شمارهٔ ۶۷۷
دست ماه روزه تا در چشم عشرت خاک زد
اشک خونین ریخت جام و گل گریبان چاک زد
یارب، از هجر که در پوشید نیلوفر کبود؟
لاله از درد که داغی بر دل غمناک زد؟
با همه چشمی که نرگس باز دارد در چمن
اهل بینش را نمی شاید قدم بر خاک زد
تا کی از شمشاد و نسرین گویم و ریحان و گل؟
بیخ این خار از ره دل خواهم اکنون پاک زد
با وجود ساقی مه روی من در باغ حسن
می توان آتش درین مشت خس و خاشاک زد
ای مه نو، گر شبی طالع شوی چون عاصیان
خواهمت بهر شفاعت دست در فتراک زد
مژده بر خسرو، اگر گوید شبی در گوش او
عین عید اینک علم بر گوشه افلاک زد
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دست ماه روزه تا در چشم عشرت خاک زد
اشک خونین ریخت جام و گل گریبان چاک زد
هوش مصنوعی: دست ماه به سمت روزه بلند شده و وقتی به چشمان لذت و شادی نگاه میکند، اشکهای خونین میریزد و ظرف شراب و گل را پاره میکند.
یارب، از هجر که در پوشید نیلوفر کبود؟
لاله از درد که داغی بر دل غمناک زد؟
هوش مصنوعی: ای خدای مهربان، از دوری و جدایی نیلوفر کبود چه بر من گذشته است؟ لاله از درد و غم چه داغی بر دل حزنآلود من زده است؟
با همه چشمی که نرگس باز دارد در چمن
اهل بینش را نمی شاید قدم بر خاک زد
هوش مصنوعی: با وجود تمام زیبایی و جذابیتی که گل نرگس دارد، افرادی که بینش و درک درستی ندارند، لایق حضور در این دنیای شگفتانگیز نیستند و بهتر است قدمی در این محیط نگذاشته و از تماشای آن باز بمانند.
تا کی از شمشاد و نسرین گویم و ریحان و گل؟
بیخ این خار از ره دل خواهم اکنون پاک زد
هوش مصنوعی: تا چه زمانی باید از زیباییها و گلهای دلفریب صحبت کنم؟ حالا تصمیم دارم که به ریشه این خاری که دل را آزار میدهد، رسیدگی کنم و آن را از بین ببرم.
با وجود ساقی مه روی من در باغ حسن
می توان آتش درین مشت خس و خاشاک زد
هوش مصنوعی: با وجود زیبایی و طربناکی ساقی در باغ خوشی، میتوان از حوادث و موارد پیش پا افتاده هم بهرهای جست و آتش عشق را در دل زنده کرد.
ای مه نو، گر شبی طالع شوی چون عاصیان
خواهمت بهر شفاعت دست در فتراک زد
هوش مصنوعی: ای ماه تازه، اگر شبی خوشبختی به تو روی آورد، من مانند گناهکاران به تو پناه میبرم و از تو خواهش میکنم که واسطهای برای بخشش من باشی.
مژده بر خسرو، اگر گوید شبی در گوش او
عین عید اینک علم بر گوشه افلاک زد
هوش مصنوعی: خبر خوشی برای پادشاه! اگر کسی بگوید شبی در گوش او رازهایی گفته شد که مانند عید است، هماکنون نشانهای از آن بر بالای آسمان نمایان شده است.

امیرخسرو دهلوی