امیرخسرو دهلویشمارهٔ ۱۳۰
جز صورت تو ماه سما را چه توان گفت
جز طره تو دام بلا را چه توان گفت
آن روی که داده ست خدایت صفت آن
هم خود تو بگو، بهر خدا را، چه توان گفت
چون ماه نو انگشت نمایست دهانت
آن خاتم انگشت نما را چه توان گفت
شد بسته زلفین تو خون در دل نافه
دلبستگی مشک خطا را چه توان گفت
هر لحظه صبا بر سر گل بروزد از ناز
از کرده تو باد صبا را چه توان گفت
شب اشک و دم سرد مرا دید خیالت
پس گفت که این باد هوا را چه توان گفت
گر چشم مرا ابر گهربار توان خواند
خاک کف شمس الامرا را چه توان گفت
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
جز صورت تو ماه سما را چه توان گفت
جز طره تو دام بلا را چه توان گفت
هوش مصنوعی: جز زیبایی تو، هیچ حرفی برای گفتن نیست و جز زیبایی موهایت، هیچ چیز دیگری نمی‌تواند به عنوان درد و مشکلات زندگی مطرح شود.
آن روی که داده ست خدایت صفت آن
هم خود تو بگو، بهر خدا را، چه توان گفت
هوش مصنوعی: هر انسانی که عطایای الهی را دریافت کرده، باید بداند که این ویژگی‌ها و صفاتی که دارد، بخشی از خود اوست. بنابراین، در برابر این نعمت‌ها باید به خودشناسی بپردازد و بگوید که چه چیزی را می‌تواند برای خدا بیان کند.
چون ماه نو انگشت نمایست دهانت
آن خاتم انگشت نما را چه توان گفت
هوش مصنوعی: وقتی که ماه نو نمایان می‌شود، نشان‌دهنده‌ی زیبایی و خاص بودن آن است. در این حال، دهان آن خاتم انگشت‌نما چه سخنی می‌تواند داشته باشد؟
شد بسته زلفین تو خون در دل نافه
دلبستگی مشک خطا را چه توان گفت
هوش مصنوعی: زلف‌های تو چنان مرا اسیر کرده‌اند که دل را به خون گریه می‌آورند. در این حال، چه می‌توان گفت از این عشق و وابستگی که مثل مشک، گناه و اشتباه را می‌پوشاند؟
هر لحظه صبا بر سر گل بروزد از ناز
از کرده تو باد صبا را چه توان گفت
هوش مصنوعی: هر لحظه نسیم ملایمی بر روی گل‌ها می‌وزد و این زیبایی ناشی از ناز و دلربایی توست؛ چه می‌توان گفت درباره نسیم که به خاطر تو چنین لطیف و دلنشین شده است؟
شب اشک و دم سرد مرا دید خیالت
پس گفت که این باد هوا را چه توان گفت
هوش مصنوعی: شبت را پر از اشک و سردی احساس کردم و به یاد تو بودم. تو نیز به من گفتی که این باد و هوای تغییرات چه معنایی دارد؟
گر چشم مرا ابر گهربار توان خواند
خاک کف شمس الامرا را چه توان گفت
هوش مصنوعی: اگر چشم من مانند ابری پر از مروارید باشد، چه سخنی می‌توان در مورد خاک پای شمس‌الامرا گفت؟