گنجور

شمارهٔ ۹۳۲

برهگذار قد بار دیدم از ناگاه
کدام قد الفی بود در میانه راه
کدام الف که ز لطفش الف ندارد هیچ
به طبع راست ازین حرف شده کسی آگاه
نظارة به تماشاگهی نمی بینیم
به از جمال تو چندانکه می کنیم نگاه
فرشته شوق رخت گر گنه نویسد و جرم
صحیفة عمل بنده بر بود ز گناه
خط تا شده موران مرید از آن بسته
میانه به خدمت و پوشیده نیز جامه سیاه
به رقص بند نبای تو گر گشاده شود
ز اهل خرقه برآید هزار ناله و آه
کمال اهل ریا را بگو به حلقه ذکر
چه عربده است و غلو لااله الا الله

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

برهگذار قد بار دیدم از ناگاه
کدام قد الفی بود در میانه راه
هوش مصنوعی: در میانه راه ناگهان دختری را دیدم که قد بلندی داشت و از زیبایی‌اش حیرت‌زده شدم.
کدام الف که ز لطفش الف ندارد هیچ
به طبع راست ازین حرف شده کسی آگاه
هوش مصنوعی: کدام الفی وجود دارد که از خوبی و مهربانی‌اش، کسی به حقیقت و راستی که در این سخن نهفته است، آگاه نشود؟
نظارة به تماشاگهی نمی بینیم
به از جمال تو چندانکه می کنیم نگاه
هوش مصنوعی: ما در هیچ تماشاگاهی زیباتر از جمال تو نمی‌بینیم، هرچقدر هم که به تماشای دیگران بپردازیم.
فرشته شوق رخت گر گنه نویسد و جرم
صحیفة عمل بنده بر بود ز گناه
هوش مصنوعی: اگر فرشته شوق زیبایی‌های تو را بنویسد و کارنامه عمل شخص پر از گناه باشد، دیگر گناهی بر آن بار نخواهد بود.
خط تا شده موران مرید از آن بسته
میانه به خدمت و پوشیده نیز جامه سیاه
هوش مصنوعی: مورچه‌ها که در صف و ترتیب به خدمت مشغولند، در وسط این گروه، کسی است که لباس سیاه بر تن دارد و به کارشان می‌رسد.
به رقص بند نبای تو گر گشاده شود
ز اهل خرقه برآید هزار ناله و آه
هوش مصنوعی: اگر قلبت به رقص درآید و بی‌خود شود، صدها نفر از اهل عرفان و زهد به فریاد و ناله درمی‌آیند.
کمال اهل ریا را بگو به حلقه ذکر
چه عربده است و غلو لااله الا الله
هوش مصنوعی: در اینجا به افرادی که در دین و ایمان خود تظاهر و ریاکاری می‌کنند، اشاره شده است. این افراد در جمع‌های مذهبی و ذکرها به طرز شدیدی احساساتی می‌شوند و نعره‌های بلندی سر می‌دهند. این عمل به نوعی اعتقاداتشان را به نمایش می‌گذارد، اما در این هیاهو، واقعیت ایمانشان در زیر سایه ریا قرار می‌گیرد. به عبارتی، آن‌ها به جای حقیقت، فقط به ظواهر اهمیت می‌دهند و این خود نوعی زیاده‌روی و افراط است.