امیرخسرو دهلویشمارهٔ ۴۷
زهی بریخته بر لاله مشک سارا را
شکسته رونق خورشید گوهر آرا را
اگر ز روی تو شمع هدایتی نبود
ز تیرگی که برون آورد نصارا را؟
به صیت حسن گرفت آن بت سمرقندی
چو کشور دل ما خطه بخارا را
به روز کشتن ازان غمزه مهلتی جستم
ولی ندید ز قاتل کسی مدارا را
بیار ساقی ازان آب آتشین که فلک
به باد داد چو جمشید خاک دارا را
ز شوق آن لب شیرین و ماتم فرهاد
ز دیده می رود اینک شکر شکرخا را
دو بوسه از لب خود خسروا، خدا را خواه
بود که بشنود آن سنگدل خدارا را
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زهی بریخته بر لاله مشک سارا را
شکسته رونق خورشید گوهر آرا را
هوش مصنوعی: زیبایی سارا همچون لاله‌ای است که به خاطر رنگ‌های زنده‌اش جلوه‌ای خاص دارد و زیبایی خورشید را تحت تأثیر قرار داده است.
اگر ز روی تو شمع هدایتی نبود
ز تیرگی که برون آورد نصارا را؟
هوش مصنوعی: اگر نور وجود تو نبود و هدایت تو نبود، چگونه می‌توانستند مسیحیان از تاریکی بیرون بیایند؟
به صیت حسن گرفت آن بت سمرقندی
چو کشور دل ما خطه بخارا را
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی حسن، آن بت سمرقندی، دل کشور ما را به خطه بخارا مرتبط کرد.
به روز کشتن ازان غمزه مهلتی جستم
ولی ندید ز قاتل کسی مدارا را
هوش مصنوعی: من از آن چشمان فریبنده فرصتی برای زندگی خواستم، اما هیچ‌کس از قاتل، حتی ذره‌ای لطف و مهربانی را ندید.
بیار ساقی ازان آب آتشین که فلک
به باد داد چو جمشید خاک دارا را
هوش مصنوعی: لبریزی از می ناب را با شتاب بیاور، چرا که همانند روزگار جمشید، آسمان به باد داد و خاک سرزمین دارا را به فنا سپرد.
ز شوق آن لب شیرین و ماتم فرهاد
ز دیده می رود اینک شکر شکرخا را
هوش مصنوعی: به خاطر عشق به آن لب‌های شیرین و غم فرهاد، اینک دیده‌ام شکر را فراموش کرده است.
دو بوسه از لب خود خسروا، خدا را خواه
بود که بشنود آن سنگدل خدارا را
هوش مصنوعی: دو بوسه از لب خسروا، در واقع نشان‌دهنده عشق و محبت است. این عشق برای خدا و به خاطر اوست، و این درخواست از دل سنگدل که خدا را بشنود، بیانگر امید به درک و شنیدن محبت‌های عمیق انسان‌هاست.