گنجور

شمارهٔ ۶۲۸

دال زلف و الف قامت و میم دهنش
هرسه دامند و بدان صید جهانی چو منش
نتوانست نبا را ز میانش پوشید
آن قبا بود و بریده به ند پیرهنش
با همه دامن پاکیزه چو گل جز به خیال
پیرهن نیز نیارست به سودن بدنش
زآن لب پر ز شکر لطف همی بارد و حُسن
که بپرورده خطِ او به نبات حَسَنش
گوئیا غنچه به آن لب ز لطافت دم زد
که دهان خرد کند باد صبا از زدنش
با تو هر سرو که از ناز به دعوی افتد
باغبانان سوی آتش بکشند از چمنش
عالمی روی نهادند به گفتار کمال
که خیالات لطیف است در آب سخنش

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دال زلف و الف قامت و میم دهنش
هرسه دامند و بدان صید جهانی چو منش
معشوق من زلفش همچون حرف دال خمیده و قامتش مانند حرف الف راست و دهانش مانند چشمه حرف میم تنگ است و این هر سه مانند دام (د+ا+م) همچون من انسانهای بسیاری را در جهان اسیر خود کرده اند.
نتوانست نبا را ز میانش پوشید
آن قبا بود و بریده به ند پیرهنش
هوش مصنوعی: او نتوانست صدای نوا را از دلش پنهان کند؛ چون آن لباس خاصی بود که بر تنش داشت و به نوعی نشانه شخصیت او بود.
با همه دامن پاکیزه چو گل جز به خیال
پیرهن نیز نیارست به سودن بدنش
هوش مصنوعی: با اینکه دامنش به اندازه گل پاک و تمیز است، اما تنها در خیال و آرزو زخم تنش نشان داده نمی‌شود.
زآن لب پر ز شکر لطف همی بارد و حُسن
که بپرورده خطِ او به نبات حَسَنش
هوش مصنوعی: از آن لب‌های شیرین که محبت می‌ریزد و زیبایی که اثر قلم او به زیبایی‌اش افزوده است.
گوئیا غنچه به آن لب ز لطافت دم زد
که دهان خرد کند باد صبا از زدنش
گویا غنچه خود را در لطافت با لب معشوق من مقایسه کرده است و بادا که باد صبا دهانش را بخاطر این مقایسه نابجا خرد کند (کنایه از پرپر شدن غنچه بر اثر باد)
با تو هر سرو که از ناز به دعوی افتد
باغبانان سوی آتش بکشند از چمنش
هوش مصنوعی: هر درخت سرسبزی که به خاطر ناز و شکوه تو به چالش بیفتد، باغبانان را وادار می‌کند که آن را به سوی آتش ببرند و از باغ خارج کنند.
عالمی روی نهادند به گفتار کمال
که خیالات لطیف است در آب سخنش
هوش مصنوعی: عالمی هست که با کلمات زیبا و کامل صحبت می‌کند و گویی که افکار نیک و دل‌نشین او در آب سخنانش موج می‌زند.

حاشیه ها

1398/12/24 18:02
محمد

ظاهرا مصرع اول اشتباه نوشته شده، «میم» درست است که به اشتباه «بیم» نوشته شده.