امیرخسرو دهلویشمارهٔ ۱۴۹۲
زین پس سر آن نیست که من زهد فروشم
ساقی، قدحی ده که به روی تو بنوشم
جایی که نیرزد به جوی دین درستم
این توبه صد جای شکسته چه فروشم؟
بس پیر خرابات که دیدم به شفاعت
تا باز گشادند در میکده دوشم
اکنون که سرم شد به در میکده پامال
چون بیم دهد محتسب از مالش گوشم؟
بوده ست ز هوش و دلم اندیشه تیمار
المنت لله که نه دل ماند نه هوشم
رفت آن که مصلا به کتف داشتم، اکنون
بازیچه گه مغ بچگان شد سر و دوشم
پوشیده بسی خدمت بت کردم و زین پس
زنار هوس می کندم، از تو چه پوشم؟
چون باز نیامد ز بت و بتکده خسرو
اصلاح مزاج سگ دیوانه چه کوشم؟
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زین پس سر آن نیست که من زهد فروشم
ساقی، قدحی ده که به روی تو بنوشم
هوش مصنوعی: از این به بعد هدف من این نیست که در زمینهی زهد و پارسایی ظاهر شوم، بلکه ای ساقی، یک جام به من بده تا بتوانم در حضور تو بنوشم.
جایی که نیرزد به جوی دین درستم
این توبه صد جای شکسته چه فروشم؟
هوش مصنوعی: در جایی که دین و ایمان ارزش و قیمت ندارند، توبه من که بارها شکسته شده است، چه ارزشی دارد و چه چیزی میتوانم برایش بخرم؟
بس پیر خرابات که دیدم به شفاعت
تا باز گشادند در میکده دوشم
هوش مصنوعی: در شب گذشته، پیرانی را در میکده دیدم که به خاطر شفاعت آنها، در ورودی این مکان باز شد.
اکنون که سرم شد به در میکده پامال
چون بیم دهد محتسب از مالش گوشم؟
هوش مصنوعی: حالا که سرم به میکده میرسد و به خاطر آن به زمین میافتم، چرا باید از مالی که محتسب میدهد بترسم؟
بوده ست ز هوش و دلم اندیشه تیمار
المنت لله که نه دل ماند نه هوشم
هوش مصنوعی: من در تفکر و احساس خود به شدت درگیر محبت و درد تو هستم، به طوری که دیگر نه قلبی برایم باقی مانده و نه هوش و عقل.
رفت آن که مصلا به کتف داشتم، اکنون
بازیچه گه مغ بچگان شد سر و دوشم
هوش مصنوعی: فردی که زمانی با احترام و جایگاهی بزرگ به او ارادت داشتم، اکنون به وسیلهای برای بازیهای بیاهمیت تبدیل شده است.
پوشیده بسی خدمت بت کردم و زین پس
زنار هوس می کندم، از تو چه پوشم؟
هوش مصنوعی: من در گذشته برای تو کارهای زیادی کردم و از این به بعد، در حالی که از هوس دور نشدم، نمیدانم چه چیزی را از تو پنهان کنم؟
چون باز نیامد ز بت و بتکده خسرو
اصلاح مزاج سگ دیوانه چه کوشم؟
هوش مصنوعی: وقتی که شاه از معبودیان و معبد بازنگشت، چه تلاشی میتوانم برای بهبود حالِ آن سگ دیوانه بکنم؟