شمارهٔ ۱۵۴۰
خونی ز چشمم می رود، در انتظار کیست این؟
تیری به جانم می نهد، از خارخار کیست این؟
دل کز بتان بوالهوس آورده بودم باز پس
باری دگر دزدیده کس، بنگر که کار کیست این؟
هر دم به خاکی منزلم، هر دم غباری حاصلم
ای خاک بر فرق دلم، آخر غبار کیست این؟
گویند اگر آن خوش پسر آید، چه آری در نظر
در چشم من چندین گهر بهر نثار کیست این؟
اینک رسید آن کینه کش، جان در رکابش سینه وش
برکشتم دل کرده خوش، مردم شکار کیست این؟
گلگون انار انگیخته، گیسو کمند آویخته
دل خسته و خون ریخته، چابک سوار کیست این؟
بسته میانی در کمر چون ریسمانی و گهر
باری مرا نآمد ببر، تا در کنار کیست این؟
بر خسرو بیدل ز کین، اسپ جفا را کرده زین
گر ریزدش خون در زمین، در زینهار کیست این؟
اطلاعات
وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خونی ز چشمم می رود، در انتظار کیست این؟
تیری به جانم می نهد، از خارخار کیست این؟
هوش مصنوعی: چشمانم پر از اشک است و نمیدانم که منتظر چه کسی هستم. این درد و رنجی که به جانم میافتد، ناشی از چه چیزی است؟
دل کز بتان بوالهوس آورده بودم باز پس
باری دگر دزدیده کس، بنگر که کار کیست این؟
هوش مصنوعی: دل من که از عشق معشوقان شهوتران پر شده بود، دوباره به خود آورد و از کسی دزدیده شد. حالا ببین کار این چه کسی است؟
هر دم به خاکی منزلم، هر دم غباری حاصلم
ای خاک بر فرق دلم، آخر غبار کیست این؟
هوش مصنوعی: هر لحظه که در محل زندگیام هستم، همیشه با گرد و غباری روبهرو هستم. ای خاکی که بر سر دل من نشستهای، در نهایت این غبار چیست که به سراغم آمده؟
گویند اگر آن خوش پسر آید، چه آری در نظر
در چشم من چندین گهر بهر نثار کیست این؟
هوش مصنوعی: میگویند اگر آن پسر خوشچهره بیاید، چه کار میکنی؟ در نظر من چقدر ارزش دارد که به او هدیه بدهم؟ این سوال دربارهی کسی است که آنقدر در چشم من ارزشمند است.
اینک رسید آن کینه کش، جان در رکابش سینه وش
برکشتم دل کرده خوش، مردم شکار کیست این؟
هوش مصنوعی: اکنون آن دشمن خونخوار نزدیک شده است، من هم که جانم را در راه او سپر کردهام، با دل شاد و شوق فراوان، از خود میپرسم: این مردم را چه کسی صید کرده است؟
گلگون انار انگیخته، گیسو کمند آویخته
دل خسته و خون ریخته، چابک سوار کیست این؟
هوش مصنوعی: انار سرخ و زیبا به گلهایش، با موهایی که به جذابیت آویخته است. دل شکسته و پر از غم، او که همچنان قوی و چابک بر اسب نشسته، کیست؟
بسته میانی در کمر چون ریسمانی و گهر
باری مرا نآمد ببر، تا در کنار کیست این؟
هوش مصنوعی: در کمرم یک بند نازک وجود دارد که مثل ریسمان میباشد و وزنی از جواهرات را به دوش میکشد؛ اما هیچکس نیامد تا مرا به کنار ببرد، پس این شخص کیست که در کنار من است؟
بر خسرو بیدل ز کین، اسپ جفا را کرده زین
گر ریزدش خون در زمین، در زینهار کیست این؟
هوش مصنوعی: در این بیت اشاره به این است که بر اثر دشمنی و کینهورزی نسبت به خسرو بیدل، اسبی که نماد ظلم و سختی است، به او آسیب رسانده است. اگر خون او بر زمین بریزد، کسی به خاطر او میسوزد یا نگران خواهد شد؟ در واقع، این ابراز نگرانی و پرسش درباره اینکه آیا هیچ کس برای او اهمیت قائل خواهد شد یا نه، نشاندهنده تنهایی و بیچارگی اوست.

امیرخسرو دهلوی