شمارهٔ ۱۵۲۱
برآمد ماه عید از اوج گردون
طرب چون ماه نو شد هر دم افزون
بر اوج آسمان نونی ست یا عین
که بیرون آمده ست از کلک بی چون
به گردش چیست چندین نقطه زانجم؟
اگر یک نقطه باشد بر سر نون
ببین اندر رکوع آن پاره نور
هلاکش گوی خواهی خواه ذوالنون
همانا حلقه گوش سپهر است
چو لیلی هست در پهلوی مجنون
شفق بین و سیاهی شب عید
تو پنداری که این مشک است، آن خون
چنین ماه نو و عید خجسته
مبارک باد بر ذات همایون
در اوصاف کمالت نظم خسرو
بنامیزد همه سحر است و افسون
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
برآمد ماه عید از اوج گردون
طرب چون ماه نو شد هر دم افزون
هوش مصنوعی: ماه عید از بلندای آسمان نمایان شد و شادی همچون ماه نو هر لحظه بیشتر میشود.
بر اوج آسمان نونی ست یا عین
که بیرون آمده ست از کلک بی چون
هوش مصنوعی: در بالای آسمان نشانهای وجود دارد که مانند یک نون یا عین است و از قلمی بینقص به وجود آمده است.
به گردش چیست چندین نقطه زانجم؟
اگر یک نقطه باشد بر سر نون
هوش مصنوعی: چرا این همه نقطه دور یک حرف وجود دارد؟ اگر تنها یک نقطه بر روی حرف "نون" باشد.
ببین اندر رکوع آن پاره نور
هلاکش گوی خواهی خواه ذوالنون
هوش مصنوعی: در حال رکوع، آن تکه نور را ببین که در حال نابودی است. اگر میخواهی، به آن بگو که مثل ذوالنون (یعنی یونس پیامبر) باشد.
همانا حلقه گوش سپهر است
چو لیلی هست در پهلوی مجنون
هوش مصنوعی: در این بیت بیان شده است که گوشوارهای که به گوش معشوق میزند، مانند نشانهای است که زیبایی لیلی را در کنار مجنون نشان میدهد. در واقع، او به زیبایی و جذابیت چیزهایی که در دنیای پیرامونش هستند، اشاره میکند.
شفق بین و سیاهی شب عید
تو پنداری که این مشک است، آن خون
هوش مصنوعی: در پهنه آسمان، هنگام غروب، رنگهای دلنشین و زیبایی دیده میشود که شاید برای تو شبیه عطر خوش مشک باشد، در حالی که واقعیت در حال تغییر است و رنگ خون هم در آن حضور دارد.
چنین ماه نو و عید خجسته
مبارک باد بر ذات همایون
هوش مصنوعی: این ماه نو و عید خوش را بر وجود پربرکت شما تبریک میگویم.
در اوصاف کمالت نظم خسرو
بنامیزد همه سحر است و افسون
هوش مصنوعی: در ویژگیهای کمال تو، تمام زیباییها و جادوها نهفته است و هر کسی که دربارهات سخن بگوید، مانند خسرو با زیبایی شعر و نغمه توصیف میکند.

امیرخسرو دهلوی