گنجور

شمارهٔ ۸۵۸

زیر پا دامن کشان زلف دوتای او ببین
بر زمین افتاده چندین سر برای او ببین
جنت اعلی و طوبی فکر دور است و دراز
برگذر زان کوی و قند دلربای او ببین
تونیا را گر خیال چشم روشن کردنست
گو به چشم ما بیا و خاک پای او ببین
گه به غمزه جنگ جوید گه بعارض آشتی
هر زمان با این و آن جنگ و صفای او ببین
دیده رای پایوس سرو تو دارد چو آب
تا چه غایت روشن و عالیست رای او ببین
دل هلاک جان خود می خواست بیتو در دعا
عاقبت چون مستجاب آمد دعای او بین
با سگ کویش سرهم صحبتی دارد کمال
از محبان همت کمتر گدای او ببین

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زیر پا دامن کشان زلف دوتای او ببین
بر زمین افتاده چندین سر برای او ببین
هوش مصنوعی: زیر پای او، زلف‌هایش به صورت دامن دراز کشیده‌اند و بر روی زمین، تعدادی سر به خاطر زیبایی او افتاده‌اند.
جنت اعلی و طوبی فکر دور است و دراز
برگذر زان کوی و قند دلربای او ببین
هوش مصنوعی: بهشت بزرگ و درخت طوبی در افکار دور و دراز قرار دارند. از کوی او بگذر و شیرینی دل‌فریب او را تماشا کن.
تونیا را گر خیال چشم روشن کردنست
گو به چشم ما بیا و خاک پای او ببین
هوش مصنوعی: اگر تو قصد داری که با روشنی چشمانت ما را شاد کنی، بهتر است که به چشمان ما بیایی و ببینی چگونه ما به خاک پای تو احترام می‌گذاریم.
گه به غمزه جنگ جوید گه بعارض آشتی
هر زمان با این و آن جنگ و صفای او ببین
هوش مصنوعی: گاه با ناز و کرشمه به جنگ می‌پردازد و گاه در چهره‌اش آشتی و آرامش را می‌بینی؛ هر لحظه با این و آن در جنگ و صلح است، زیبایی‌اش را تماشا کن.
دیده رای پایوس سرو تو دارد چو آب
تا چه غایت روشن و عالیست رای او ببین
هوش مصنوعی: چشم کسی که به مهربانی‌های تو نگاه می‌کند، مانند آب زلال و روشن است. ببین تا چه اندازه فکر و اندیشه‌اش روشن و بلندمرتبه است.
دل هلاک جان خود می خواست بیتو در دعا
عاقبت چون مستجاب آمد دعای او بین
هوش مصنوعی: دل عاشق جان خود را می‌خواست و در دعا از خدا خواسته بود. زمانی که دعایش مستجاب شد، نتیجه‌اش را مشاهده کرد.
با سگ کویش سرهم صحبتی دارد کمال
از محبان همت کمتر گدای او ببین
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به نوعی حالت خاصی را توصیف می‌کند که حتی سگ کوی محبوب، صحبت‌هایی با وی دارد و این نشان‌دهنده‌ی عشق و محبت عمیق اوست. در این حالت، نشان می‌دهد که محبت واقعی و خالص از خود کم بودن و بندگی در برابر محبوب را نشان می‌دهد، به طوری که حتی محبت‌کنندگان دیگر نیز نمی‌توانند به مقام آن سگ برسند.