گنجور

شمارهٔ ۱۸۰۶

ز رحمت چشم بر چاکر نداری
نداری رحمت، ای کافر، نداری
دلم بردی و خوشتر آنکه گر من
بگویم بیدلم، باور نداری
مگو در من مبین، در دیگران بین
که مثل خویش در کشور نداری
به پشت پای خود بنگر که وقت است
از این آیینه بهتر نداری
کله را کج منه چندین بر آن سر
که تا با ما کجی در سر نداری
بخور خون دل و دیده مکن، ای آب
نه خون من که خواب و خور نداری
چودل برداشتن اندیشه ات بود
چرا سنگی به کشتن برنداری؟
حدیث خسرو اندر گوش می کن
ز بهر گوش اگر گوهر نداری

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز رحمت چشم بر چاکر نداری
نداری رحمت، ای کافر، نداری
هوش مصنوعی: از محبت و رحمت، تو که به خدمتگزار خود توجهی نداری، ای کافر، هیچ رحمت و لطفی در تو نیست.
دلم بردی و خوشتر آنکه گر من
بگویم بیدلم، باور نداری
هوش مصنوعی: دل من را از من گرفتی و جالب‌تر این است که اگر من بگویم که بی‌دل شده‌ام، باور نمی‌کنی.
مگو در من مبین، در دیگران بین
که مثل خویش در کشور نداری
هوش مصنوعی: نگو به من نگاه نکن، بلکه به دیگران نگاه کن؛ زیرا در سرزمین خودت کسی مانند من پیدا نمی‌شود.
به پشت پای خود بنگر که وقت است
از این آیینه بهتر نداری
هوش مصنوعی: به آنچه که خودت انجام داده‌ای و به گذشته‌ات دقت کن، زیرا در این لحظه چیز دیگری بهتر از آنچه که در دست داری، وجود ندارد.
کله را کج منه چندین بر آن سر
که تا با ما کجی در سر نداری
هوش مصنوعی: سر خود را کج نگذار، چون به خاطر کج‌روی‌هایت با ما کج برخورد نکن.
بخور خون دل و دیده مکن، ای آب
نه خون من که خواب و خور نداری
هوش مصنوعی: این بیت به مفهوم این است که به جای اینکه به درد و رنج من توجه کنی، بهتر است از آن اجتناب کنی. مانند آبی که حیات ندارد و نتواند چیزی را بخورد یا بخوابد، تو نیز نباید درگیر احساسات من شوی. تشبیه به خون دل و درد و رنج نشان‌دهنده عمق و تلخی احساسات است.
چودل برداشتن اندیشه ات بود
چرا سنگی به کشتن برنداری؟
هوش مصنوعی: اگر قرار است فکری از ذهنت را کنار بگذاری، چرا باید بار سنگینی را بر دوش خودت بگذاری و آن را تحمل کنی؟
حدیث خسرو اندر گوش می کن
ز بهر گوش اگر گوهر نداری
هوش مصنوعی: در داستان‌ها و حکایت‌های قدیمی، داستان عشق خسرو و شیرین بسیار مشهور است. اگر تو هم علاقمند به شنیدن این قصه هستی، حتماً باید از آن لذت ببری، ولی اگر ارزش و زیبایی این داستان را درک نمی‌کنی، ممکن است از شنیدن آن بهره‌ای نبرئی.