گنجور

شمارهٔ ۵۹۶

ای خاک آستان تو شاهان سر فراز
در هر دو کون عشق تو محمود و مازیار
باشد جمال روی تو خورشید جانفروز
پروانه جمال تو شمع جهانگداز
در دفتر ازل رقم وحدت ثبوت
مبتنی بر دامن ابد علم دولتت طراز
اسرار عشق را هم از آن روز محرم است
که در روز الست آنکه به عشق تو گفت راز
ای دل ز کوی زهد برون شد که کس ندید
تسبیح و جام باده و میخانه و نماز
در راه پیل بند خیالت پیاده نیست
مرغ دلی که هست در این بقعه شاهباز
خلوت نشین گوشه اخلاص شو از آنک
عشاق راست گوشه خلوت ره مجاز
مشنو کمال اگر چه مجازیست عشق تو
زیرا که عاقبت به حقیقت کشد مجاز

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای خاک آستان تو شاهان سر فراز
در هر دو کون عشق تو محمود و مازیار
هوش مصنوعی: ای خاکی که در آن آستان تو، پادشاهان بزرگ و سرشناس قرار دارند، عشق تو در هر دو جهان، مانند محمود و مازیار است.
باشد جمال روی تو خورشید جانفروز
پروانه جمال تو شمع جهانگداز
هوش مصنوعی: زیبایی چهره تو همچون خورشید است که جان را روشن می‌کند، و پروانه‌ای که به زیبایی تو عشق می‌ورزد، شمعی است که دنیا را روشن می‌کند.
در دفتر ازل رقم وحدت ثبوت
مبتنی بر دامن ابد علم دولتت طراز
هوش مصنوعی: در دفتر ازلی، اصل و حقیقتی به نام وحدت وجود دارد که بر اساس آن، علم و قدرت تو همچون دامی گسترده و پرقوت است.
اسرار عشق را هم از آن روز محرم است
که در روز الست آنکه به عشق تو گفت راز
هوش مصنوعی: از آن روزی که در عالم الست، آن کسی که به عشق تو اشاره کرد و راز دلش را بیان کرد، اسرار عشق نیز برای او مکتوم و محفوظ است.
ای دل ز کوی زهد برون شد که کس ندید
تسبیح و جام باده و میخانه و نماز
هوش مصنوعی: ای دل، از راه زهد و تقوا خارج شو، زیرا کسی هرگز تسبیح و جام شراب و میخانه و نماز را با هم ندیده است.
در راه پیل بند خیالت پیاده نیست
مرغ دلی که هست در این بقعه شاهباز
هوش مصنوعی: در مسیر اندیشه و خیال تو، دل شاداب و قوی‌تری وجود دارد که در این مکان باعظمتی، مثل شاهبازی در پرواز است.
خلوت نشین گوشه اخلاص شو از آنک
عشاق راست گوشه خلوت ره مجاز
هوش مصنوعی: در خلوت و سکوت به خلوص و صداقت بیندیش و در آنجا قرار بگیر، زیرا عاشقان حقیقی از این گوشه خود را به معنای واقعی و حقیقی عشق می‌رسند.
مشنو کمال اگر چه مجازیست عشق تو
زیرا که عاقبت به حقیقت کشد مجاز
هوش مصنوعی: عشق تو هرچند در ظاهر ممکن است غیرواقعی به نظر برسد، اما به طور نهایی به حقیقت و واقعیت خواهد رسید. پس نباید از کمال عشق غافل شد، حتی اگر در ابتدا مجازی به نظر بیاید.