گنجور

شمارهٔ ۶۶۱

به مسجد هفته از تو کجا یک سجده لایق
که در آدینه ای زاهد به شش روز دگر فاسق
له فی کل موجود علامات و آثار
دو عالم پر ز معشوق است کو یک عاشق صادق
نیاوردی کسی در گوش آواز خطیبان را
فلو لا بسمعوا منهم هو المطعم هوالرازق
چرا از دوست وا مانی به لذت های جسمانی
غم لیلی خوری اولی که شهد و شکر فابق
مریض العشق لایفنی به سکر الموت و المحمی
خوشا سرمستی مجنونه خنکه دلگرمی وامق
نسیم الورد بحییکم رحیق الحب یشفیکم
من الظلمات ینجیکم بدون الشمس و الشارق
دلت گرم است با دنیا مپوشان ای کمال این تب
چو در دارالشفای دین طبیبی بافتی حاذق

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به مسجد هفته از تو کجا یک سجده لایق
که در آدینه ای زاهد به شش روز دگر فاسق
هوش مصنوعی: در این بیت به این نکته اشاره شده است که سجده‌ای که در مسجد انجام می‌شود، باید باخلوص و ارزش باشد. به شخصی اشاره می‌کند که ممکن است در روزهای دیگر زندگی خود، به شیوه‌ای غیرمعمول و غیرمناسب رفتار کند، در حالی که در روز جمعه ظاهراً خیلی مذهبی و زاهد به نظر می‌رسد. این تضاد نشان می‌دهد که عمل عبادی باید صادقانه و در تمام روزها باشد، نه فقط در یک روز خاص.
له فی کل موجود علامات و آثار
دو عالم پر ز معشوق است کو یک عاشق صادق
هوش مصنوعی: در هر موجودی نشانه‌ها و آثار زیادی وجود دارد و دو جهان پر از عشق است که تنها یک عاشق واقعی در آن وجود دارد.
نیاوردی کسی در گوش آواز خطیبان را
فلو لا بسمعوا منهم هو المطعم هوالرازق
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که اگر کسی نتواند صدای سخنرانان را بشنود، نمی‌تواند از غذا و روزی که آن‌ها ارائه می‌دهند بهره‌مند شود. به عبارت دیگر، شنیدن سخن و نصیحت از دیگران ضروری است تا بتوان از نعمت‌ها و روزی که آن‌ها به ارمغان می‌آورند بهره‌مند شد.
چرا از دوست وا مانی به لذت های جسمانی
غم لیلی خوری اولی که شهد و شکر فابق
هوش مصنوعی: چرا از دوستی فاصله می‌گیری و به لذت‌های دنیوی می‌پردازی در حالی که غم لیلی (عشق و احساسات عمیق) برای تو بهتر است و شیرینی عشق بسیار بیشتر از هر چیزی است؟
مریض العشق لایفنی به سکر الموت و المحمی
خوشا سرمستی مجنونه خنکه دلگرمی وامق
هوش مصنوعی: عشق مرضی است که با مرگ و افسردگی از بین نمی‌رود و خوشا به حال کسی که در سرمستی خود، از گرم شدن دل و عشق به وامق لذت می‌برد.
نسیم الورد بحییکم رحیق الحب یشفیکم
من الظلمات ینجیکم بدون الشمس و الشارق
هوش مصنوعی: نسیم گل‌ها به شما سلام می‌کند، شهد عشق شما را از تاریکی‌ها نجات می‌دهد و بدون طلوع آفتاب شما را به سوی روشنی می‌برد.
دلت گرم است با دنیا مپوشان ای کمال این تب
چو در دارالشفای دین طبیبی بافتی حاذق
هوش مصنوعی: دل تو با دنیا خوش است، این را پنهان نکن. ای کمال! مثل یک طبیب ماهر در داروخانه دین، این احساس گرما را بافته‌ای.