مصنوعی: شاهی که به یاری خداوند بر همه چیز پیروز است، جان انسان‌ها را آزاد می‌کند.
سلطان جهان علاء دنیا
سرمایه ده سرای دنیا
هوش مصنوعی: سلطان جهان، که معنای عالی و برتری دارد، در دنیای مادی سرشار از سرمایه و دارایی است. او در تلاش است تا بر فوائد و نعمت‌های دنیوی تسلط یابد و در زندگی‌اش برتری داشته باشد.
چون سعد فلک سعادت اندود
یعنی که محمد ابن مسعود
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی ستاره سعد (خیر و برکت) در آسمان است، به معنای آن است که فردی به نام محمد ابن مسعود در حال درخشش و موفقیت است. به طور کلی، اشاره به این دارد که او در شرایطی مناسب و پر از سعادت قرار دارد.
ختم الخلفاء درین کهن طاس
ز آدم شده نی ز آل عباس
هوش مصنوعی: در این دنیای کهن، رهبری و خلافت از آدم آغاز شده و نه از نسل عباس.
سینه‌ش صدف در الهی
سنگش محک عیار شاهی
هوش مصنوعی: سینه‌اش مانند صدفی است که در آن گوهرهای ارزشمندی نهفته است و سنگش می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ارزشمندی و اصالت او باشد.
آهو به زبانش بی تظلم
پیشانی شیر خارد از سم
هوش مصنوعی: در این بیت، به نوعی تضاد و تفاوت در قدرت و وضعیت اشاره شده است. آهو که نماد ضعف و لطافت است، صدای خود را برای بیان حق و درخواست آرامش برمی‌آورد، در حالی که شیر که نماد قدرت و خشونت است، به دلیل خاری که در پیشانی‌اش دارد، با درد و مشکل مواجه می‌شود. به طور کلی، این تصویر به تفاوت وضعیت‌ها و احساسات موجود در میان موجودات مختلف اشاره دارد.
بادا به نشاط جاودانه
در سایهٔ تیغ او زمانه
هوش مصنوعی: باشد که با شادی و سرزندگی دائمی، در سایهٔ قدرت و تأثیر او، زندگی کنیم.