شمارهٔ ۷۲۹
چه خوش است از جگر سوخته بویی که زند
در فلکها فگند رخنه ز مویی که زند
سر سربازی و یا صاحب حالی باشد
زلف چوگان وش کژباز تو گویی که زند
نیک بخت آنکه کند مست و خرابش گه هوش
از لب لعل می آلود تو بویی که زند
من که میخواره خامم به سرم باید دید
محتسب پر ز می خشم سبویی که زند
روی من گشت ز محراب، بگردد ناچار
پنجه حسن بتان لطمه به رویی که زند
ای بسا خواب صبوحی که به تاراج برند
هر شب آن راهزن راه به سویی که زند
نقل و می از دل خسرو خورد آن شاهسوار
خیمه عیش و طرب بر لب جویی که زند
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چه خوش است از جگر سوخته بویی که زند
در فلکها فگند رخنه ز مویی که زند
هوش مصنوعی: بوی خوشی که از دل سوخته بلند میشود، مانند عطری است که در آسمان پخش میشود، و این نتیجهای است از اثری که یک رشته مو به جا میگذارد.
سر سربازی و یا صاحب حالی باشد
زلف چوگان وش کژباز تو گویی که زند
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیبایی و جذابیت زلفهای معشوق میپردازد. زلفها بهعنوان ابزاری برای جذابیت و تسخیر دلها معرفی شدهاند، بهگونهای که باعث میشوند مانند یک چریک با شجاعت و استقامت، در دنیای عشق و احساسات به میدان بیاید. این تشبیه نشاندهنده قدرت و تأثیر زلفها در جلب توجه و عشق دیگران است.
نیک بخت آنکه کند مست و خرابش گه هوش
از لب لعل می آلود تو بویی که زند
هوش مصنوعی: شخص خوشبخت کسی است که به خاطر لبان سرخ تو مست و خراب میشود، بویی که از آن لبها برمیخیزد او را به ضیافت خیال میبرد.
من که میخواره خامم به سرم باید دید
محتسب پر ز می خشم سبویی که زند
هوش مصنوعی: من انسانی ناآزموده و دربارهی حال و روز خودم، باید دید که نگهبان و مراقب، چقدر از شراب و خشم من میترسد. همچنین باید توجه کرد که تاب و توان من مثل یک کاسهٔ پر از شراب است که میتواند به سرعت بشکند.
روی من گشت ز محراب، بگردد ناچار
پنجه حسن بتان لطمه به رویی که زند
هوش مصنوعی: چهره من که از عبادتگاه میچرخد، ناچار پنجه زیباییهای معبودان، ضربهای به صورتی که وجود دارد، خواهد زد.
ای بسا خواب صبوحی که به تاراج برند
هر شب آن راهزن راه به سویی که زند
هوش مصنوعی: بسیاری از صبحها وجود دارد که هر شب نابود میشوند به دست کسانی که با فریب و دزدی، مسیر را به سمتی میبرند که به زندگی و آرامش آسیب میزند.
نقل و می از دل خسرو خورد آن شاهسوار
خیمه عیش و طرب بر لب جویی که زند
هوش مصنوعی: خسرو، شاه شجاع، در دل خود از شراب و عیش و شادی لذت میبرد و در کنار جویی که در آن جریان دارد، جشن و سرور برپا کرده است.

امیرخسرو دهلوی